Prečišćeni tekst Zakona o strancima obuhvata sljedeće propise:

1. Zakon o strancima ("Službeni list Crne Gore", br. 012/18 od 23.02.2018),

2. Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o strancima ("Službeni list Crne Gore", br. 003/19 od 15.01.2019), u kojima je naznačen njihov dan stupanja na snagu.

ZAKON

O STRANCIMA

("Službeni list Crne Gore", br. 012/18 od 23.02.2018, 003/19 od 15.01.2019)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se uslovi za ulazak, izlazak, kretanje, boravak i rad stranaca u Crnoj Gori.

Poštovanje propisa

Član 2

Stranac je dužan da za vrijeme kretanja, boravka i rada u Crnoj Gori poštuje propise koji važe u Crnoj Gori i odluke državnih organa.

Stranac je državljanin druge države ili lice bez državljanstva.

Lice bez državljanstva je lice koga nijedna država u skladu sa svojim zakonodavstvom ne smatra svojim državljaninom.

Pravo na zaštitu ličnih podataka

Član 3

Stranac ima pravo na zaštitu podataka o ličnosti koji se o njemu obrađuju, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.

Izuzeci

Član 4

Ovaj zakon ne primjenjuje se na stranca koji po međunarodnom pravu uživa privilegije i imunitete, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.

Upotreba rodno osjetljivog jezika

Član 5

Izrazi koji se u ovom zakonu koriste za fizička lica u muškom rodu podrazumijevaju iste izraze u ženskom rodu.

Značenje izraza

Član 6

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:

   1) strana putna isprava je pasoš, porodični pasoš, zajednički pasoš, diplomatski pasoš, službeni pasoš, pomorska knjižica, brodarska knjižica i druga putna isprava priznata u skladu sa međunarodnim ugovorima, na osnovu koje se može utvrditi identitet njenog imaoca, a koja je izdata u skladu sa propisima o izdavanju putnih isprava druge države;

   2) država porijekla je država koja je strancu izdala stranu putnu ispravu sa kojom je stranac ušao u Crnu Goru, odnosno u kojoj je rođeno lice bez državljanstva;

   3) prevoznik je pravno lice ili preduzetnik koji je registrovan za obavljanje djelatnosti prevoza putnika na kopnu, moru, jezerima, rijekama i u vazduhu;

   4) poslodavac je domaće ili strano pravno lice, odnosno dio stranog društva sa sjedištem ili fizičko lice sa prebivalištem u Crnoj Gori, kod kojeg stranac radi;

   5) strano privredno društvo je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja privrednu ili drugu djelatnost sa sjedištem van Crne Gore;

   6) davalac smještaja je privredno društvo, pravno lice, preduzetnik i fizičko lice koje obavlja turističku i ugostiteljsku djelatnost, odnosno pruža turističke i ugostiteljske usluge, u skladu sa zakonom kojim se uređuje turizam, kao i drugo privredno društvo, preduzetnik, pravno i fizičko lice koje uz naknadu prima lica na smještaj, odnosno organizuje smještaj za svoje zaposlene ili članove, uključujući i smještaj u objektu zatvorenog tipa;

   7) državljanin treće države je stranac koji nema državljanstvo države članice Evropske unije;

   8) unutrašnja bezbjednost podrazumijeva zaštitu bezbjednosti građana, Ustavom utvrđenih sloboda i prava i imovine, sprečavanje vršenja i otkrivanje krivičnih djela i prekršaja, pronalaženje učinilaca krivičnih djela i prekršaja i održavanje javnog reda i mira.

II. ULAZAK I IZLAZAK STRANCA

Kontrola na graničnom prelazu

Član 7

Stranac je dužan da se prilikom ulaska u Crnu Goru i izlaska iz Crne Gore podvrgne graničnoj provjeri, u skladu sa zakonom kojim se uređuje granična kontrola.

Ulazak u Crnu Goru podrazumijeva prelazak državne granice, odnosno graničnog prelaza na kojem se vrše granične provjere.

Zabrana ulaska

Član 8

Strancu se neće dozvoliti ulazak u Crnu Goru, ako:

   1) ne posjeduje važeću putnu ispravu ili drugu ispravu iz člana 9 ovog zakona;

   2) upotrijebi tuđu, nevažeću, odnosno falsifikovanu putnu ili drugu ispravu;

   3) ne posjeduje važeću vizu ili dozvolu boravka;

   4) upotrijebi tuđu, nevažeću, odnosno falsifikovanu vizu ili dozvolu boravka;

   5) ne posjeduje dokaz koji opravdava svrhu i uslove namjeravanog boravka;

   6) je već boravio 90 dana u periodu od 180 dana na teritoriji Crne Gore;

   7) nema dovoljno sredstava za izdržavanje za vrijeme namjeravanog boravka u Crnoj Gori i za povratak u državu iz koje je došao ili za putovanje u treću državu;

   8) je na snazi mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz zemlje, zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore ili mjera iz člana 110 ovog zakona, ili mu je izrečena zabrana ulaska;

   9) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.

U slučaju iz stava 1 ovog člana organ uprave nadležan za policijske poslove (u daljem tekstu: policija) donosi rješenje o zabrani ulaska.

Rješenje o zabrani ulaska donosi se bez izjašnjenja stranca.

Protiv rješenja o zabrani ulaska može se izjaviti žalba preko najbližeg diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva Crne Gore u inostranstvu (u daljem tekstu: diplomatsko-konzularno predstavništvo), u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

O žalbi iz stava 4 ovog člana odlučuje organ državne uprave nadležan za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Žalba iz stava 4 ovog člana ne odlaže izvršenje rješenja.

Izuzetno, žalba iz stava 4 ovog člana odlaže izvršenje rješenja ako policija procijeni da su strancu u državi porijekla ugroženi život ili sloboda zbog njegove rasne, vjerske ili nacionalne pripadnosti, pripadnosti posebnoj društvenoj grupi ili političkog mišljenja, ili u kojoj bi mogao biti podvrgnut mučenju ili neljudskom i ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju, ili bi nad njim mogla biti izvršena smrtna kazna, kao i da bi vraćanje u drugu državu predstavljalo opasnost od prinudnog udaljenja u državu porijekla.

Zabrana ulaska unosi se u putnu ispravu stranca.

O zabrani ulaska stranca u Crnu Goru policija vodi evidenciju.

Obrazac i način unošenja zabrane iz stava 8 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Ulazak, kretanje i boravak

Član 9

Stranac može ulaziti, kretati se i boraviti u Crnoj Gori sa važećom stranom putnom ispravom u koju je unesena viza ili važećom stranom putnom ispravom uz koju ima dozvolu za privremeni boravak, dozvolu za privremeni boravak i rad, odnosno dozvolu za stalni boravak, ako ovim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije propisano.

Važećom se smatra strana putna isprava koja je izdata u posljednjih deset godina i čija važnost neće isteći najmanje tri mjeseca nakon planiranog datuma odlaska sa teritorije Crne Gore.

Izuzetno od stava 2 ovog člana, u opravdanom hitnom slučaju rok važenja strane putne isprave može biti kraći, ali ne može isteći prije planiranog datuma odlaska sa teritorije Crne Gore.

Stranac koga je Crna Gora obavezna da prihvati na osnovu međunarodnog ugovora, kad to zahtijevaju humanitarni razlozi, odnosno razlozi unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja, može ulaziti u Crnu Goru bez važeće strane putne isprave.

Državljani određenih država mogu da ulaze u Crnu Goru i sa važećom ličnom kartom koju je izdao nadležni organ druge države, odnosno drugom ispravom na osnovu koje se može utvrditi njihov identitet i državljanstvo, u skladu sa međunarodnim ugovorom ili propisom o viznom režimu iz člana 14 stav 2 ovog zakona.

Boravak stranca u tranzitnom prostoru aerodroma i sidrištu luke ili pristaništu, u smislu ovog zakona, ne smatra se ulaskom u Crnu Goru.

Ograničenje ili zabrana kretanja

Član 10

Strancu će se ograničiti ili zabraniti kretanje na određenom području u Crnoj Gori ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja, u skladu sa zakonom.

Ulazak stranca sa više državljanstava

Član 11

Ako stranac koji je ušao u Crnu Goru ima više državljanstava smatra se državljaninom države koja mu je izdala stranu putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru.

Stranac iz stava 1 ovog člana, dužan je da za vrijeme boravka u Crnoj Gori koristi stranu putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru.

Ulazak i izlazak na osnovu zajedničke putne isprave

Član 12

Stranac koji je upisan u stranu putnu ispravu drugog lica može ulaziti i izlaziti iz Crne Gore samo sa licem u čiju je stranu putnu ispravu upisan.

Stranci koji imaju zajednički pasoš ili drugu zajedničku stranu putnu ispravu mogu ulaziti i izlaziti iz Crne Gore samo zajedno.

Stranci koji su upisani u putnu ispravu iz stava 2 ovog člana, moraju imati i drugu ispravu sa fotografijom, na osnovu koje se može utvrditi njihov identitet.

Vođa grupe mora imati sopstveni pasoš.

Obaveze prevoznika

Član 13

Prevoznik može dovesti stranca na granični prelaz ili na teritoriju Crne Gore ako stranac ispunjava uslove iz člana 9 ovog zakona.

Ako strancu nije dozvoljen ulazak u Crnu Goru, prevoznik koji ga je dovezao dužan je da ga o svom trošku odveze sa graničnog prelaza ili iz Crne Gore, a ukoliko to nije moguće, prevoznik je dužan da o svom trošku pronađe drugi način prevoza ili ako drugi način prevoza nije moguć, dužan je da preuzme troškove koji nastanu prilikom boravka i povratka stranca.

Odredba stava 2 ovog člana, odnosi se i na prevoznika koji je dovezao stranca koji je u tranzitu preko teritorije Crne Gore, ako je odbio da preveze stranca u državu u koju stranac namjerava da putuje ili je strancu zabranjen ulazak u tu državu.

Organizator turističkih ili poslovnih putovanja snosi troškove prinudnog udaljenja iz Crne Gore stranca kome pruža svoje usluge, uključujući i troškove boravka u prihvatilištu za strance, ako je stranac prinudno udaljen u skladu sa ovim zakonom, a te troškove ne može sam da naknadi.

Obavezu iz stava 4 ovog člana, ima i fizičko ili pravno lice na čiji poziv je strancu izdata viza ili odobren ulazak u Crnu Goru, ako te troškove ne može da naknadi organizator turističkih ili poslovnih putovanja, odnosno stranac.

III. VIZE

Vize i vizni režim

Član 14

Viza je odobrenje koje strancu omogućava ulazak, boravak i tranzit preko teritorije Crne Gore.

Vizni režim, na predlog organa državne uprave nadležnog za vanjske poslove, propisuje Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).

Vrste viza

Član 15

Viza, u smislu ovog zakona, je aerodromsko-tranzitna viza (viza A), viza za kratki boravak (viza C) i viza za duži boravak (viza D).

Aerodromsko-tranzitna viza (viza A)

Član 16

Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) izdaje se strancu za jedan ili više prelazaka kroz međunarodni tranzitni prostor aerodroma za vrijeme prekida putovanja ili transfera između dvije faze međunarodnog leta, bez ulaska na teritoriju Crne Gore.

Strancu koji za vrijeme međupristajanja na aerodromu u Crnoj Gori ne napušta avion ili međunarodni tranzitni prostor aerodroma nije potrebna viza.

U slučaju iz stava 2 ovog člana, Vlada može odrediti da je državljanima određenih država potrebna aerodromsko-tranzitna viza (viza A), ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) izdaje se sa rokom važenja koji obuhvata i dodatno vrijeme od 15 dana.

Izuzetno od stava 4 ovog člana, dodatno vrijeme neće se odobriti ako to zahtijevaju razlozi unutrašnje bezbjednosti.

Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) za više ulazaka izdaje se sa rokom važenja do šest mjeseci.

Bliže uslove za izdavanje aerodromsko-tranzitne vize (viza A) propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Viza za kratki boravak (viza C)

Član 17

Viza za kratki boravak (viza C) izdaje se u svrhu tranzita kroz Crnu Goru ili u svrhu ulaska i boravka na teritoriju Crne Gore koji ne može biti duži od 90 dana u vremenskom periodu od 180 dana, računajući od dana prvog ulaska.

Viza za kratki boravak (viza C) izdaje se za jedan, dva ili više ulazaka u Crnu Goru.

Viza za kratki boravak (viza C) za više ulazaka izdaje se sa rokom važenja od šest mjeseci do pet godina, ako je stranac dokazao:

   1) potrebu ili opravdao namjeru da često, odnosno redovno putuje, posebno iz poslovnih ili porodičnih razloga, i

   2) da neće zloupotrijebiti izdatu vizu, naročito korišćenjem prethodno izdatih viza u skladu sa zakonom, posjedovanjem finansijskih sredstava u državi porijekla i stvarnom namjerom da napusti teritoriju Crne Gore prije isteka vize koju je zatražio.

U slučaju tranzita kroz Crnu Goru, vrijeme na koje se viza za kratki boravak (viza C) izdaje treba da odgovara vremenu potrebnom za tranzit.

Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) obuhvata i dodatno vrijeme od 15 dana.

Izuzetno od stava 5 ovog člana, dodatno vrijeme neće se odobriti ako to zahtijevaju razlozi unutrašnje bezbjednosti.

Od stranca koji dolazi u privatnu ili poslovnu posjetu fizičkom ili pravnom licu u Crnoj Gori može se zatražiti da priloži garantno, odnosno pozivno pismo, odnosno drugi dokaz da će to fizičko ili pravno lice snositi troškove njegovog boravka u Crnoj Gori, uključujući i troškove smještaja i izdržavanja, kao i troškove napuštanja Crne Gore.

Izdata viza za kratki boravak (viza C) nije garancija da će strancu biti odobren ulazak u Crnu Goru.

Bliže uslove za izdavanje vize za kratki boravak (viza C) propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Viza za duži boravak (viza D)

Član 18

Viza za duži boravak (viza D) izdaje se strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori duže od 90 dana, radi obavljanja poslovnih aktivnosti, odnosno rada ili vršenja službe u stranim diplomatsko-konzularnim predstavništvima i predstavništvima međunarodnih organizacija, akreditovanim u Crnoj Gori, ali ne duže od 180 dana u vremenskom periodu od jedne godine, računajući od dana prvog ulaska.

Viza za duži boravak (viza D) izdaje se za jedan ili više ulazaka u Crnu Goru.

Viza za duži boravak (viza D) može se izdati ako stranac posjeduje garantno, odnosno pozivno pismo fizičkog ili pravnog lica ili drugi dokaz da će to fizičko ili pravno lice snositi troškove njegovog boravka u Crnoj Gori, uključujući i troškove smještaja i izdržavanja, kao i troškove napuštanja Crne Gore.

Strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori radi vršenja službe u stranom diplomatsko-konzularnom predstavništvu i predstavništvima međunarodnih organizacija, akreditovanom u Crnoj Gori viza za duži boravak (viza D) može se izdati ako posjeduje dokaz o vršenju službe u tom predstavništvu.

Bliže uslove za izdavanje vize za duži boravak (viza D) propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove, uz prethodno pribavljeno mišljenje Ministarstva.

Nadležnost za izdavanje vize

Član 19

Stranac kome je za ulazak u Crnu Goru potrebna viza, dužan je da pribavi vizu prije ulaska u Crnu Goru.

Vizu izdaje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva.

Prije izdavanja vize organ državne uprave nadležan za vanjske poslove pribavlja saglasnost Agencije za nacionalnu bezbjednost Crne Gore (u daljem tekstu: Agencija) i policije, radi utvrđivanja postojanja smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti, a za izdavanje vize za duži boravak (viza D) radi rada pribavlja i saglasnost Ministarstva.

Agencija, policija i Ministarstvo dužni su da saglasnosti iz stava 3 ovog člana dostave, bez odlaganja, organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove, a najkasnije u roku od sedam dana od dana prijema zahtjeva za davanje saglasnosti.

Ako organ državne uprave nadležan za vanjske poslove ne dobije saglasnost Agencije, policije ili Ministarstva u roku iz stava 4 ovog člana, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje vize iz stava 3 ovog člana.

Izuzetno od stava 3 ovog člana, viza za kratki boravak (viza C) za jedan ulazak može se izdati strancu koji dolazi na poziv državnog organa, organa državne uprave ili šefa diplomatsko-konzularnog predstavništva, bez prethodne saglasnosti policije i Agencije.

O izdavanju vize u skladu sa stavom 6 ovog člana, organ državne uprave nadležan za vanjske poslove, dužan je da, bez odlaganja, obavijesti policiju i Agenciju.

Vizu može izdati i policija na graničnom prelazu, u skladu sa članom 31 ovog zakona.

Bliži način izdavanja viza propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Zastupanje

Član 20

U državama u kojima Crna Gora nema diplomatsko-konzularno predstavništvo, diplomatsko-konzularno predstavništvo druge države može zastupati Crnu Goru u postupku izdavanja viza, u skladu sa međunarodnim ugovorom i zakonom kojim se uređuju vanjski poslovi.

Podnošenje zahtjeva za izdavanje vize

Član 21

Zahtjev za izdavanje vize podnosi se diplomatsko-konzularnom predstavništvu, na propisanom obrascu lično.

Stranac koji je upisan u putnu ispravu stranca koji podnosi zahtjev za izdavanje vize, podnosi zahtjev za izdavanje vize na obrascu iz stava 1 ovog člana.

Uz zahtjev za izdavanje vize prilažu se putna isprava, fotografija, dokazi o svrsi i uslovima tranzita ili boravka u Crnoj Gori i dokaz o uplaćenoj administrativnoj taksi.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, zahtjev za izdavanje vize za stranca može podnijeti ovlašćeno strano pravno lice iz člana 22 ovog zakona, a zahtjev za izdavanje vize za imaoca diplomatskog ili službenog pasoša kao i za člana zvanične delegacije, može podnijeti nadležni organ druge države uz diplomatsku notu.

Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana i dokaze o svrsi i uslovima tranzita ili boravka iz stava 3 ovog člana, propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Član 21a

Stranac može podnijeti zahtjev za izdavanje vize u elektronskom obliku preko informacionog sistema kojim upravlja organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Zahtjev iz stava 1 ovog člana podnosi se na propisanom obrascu iz člana 21 stav 1 ovog zakona.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana prilažu se skenirana putna isprava, dokazi o svrsi i uslovima tranzita ili boravka u Crnoj Gori i fotografija u digitalnoj formi.

U slučaju podnošenja zahtjeva u elektronskom obliku, administrativna taksa plaća se preko informacionog sistema iz stava 1 ovog člana.

Bliži način podnošenja zahtjeva i dokumentacije iz st. 1, 2 i 3 ovog člana, propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Podnošenje zahtjeva za izdavanje vize preko ovlašćenog lica

Član 22

Organ državne uprave nadležan za vanjske poslove može ovlastiti strano pravno lice da u drugoj državi prikuplja zahtjeve za izdavanje viza sa potrebnom dokumentacijom.

Putno zdravstveno osiguranje

Član 23

Stranac koji podnosi zahtjev za izdavanje vize za kratki boravak (viza C) za jedan ili dva ulaska u Crnu Goru dužan je da dokaže da ima odgovarajuće i važeće putno zdravstveno osiguranje za pokriće troškova koji mogu nastati u vezi sa povratkom u državu porijekla iz koje je došao, zbog zdravstvenih razloga, hitne medicinske pomoći, odnosno hitnog bolničkog liječenja ili smrti tokom njegovog boravka u Crnoj Gori.

Stranac koji podnosi zahtjev za izdavanje vize za kratki boravak (viza C) za više ulazaka u Crnu Goru dužan je da dokaže da ima odgovarajuće važeće putno zdravstveno osiguranje koje pokriva vrijeme njegove prve namjeravane posjete i potpiše izjavu o obavezi posjedovanja putnog zdravstvenog osiguranja za kasnije posjete.

Izuzetno od st. 1 i 2 ovog člana, dokaz o putnom zdravstvenom osiguranju nijesu dužni da prilože:

   1) imaoci diplomatskih putnih isprava,

   2) pomorci i druga lica, koja već imaju putno zdravstveno osiguranje zbog svoje profesionalne djelatnosti.

Putna isprava u koju se unosi viza

Član 24

Viza se može izdati ako strana putna isprava:

   1) važi još najmanje tri mjeseca nakon namjeravanog datuma odlaska iz Crne Gore ili u slučaju nekoliko posjeta, nakon posljednjeg namjeravanog datuma odlaska iz Crne Gore,

   2) sadrži najmanje dvije prazne stranice,

   3) je izdata u posljednjih deset godina.

Izuzetno od stava 1 tačka 1 ovoga člana, u opravdanim hitnim slučajevima, viza se može unijeti u stranu putnu ispravu čiji je rok važenja kraći, pri čemu vrijeme na koje se viza izdaje ne može biti duže od roka važenja strane putne isprave.

Rok za odlučivanje o zahtjevu za izdavanje vize

Član 25

O zahtjevu za izdavanje vize odlučuje se u roku od deset dana od dana podnošenja zahtjeva.

Rok iz stava 1 ovog člana može se produžiti do 30 dana kad je potrebno zahtjev dodatno razmotriti.

Izuzetno, kad je za izdavanje vize potrebno pribaviti dodatnu dokumentaciju, rok se može produžiti do 60 dana.

Način izdavanja vize

Član 26

Viza se izdaje unošenjem obrasca vize u važeću stranu putnu ispravu, u obliku naljepnice.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, viza se unosi u propisani obrazac za unošenje vize ako to zahtijevaju humanitarni razlozi ili nacionalni interes Crne Gore, a putna isprava ne sadrži najmanje dvije prazne stranice ili nije izdata u posljednjih deset godina.

Obrazac vize i način unošenja obrasca vize u stranu putnu ispravu, kao i obrazac za unošenje vize iz stava 2 ovog člana i bliži sadržaj vize iz stava 3 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Ako je zahtjev za izdavanje vize podnijet u skladu sa članom 21a ovog zakona, viza se izdaje preko informacionog sistema i sadrži bar kod, fotografiju i lične podatke podnosioca zahtjeva.

Razlozi zbog kojih se viza neće izdati

Član 27

Viza se neće izdati strancu ako:

   1) uz zahtjev priloži oštećenu, falsifikovanu ili tuđu putnu ispravu;

   2) ne priloži dokaze kojima opravdava svrhu i uslove namjeravanog boravka;

   3) ne priloži dokaz da posjeduje dovoljno sredstava za izdržavanje za vrijeme namjeravanog boravka u Crnoj Gori, za povratak u državu njegovog porijekla ili boravišta ili za tranzit u treću državu koja ga prihvata ili nije u mogućnosti da zakonito pribavi ova sredstva;

   4) je boravio u Crnoj Gori 90 dana, a nije proteklo 180 dana od dana prvog ulaska;

   5) mu je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori ili je obuhvaćen međunarodnim mjerama ograničenja ulaska koje obavezuju Crnu Goru;

   6) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja Crne Gore;

   7) ne priloži dokaz o putnom zdravstvenom osiguranju;

   8) postoji opravdana sumnja u vjerodostojnost priloženih dokaza i njihovog sadržaja, istinitost izjava stranca ili u njegovu namjeru da će napustiti teritoriju Crne Gore prije isteka roka važenja zatražene vize.

U slučajevima iz stava 1 ovog člana, organ državne uprave nadležan za vanjske poslove donosi rješenje o odbijanju zahtjeva za izdavanje vize strancu.

Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana, organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove može se izjaviti žalba, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

U slučaju odbijanja zahtjeva za izdavanje vize, danom izvršnosti, odnosno pravosnažnosti rješenja, strancu se vraća dokumentacija koju je priložio uz zahtjev.

Izuzetno, viza se može izdati strancu i kad postoje razlozi iz stava 1 ovog člana, ako to nalažu humanitarni razlozi, interesi Crne Gore ili međunarodno prihvaćene obaveze.

U slučaju iz stava 5 ovog člana, strancu se može odrediti ulazak samo na određenom graničnom prelazu.

Produženje vize za kratki boravak (viza C)

Član 28

Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) može se produžiti zbog:

   1) humanitarnih razloga ili više sile;

   2) ozbiljnih razloga lične prirode.

Zahtjev za produženje roka važenja vize za kratki boravak (viza C), podnosi se policiji u mjestu boravka stranca, prije isteka roka važenja vize, na propisanom obrascu.

Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) može se produžiti samo ako podnosilac zahtjeva dostavi dokaz o postojanju humanitarnih razloga ili više sile, odnosno ozbiljnih razloga lične prirode.

O zahtjevu iz stava 2 ovog člana, odlučuje policija rješenjem, u roku od sedam dana.

Do donošenja rješenja iz stava 4 ovog člana, stranac može boraviti u Crnoj Gori.

U slučaju odobravanja produženja roka važenja vize za kratki boravak (viza C), policija u stranu putnu ispravu unosi obrazac vize u obliku naljepnice, u skladu sa članom 26 ovog zakona.

Produženje roka važenja vize za kratki boravak (viza C) odbiće se ako postoje razlozi iz člana 27 stav 1 ovog zakona.

Ako stranac odustane od zahtjeva iz stava 2 ovog člana, policija će obustaviti postupak.

U slučaju iz st. 7 i 8 ovog člana, strancu se vraća dokumentacija koju je priložio uz zahtjev.

Poništenje i ukidanje vize

Član 29

Viza će se poništiti ako se naknadno utvrdi da nijesu bili ispunjeni uslovi za njeno izdavanje ili ako postoje ozbiljni razlozi za sumnju da je viza izdata na osnovu netačnih i neistinitih podataka ili lažnih dokaza.

Viza će se ukinuti ako se utvrdi da više nijesu ispunjeni uslovi za njeno izdavanje.

Vizu poništava, odnosno ukida diplomatsko-konzularno predstavništvo ili policija rješenjem.

Rješenje o poništenju ili ukidanju vize dostavlja se strancu.

Protiv rješenja iz stava 4 ovog člana, može se izjaviti žalba organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Žalba ne odlaže izvršenje rješenja iz stava 4 ovog člana.

Viza se može ukinuti i na lični zahtjev stranca kome je izdata rješenjem diplomatsko-konzularnog predstavništva ili policije i protiv tog rješenja nije dopuštena žalba.

U slučaju donošenja rješenja iz st. 4 i 7 ovog člana, vrši se poništavanje naljepnice vize u stranoj putnoj ispravi, na način koji propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Izdavanje vize na graničnom prelazu

Član 30

Na graničnom prelazu viza za kratki boravak (viza C) može se izdati strancu na njegov zahtjev:

   1) za boravak do 15 dana;

   2) u svrhu tranzita.

Viza iz stava 1 ovog člana može se izdati strancu ako:

   - nije bio u mogućnosti da podnese zahtjev za izdavanje vize u skladu sa članom 21 ovog zakona i priloži dokumentaciju kojom dokazuje da postoje nepredviđeni i neodložni razlozi za ulazak u Crnu Goru;

   - je učinio izvjesnim svoj povratak u državu porijekla ili boravišta ili tranzita;

   - ne postoje razlozi iz člana 27 stav 1 tač. 1 do 6 i tačka 8 ovog zakona; i

   - njegova putna isprava ispunjava uslove iz člana 24 stav 1 tač. 1 i 3 ovog zakona.

Kad se zahtjev za vizu podnosi na graničnom prelazu, podnosilac zahtjeva ne mora da priloži putno zdravstveno osiguranje ako ga nije moguće pribaviti na graničnom prelazu ili u slučaju ulaska u Crnu Goru iz humanitarnih razloga.

Izdavanje vize na graničnom prelazu pomorcu

Član 31

Viza za kratki boravak (viza C) u svrhu tranzita na graničnom prelazu izdaje se pomorcu ako:

   1) je imalac pomorske knjižice ili druge isprave koja se priznaje kao identifikaciona isprava pomorca u skladu sa odredbama međunarodnih ugovora, i

   2) ispunjava uslove iz člana 30 stav 2 al. 1, 2 i 3 ovog zakona, a prelazi granicu Crne Gore zbog ukrcaja, ponovnog ukrcaja ili iskrcaja sa plovila na kojem radi, na kojem će raditi ili je radio u svojstvu pomorca.

Prilikom podnošenja zahtjeva za izdavanje vize iz stava 1 ovog člana, pomorac ne mora da priloži putno zdravstveno osiguranje ako ga nije moguće pribaviti na graničnom prelazu ili u slučaju ulaska u Crnu Goru iz humanitarnih razloga.

U slučaju izdavanja vize iz stava 1 ovog člana i člana 30 stav 1 ovog zakona, policija unosi obrazac vize u obliku naljepnice u stranu putnu ispravu ili u obrazac za unošenje vize, u skladu sa članom 26 ovog zakona.

Odbijanje zahtjeva za izdavanje vize na graničnom prelazu

Član 32

Zahtjev za izdavanje vize iz člana 30 stav 1 i člana 31 stav 1 ovog zakona, policija će rješenjem odbiti ako nijesu ispunjeni propisani uslovi.

Rješenje iz stava 1 ovog člana može se donijeti bez izjašnjenja stranca.

Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove, preko najbližeg diplomatsko-konzularnog predstavništva, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Žalba ne odlaže izvršenje rješenja iz stava 1 ovog člana.

O podnijetim zahtjevima za izdavanje viza i izdatim vizama iz čl. 30 i 31 ovog zakona, kao i rješenjima o odbijanju zahtjeva za izdavanje viza iz stava 1 ovog člana policija, bez odlaganja, obavještava organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

IV. BORAVAK STRANCA

Vrste boravka

Član 33

Boravak stranca u Crnoj Gori, u smislu ovog zakona, je:

   1) boravak do 90 dana;

   2) privremeni boravak;

   3) stalni boravak.

1. Boravak do 90 dana

Pravo na boravak do 90 dana

Član 34

Stranac može boraviti u Crnoj Gori do 90 dana na osnovu vize za kratki boravak (viza C) ili bez vize, u skladu sa propisom o viznom režimu iz člana 14 stav 2 ovog zakona.

U slučaju iz stava 1 ovog člana, stranac može boraviti u Crnoj Gori najduže 90 dana u vremenskom periodu od 180 dana, računajući od dana prvog ulaska, ako ovim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.

Stranac koji je boravio u Crnoj Gori 90 dana, u skladu sa st. 1 i 2 ovog člana, može ponovo ući i boraviti u Crnoj Gori nakon isteka vremenskog perioda od 180 dana, računajući od dana prvog ulaska.

Razlozi za otkaz boravka do 90 dana

Član 35

Boravak do 90 dana može se otkazati strancu, ako:

   1) ne ispunjava uslove za ulazak i boravak u Crnoj Gori propisane ovim zakonom;

   2) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti;

   3) ne opravda svrhu i uslove ulaska i boravka do 90 dana;

   4) je vraćen u Crnu Goru na osnovu međunarodnog ugovora zbog nezakonitog boravka (readmisija);

   5) postoji opravdana sumnja da boravak ne koristi u svrhu radi koje mu je odobren;

   6) nije izmirio dospjelu imovinsko-pravnu obavezu na osnovu pravosnažne sudske odluke.

Odlučivanje o otkazu boravka do 90 dana

Član 36

O otkazu boravka iz člana 35 ovog zakona, rješenje donosi policija i otkaz boravka unosi u stranu putnu ispravu.

Rješenjem iz stava 1 ovog člana, određuje se rok u kojem stranac mora napustiti teritoriju Crne Gore, a može se izreći i zabrana ulaska u Crnu Goru.

Vrijeme zabrane ulaska iz stava 2 ovog člana, može se izreći na period od 30 dana do jedne godine i računa se od dana napuštanja Crne Gore.

Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Žalba iz stava 4 ovog člana, ne odlaže izvršenje rješenja.

Način unosa otkaza boravka iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Otkaz boravka na osnovu vize za duži boravak (viza D)

Član 37

Odredbe čl. 35 i 36 ovog zakona, shodno se primjenjuju na otkaz boravka stranca na osnovu izdate vize za duži boravak (viza D).

2. Privremeni boravak

2.1. Zajedničke odredbe

Svrha privremenog boravka

Član 38

Privremeni boravak može se odobriti strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori duže od 90 dana, radi:

   1) spajanja porodice;

   2) školovanja;

   3) učešća u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih;

   4) specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične obuke stranaca;

   5) naučno-istraživačkog rada;

   6) liječenja;

   7) humanitarnih razloga;

   8) korišćenja i raspolaganja pravom na nepokretnosti koju posjeduje u Crnoj Gori;

   9) obavljanja vjerske službe;

   10) obavljanja volonterskog rada u okviru Evropske volonterske službe;

   11) boravka lica bez državljanstva;

   12) rada; i

   13) u drugim slučajevima u skladu sa zakonom i međunarodnim ugovorom.

Dozvola za privremeni boravak

Član 39

U slučajevima iz člana 38 stav 1 tač. 1 do 11 i tačka 13 ovog zakona, izdaje se dozvola za privremeni boravak.

Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak može da boravi u Crnoj Gori u skladu sa svrhom zbog koje mu je privremeni boravak odobren.

Dozvola za privremeni boravak i rad

Član 40

U slučaju iz člana 38 stav 1 tačka 12 ovog zakona, izdaje se dozvola za privremeni boravak i rad.

U slučaju iz člana 38 stav 1 tačka 13 ovog zakona strancu koji po međunarodnom pravu uživa privilegije i imunitet može se izdati dozvola za privremeni boravak i rad ako je to uređeno međunarodnim ugovorom.

Rad stranca, u smislu stava 1 ovog člana, obuhvata zapošljavanje, sezonsko zapošljavanje i rad upućenog radnika.

Izuzetno, stranac može da boravi i radi u Crnoj Gori na osnovu potvrde o prijavi rada izdate u skladu sa ovim zakonom.

Obrasci dozvola

Član 41

Dozvole iz čl. 39 i 40 ovog zakona su javne isprave kojima stranac dokazuje da mu je odobren privremeni boravak, odnosno privremeni boravak i rad.

Dozvole iz stava 1 ovog člana, izdaju se na propisanom obrascu, u skladu sa evropskim i međunarodnim standardima, koji sadrži: Grb Crne Gore, naziv "Crna Gora", naziv dozvole, zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.

Podaci iz stava 2 ovog člana su: prezime, ime, jedinstveni matični broj stranca, pol, državljanstvo, dan, mjesec i godina rođenja, broj dozvole, datum izdavanja, datum do kojeg važi, fotografija, potpis, naziv organa koji je izdao dozvolu, pravni osnov za izdavanje dozvole, informacija o pravu na rad i mašinski čitljiv zapis.

Pored podataka iz stava 3 ovog člana, dozvola za privremeni boravak i rad sadrži i sljedeće podatke: zanimanje, naziv, odnosno ime i prezime i sjedište, odnosno adresu i poreski identifikacioni broj poslodavca.

Unos podataka iz st. 3 i 4 ovog člana u obrasce dozvola vrši Ministarstvo.

Podatke koje sadrži mašinski čitljiv zapis utvrđuje Ministarstvo, u skladu sa preporukama ICAO Dos 9303.

Naknadu troškova izrade obrasca dozvole iz stava 1 ovog člana snosi podnosilac zahtjeva.

Obrazac dozvole za privremeni boravak i dozvole za privremeni boravak i rad, kao i visinu naknade iz stava 7 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Nadležnost za izradu obrazaca

Član 42

Obrazac dozvole za privremeni boravak i dozvole za privremeni boravak i rad izrađuje Ministarstvo.

Izradu obrazaca dozvola iz stava 1 ovog člana, Ministarstvo može povjeriti pravnom licu, u skladu sa propisima kojima se uređuju javne nabavke.

U slučaju iz stava 2 ovog člana, ugovorom se uređuje pravo Ministarstva da pregleda i kontroliše dokumentaciju koja se odnosi na postupak izrade, skladištenja i isporuke obrazaca dozvola.

Uslovi za izdavanje dozvola

Član 43

Strancu se može izdati dozvola za privremeni boravak i dozvola za privremeni boravak i rad, ako:

   1) ima sredstva za izdržavanje;

   2) ima obezbijeđen smještaj;

   3) ima zdravstveno osiguranje;

   4) ima važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ druge države, čiji rok važenja mora biti najmanje tri mjeseca duži od roka na koji se odobrava boravak ili putnu ispravu za lice bez državljanstva;

   5) mu nije izrečena zabrana ulaska i boravka u Crnoj Gori;

   6) u Crnoj Gori nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;

   7) u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;

   8) ne postoje smetnje iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja;

   9) priloži dokaz o opravdanosti zahtjeva za izdavanje dozvole.

Za izdavanje dozvole iz stava 1 ovog člana, za stranca mlađeg od 16 godina života nije potreban dokaz iz stava 1 tač. 6 i 7 ovog člana.

2.2. Dozvola za privremeni boravak

Privremeni boravak radi spajanja porodice

Član 44

Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice izdaje se strancu koji je član uže porodice crnogorskog državljanina ili član uže porodice stranca kome je odobren stalni boravak ili privremeni boravak u Crnoj Gori.

Užom porodicom, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se:

   1) supružnici;

   2) njihova maloljetna djeca rođena u braku ili van braka;

   3) djeca jednog od supružnika i usvojena djeca, do navršenih 18 godina života;

   4) roditelji ili usvojitelji maloljetne djece.

Izuzetno od stava 2 ovog člana, članom uže porodice može se smatrati i drugi srodnik ako postoje posebni, lični ili humanitarni razlozi za spajanje porodice u Crnoj Gori.

U slučaju poligamnog braka, spajanje porodice odobriće se samo jednom supružniku.

Dozvola za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana, neće se izdati članu porodice stranca kome je izdata dozvola za boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja.

Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice izdaje se sa rokom važenja do jedne godine, odnosno do isteka roka važenja dozvole za privremeni boravak stranca sa kojim se spajanje traži.

Produženi boravak po osnovu spajanja porodice (autonomni boravak)

Član 45

Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice može se produžiti u slučaju kad je crnogorski državljanin umro, kao i u slučaju prestanka braka koji je u Crnoj Gori trajao najmanje tri godine.

Dozvola iz stava 1 ovog člana produžava se, odnosno izdaje djetetu koje je postalo punoljetno, ako ispunjava uslove iz člana 43 stav 1 tač. 1 do 8 ovog zakona i ako je imao odobren privremeni boravak u Crnoj Gori u svrhu spajanja porodice u neprekidnom trajanju od tri godine.

Izuzetno od stava 1 ovog člana dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice može se produžiti strancu koji je žrtva krivičnog djela nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici, bez obzira na dužinu trajanja braka.

Brak iz koristi

Član 46

Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice neće se izdati strancu ako se utvrdi da je brak zaključen iz koristi.

Brakom iz koristi, u smislu stava 1 ovog člana, smatra se brak koji je zaključen sa namjerom da se ostvari ulazak ili boravak stranca u Crnoj Gori suprotno ovom zakonu.

Okolnosti koje mogu ukazivati da je brak zaključen iz koristi su da:

   1) supružnici ne održavaju bračnu zajednicu;

   2) supružnici ne izvršavaju obaveze koje proizilaze iz braka;

   3) se supružnici nijesu upoznali prije zaključenja braka;

   4) supružnici ne govore jezikom koji oboje razumiju;

   5) supružnici ne daju istinite lične podatke;

   6) su za zaključenje braka data materijalna sredstva, a nije u pitanju običaj davanja miraza, kad supružnici dolaze iz zemalja u kojima je davanje miraza običaj;

   7) postoje dokazi da su supružnici i ranije zaključivali brak iz koristi u Crnoj Gori ili u stranoj državi.

Privremeni boravak radi školovanja

Član 47

Dozvola za privremeni boravak radi školovanja može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu o školovanju.

Dozvola za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana, radi završetka školovanja, može se produžavati najduže do dvije godine po isteku roka propisanog za trajanje školovanja.

Za izdavanje dozvole za privremeni boravak maloljetnom strancu potrebna je saglasnost roditelja, staratelja, odnosno zakonskog zastupnika.

Privremeni boravak radi učešća u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih

Član 48

Strancu koji u Crnu Goru dolazi radi učestvovanja u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih može se izdati dozvola za privremeni boravak ako ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži i:

   1) potvrdu organa državne uprave nadležnog za sprovođenje međunarodnih ugovora o razmjeni učenika ili studenata, kojom se potvrđuje učešće stranca u međunarodnoj razmjeni;

   2) potvrdu nadležnog organa, odnosno institucije o finansiranju troškova školovanja ili studiranja, izdržavanja, smještaja, zdravstvenog osiguranja i troškova povratka stranca u državu čiji je državljanin.

Za izdavanje dozvole iz stava 1 ovog člana maloljetnom strancu potrebna je saglasnost roditelja, staratelja, odnosno zakonskog zastupnika.

Student kome je izdata dozvola iz stava 1 ovog člana može da radi u Crnoj Gori, ali ne duže od 15 časova nedjeljno.

Nakon završetka studija, strancu iz stava 3 ovog člana koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona može se izdati dozvola za privremeni boravak u Crnoj Gori, sa rokom važenja od devet mjeseci u svrhu traženja zaposlenja.

Bliže uslove i način izdavanja dozvole za privremeni boravak radi učestvovanja u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja.

Privremeni boravak radi specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave stranca

Član 49

Dozvola za privremeni boravak radi specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu nadležnog organa, ustanove ili drugog pravnog lica u Crnoj Gori da mu je odobrena specijalizacija, stručno osposobljavanje ili praktična nastava, kao i program specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave kojim je utvrđeno i vrijeme njihovog trajanja.

Dozvola iz stava 1 ovog člana može se izdati strancu koji je stekao kvalifikaciju visokog obrazovanja radi stručnog osposobljavanja pripravnika ili strancu koji studira u drugoj državi radi obavljanja praktične nastave koja mu je potrebna za sticanje kvalifikacije visokog obrazovanja, koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva, pored potvrde i programa iz stava 1 ovog člana, priloži i dokaz o stečenom nivou obrazovanja i kvalifikacije u prethodne dvije godine prije podnošenja zahtjeva, odnosno dokaz o obavezi praktične nastave radi sticanja kvalifikacije visokog obrazovanja.

Stručno osposobljavanje, odnosno praktična nastava iz stava 2 ovog člana sprovodi se u skladu sa programom koji sadrži:

   1) opis programa stručnog osposobljavanja pripravnika, odnosno praktične nastave studenta, cilj i faze osposobljavanja, odnosno nastave;

   2) trajanje pripravničkog staža, odnosno praktične nastave;

   3) broj časova stručnog osposobljavanja pripravnika, odnosno praktične nastave;

   4) način sprovođenja i nadzor nad sprovođenjem stručnog osposobljavanja pripravnika, odnosno praktične nastave;

   5) prava i obaveze između pripravnika, odnosno studenta na stručnoj obuci i poslodavca.

Dozvola iz stava 1 ovog člana izdaje se strancu kome je odobrena specijalizacija, stručno osposobljavanje ili praktična nastava, odnosno strancu kome je odobreno stručno osposobljavanje pripravnika ili praktična nastava iz stava 2 ovog člana, uz prethodnu saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove za koje se izdaje dozvola.

Privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada

Član 50

Dozvola za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada može se izdati strancu istraživaču koji ispunjava uslove iz člana 43 stav 1 tač. 1 i 2 i tač. 4 do 9 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži ugovor zaključen sa naučno-istraživačkom ustanovom ili ustanovom visokog obrazovanja ili drugim pravnim i fizičkim licem, u skladu sa zakonom.

Istraživač iz stava 1 ovog člana je stranac koji je stekao akademsko zvanje doktora nauka ili odgovarajuću kvalifikaciju visokog obrazovanja koja mu omogućava pristup doktorskim programima, koga je izabrala naučno-istraživačka ustanova ili ustanova visokog obrazovanja ili drugo pravno ili fizičko lice u Crnoj Gori, u svrhu vršenja naučno-istraživačkih aktivnosti za koje se takva kvalifikacija uobičajeno zahtijeva.

Ugovor iz stava 1 ovog člana sadrži:

   1) naziv ili svrhu naučno-istraživačke aktivnosti ili područje istraživanja;

   2) datum početka i završetka ili procjenu trajanja naučno-istraživačke aktivnosti;

   3) obavezu stranog istraživača da će u ugovorenom roku završiti naučno-istraživačku aktivnost;

   4) obavezu naučno-istraživačke ustanove ili ustanove visokog obrazovanja ili drugog pravnog ili fizičkog lica, sa kojom je stranac istraživač zaključio ugovor da će mu obezbijediti uslove za završetak naučno-istraživačke aktivnosti;

   5) podatke o vršenju naučno-istraživačke aktivnosti u jednoj ili više drugih država članica Evropske unije ako je to poznato u trenutku zaključenja ugovora.

Dozvola za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.

Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada ima pravo na poreske olakšice kao crnogorski državljani, u skladu sa zakonom.

Stranac istraživač iz stava 1 ovog člana može da radi kao predavač ili profesor, ali ne duže od 15 časova nedjeljno.

Nakon završetka istraživanja, strancu istraživaču koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona može se izdati dozvola za privremeni boravak u Crnoj Gori, sa rokom važenja od devet mjeseci u svrhu traženja zaposlenja.

Stranac istraživač koji je zaključio ugovor sa naučno-istraživačkom ustanovom u državi članici Evropske unije i na osnovu tog ugovora ima odobren boravak u toj državi, može radi sprovođenja istraživanja raditi u Crnoj Gori do tri mjeseca bez dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada, ako ima sredstva za izdržavanje i ne postoje smetnje iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.

Stranac istraživač koji je zaključio ugovor sa naučno-istraživačkom ustanovom u državi članici Evropske unije i na osnovu tog ugovora ima odobren boravak u toj državi, ako želi da radi sprovođenja istraživanja u Crnoj Gori radi duže od tri mjeseca, mora imati dozvolu za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana.

Naučno-istraživačka ustanova, ustanova visokog obrazovanja, drugo pravno lice ili fizičko lice koje je zaključilo ugovor sa stranim istraživačem, kome je izdata dozvola iz stava 1 ovog člana, bez odlaganja, obavještava Ministarstvo o svim okolnostima koje bi mogle spriječiti sprovođenje ugovora.

Bliže uslove i način izdavanja dozvole za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove nauke.

Privremeni boravak radi liječenja

Član 51

Dozvola za privremeni boravak radi liječenja u Crnoj Gori može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu izdatu od zdravstvene ustanove u kojoj će se liječiti, a koja sadrži i vrijeme potrebno za liječenje.

Dozvola za privremeni boravak radi liječenja, može se produžavati za vrijeme potrebno za liječenje stranca.

Privremeni boravak iz humanitarnih razloga

Član 52

Dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga može se izdati:

   1) strancu za koga se pretpostavlja da je žrtva krivičnog djela trgovina ljudima ili žrtva krivičnog djela nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici;

   2) maloljetnom strancu koji je napušten ili je žrtva organizovanog kriminala ili je iz drugih razloga ostao bez roditeljskog staranja ili bez pratnje ili je nezakonito zaposlen u smislu propisa o radu;

   3) strancu iz naročito opravdanih razloga humanitarne prirode (slučajevi prouzrokovani višom silom, teška bolest, trajni invaliditet i drugi opravdani slučajevi iz čijih se okolnosti može zaključiti da su humanitarnog karaktera).

Stranac iz stava 1 ovog člana ne mora ispunjavati uslove iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2 i 3 ovog zakona.

Dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga izdaje se na osnovu odgovarajućeg dokaza međunarodne organizacije, nevladine organizacije ili organa državne uprave koji strancu iz stava 1 ovog člana pruže pomoć i zaštitu ili dokaza nadležnog državnog organa kojim se potvrđuje da stranac sarađuje u rasvjetljavanju krivičnih djela.

Dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžavati dok god postoje razlozi iz stava 1 ovog člana.

Prava stranca sa odobrenim boravkom iz humanitarnih razloga

Član 53

Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga ima pravo na smještaj, zdravstvenu zaštitu, obrazovanje, rad i novčanu pomoć, u skladu sa zakonom.

Period refleksije

Član 54

Stranac za koga policija utvrdi da je žrtva krivičnog djela trgovina ljudima ima pravo da se u roku od 90 dana opredijeli da li će sarađivati u krivičnom postupku, odnosno da li će se pridružiti krivičnom gonjenju ili će biti svjedok u tom postupku (period refleksije).

Policija utvrđuje da li je stranac žrtva krivičnog djela trgovina ljudima u saradnji sa organima, nevladinim i drugim organizacijama koji su nadležni, odnosno koji se bave prevencijom, edukacijom, prijavljivanjem i krivičnim gonjenjem izvršilaca i zaštitom žrtava trgovine ljudima, a kad se radi o maloljetnom strancu i sa centrom za socijalni rad.

Zaštita stranca sa odobrenim boravkom iz humanitarnih razloga

Član 55

Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga ne smije se prinudno udaljiti zbog nezakonitog ulaska ili boravka u Crnoj Gori.

Strancu iz stava 1 ovog člana, za koga postoji opravdani strah da bi davanjem iskaza u krivičnom postupku mogao biti izložen opasnosti po život, zdravlje, fizički integritet ili slobodu, obezbjeđuje se zaštita i ostvarivanje prava u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita svjedoka.

Maloljetni stranac za koga je utvrđeno da je žrtva krivičnog djela trgovina ljudima neće biti vraćen ni u jednu državu, ako nakon procjene opasnosti i njegove bezbjednosti, postoje okolnosti koje upućuju da takav povratak ne bi bio u njegovom najboljem interesu.

Privremeni boravak radi korišćenja i raspolaganja pravom na nepokretnosti

Član 56

Dozvola za privremeni boravak radi korišćenja i raspolaganja pravom na nepokretnosti koju stranac posjeduje u Crnoj Gori, može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži list nepokretnosti ili drugi dokaz u skladu sa zakonom kojim se uređuje katastar nepokretnosti, kojim se potvrđuje vlasništvo na toj nepokretnosti.

Dozvola iz stava 1 ovog člana može se izdati strancu koji je suvlasnik najmanje ½ nepokretnosti.

Nepokretnostima, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se porodične kuće, vikend kuće, vile, stanovi, ugostiteljski objekti, stambeno-poslovni objekti i poslovni prostori.

Privremeni boravak radi obavljanja vjerske službe u Crnoj Gori

Član 57

Dozvola za privremeni boravak radi obavljanja vjerske službe u Crnoj Gori može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu da je vjerska zajednica u kojoj namjerava da obavlja vjerski obred i vjerske poslove prijavila djelovanje i sjedište u Crnoj Gori, u skladu sa propisima kojima se uređuje pravni položaj vjerskih zajednica.

Privremeni boravak radi obavljanja volonterskog rada u okviru Evropske volonterske službe

Član 58

Dozvola za privremeni boravak radi obavljanja volonterskog rada u okviru Evropske volonterske službe može se izdati strancu koji ima između 18 i 30 godina života, koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži zaključen ugovor o volonterskom radu u svrhu učešća u volonterskom programu.

Evropska volonterska služba je služba koju je osnovala Evropska unija u kojoj učestvuju volonterske organizacije iz Evrope, koja omogućava mladima da obavljaju volonterski rad u okviru volonterskog programa u nekoj od evropskih zemalja.

Volonterski program je prihvaćeni program aktivnosti koje se sprovode na principima solidarnosti, čiji su ciljevi od opšteg interesa u neprofitne svrhe, a aktivnosti se ne plaćaju, osim naknada troškova, odnosno džeparca.

Utvrđivanje statusa i izdavanje putne isprave za lice bez državljanstva

Član 59

Zahtjev za utvrđivanje da je podnosilac zahtjeva lice bez državljanstva, podnosi se lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu, o čemu se izdaje potvrda.

Zahtjev iz stava 1 ovog člana ne može podnijeti stranac koji je podnio zahtjev za međunarodnu zaštitu u Crnoj Gori ili mu je u Crnoj Gori priznat status izbjeglice ili odobrena dodatna zaštita, u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobren azil ili supsidijarna zaštita u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca.

U postupku po zahtjevu iz stava 1 ovog člana, Ministarstvo može pribavljati, odnosno razmjenjivati podatke sa državnim organima, organima državne uprave, organima drugih država i međunarodnih organizacija i nevladinim organizacijama.

O zahtjevu iz stava 1 ovog člana Ministarstvo odlučuje rješenjem.

Ministarstvo će rješenjem odbiti zahtjev iz stava 1 ovog člana, ako:

   - se u sprovedenom postupku utvrdi da je podnosilac zahtjeva državljanin određene države, odnosno da državljanstvo druge države može steći po zakonima te države;

   - to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana, može se izjaviti žalba Ministarstvu.

Licu za koga se u sprovedenom postupku utvrdi da je lice bez državljanstva Ministarstvo, na lični zahtjev, izdaje putnu ispravu za lice bez državljanstva, sa rokom važenja od jedne godine.

Zahtjev za izdavanje putne isprave iz stava 7 ovog člana, podnosi se Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 8 ovog člana, od lica bez državljanstva uzima se fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

O zahtjevu iz stava 1 ovog člana odlučuje se u roku od šest mjeseci od dana predaje urednog zahtjeva.

Obrazac zahtjeva iz st. 1 i 8 ovog člana, bliži način sprovođenja postupka iz stava 3 ovog člana i obrazac putne isprave za lice bez državljanstva, propisuje Ministarstvo.

Privremeni boravak lica bez državljanstva

Član 60

Licu bez državljanstva iz člana 59 ovog zakona može se izdati dozvola za privremeni boravak ako ispunjava uslove iz člana 43 stav 1 tač. 2 do 5 ovog zakona, a o opravdanosti zahtjeva priloži dokaze da u Crnoj Gori faktički boravi najmanje tri godine prije podnošenja zahtjeva i namjerava da nastavi boravak u Crnoj Gori.

Lice bez državljanstva može boraviti u Crnoj Gori na osnovu putne isprave za lice bez državljanstva ili dozvole za privremeni boravak.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak

Član 61

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu, o čemu se izdaje potvrda.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, stranac je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2, 3, 4, 7 i 9 ovog zakona.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od stranca se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Otisak dva prsta i potpis ne uzimaju se od djece mlađe od 12 godina života.

Stranac koji podnese uredan zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak prije isteka boravka od 90 dana može ostati u Crnoj Gori do donošenja izvršnog rješenja.

Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Odlučivanje o zahtjevu

Član 62

Dozvolu za privremeni boravak izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti iz člana 43 stav 1 tačka 8 ovog zakona.

Agencija i policija dužne su da mišljenje iz stava 1 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od deset dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 2 ovog člana u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje dozvole za privremeni boravak.

O zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak odlučuje se u roku od 40 dana od dana predaje urednog zahtjeva.

O odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak odlučuje se rješenjem.

Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Bliže uslove i način izdavanja dozvola za privremeni boravak iz čl. 44, 45, 47, 49, 51, 52, 56, 57, 58 i 60 ovog zakona, propisuje Ministarstvo.

Rok važenja

Član 63

Dozvola za privremeni boravak izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.

Produženje privremenog boravka

Član 64

Zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, najkasnije u roku od 30 dana prije isteka roka važenja dozvole za privremeni boravak.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, prilaže se važeća strana putna isprava ili lična karta stranca koju je izdao nadležni organ druge države ili putna isprava za lice bez državljanstva, odnosno dozvola za privremeni boravak koja je izdata licu bez državljanstva i dokaz o opravdanosti zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak, a ako je od dana uzimanja podataka iz člana 61 stav 3 ovog zakona proteklo pet godina, od stranca se uzimaju i ti podaci.

U slučaju da se zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak odobri, izdaje se dozvola za privremeni boravak sa novim rokom važenja do jedne godine.

Na postupak produženja dozvole za privremeni boravak primjenjuju se odredbe člana 62 ovog zakona.

Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Prestanak važenja dozvole za privremeni boravak

Član 65

Dozvola za privremeni boravak prestaje da važi:

   1) istekom roka važenja;

   2) prestankom razloga na osnovu kojih je dozvola izdata;

   3) ako za vrijeme trajanja privremenog boravka stranac boravi van Crne Gore duže od 30 dana;

   4) ako se naknadno utvrdi da postoje razlozi iz člana 8 ovog zakona;

   5) ako je strancu izrečena mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz zemlje, zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore ili je donijeto rješenje iz člana 110 ovog zakona;

   6) ako stranac boravak u Crnoj Gori ne koristi u svrhu zbog kojeg je odobren;

   7) u slučaju kad je stranac dozvolu za privremeni boravak dobio radi spajanja porodice, a naknadno se utvrdi da je brak zaključen iz koristi;

   8) kad stranac ostvari pravo na stalni boravak.

Izuzetno od stava 1 tačka 3 ovog člana, strancu koji do 90 dana iz opravdanih razloga boravi van Crne Gore, neće prestati da važi dozvola za privremeni boravak ako o odlasku i razlozima odlaska iz Crne Gore prethodno obavijesti policiju.

Izuzetno od stava 1 tačka 4 ovog člana, dozvola za privremeni boravak koja je izdata radi spajanja porodice neće prestati da važi, u slučaju teže bolesti ili invalidnosti stranca koja je nastupila nakon izdavanja dozvole boravka.

Dozvola za privremeni boravak ne prestaje da važi strancu kome je odobren boravak iz člana 38 tačka 13 ovog zakona, iako je boravio van Crne Gore duže od 30, odnosno 90 dana.

O postojanju razloga za prestanak važenja dozvole za privremeni boravak iz stava 1 tač. 2 do 7 ovog člana, policija obavještava Ministarstvo.

O prestanku važenja dozvole za privremeni boravak iz stava 1 tač. 2 do 7 ovog člana, Ministarstvo donosi rješenje.

U rješenju iz stava 6 ovog člana određuje se rok u kojem stranac mora da napusti Crnu Goru, koji ne može biti duži od 30 dana, a može se izreći i zabrana ulaska i boravka u Crnoj Gori u periodu od jedne do pet godina.

Vrijeme zabrane ulaska i boravka iz stava 7 ovog člana, računa se od dana napuštanja Crne Gore.

Protiv rješenja iz stava 6 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

2.3. Dozvola za privremeni boravak i rad

Privremeni boravak radi rada

Član 66

Stranac u Crnoj Gori može da radi na osnovu dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.

Stranac može da radi u Crnoj Gori samo na poslovima za koje mu je izdata dozvola za privremeni boravak i rad ili potvrda o prijavi rada i samo kod poslodavca koji ga zapošljava.

Izuzetno od stava 2 ovog člana, strancu se može izdati dozvola za privremeni boravak i rad za obavljanje poslova izvršnog direktora kod više poslodavaca, u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast zapošljavanja.

Poslodavac može da rasporedi stranca samo na poslove za koje mu je izdata dozvola za boravak i rad, odnosno potvrda o prijavi rada.

Poslodavac mora u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca imati kopiju dozvole za boravak i rad, odnosno kopiju potvrde o prijavi rada stranca koji kod njega radi.

Poslodavac je dužan da o prestanku rada stranca, prije isteka roka važenja dozvole za boravak i rad, obavijesti Ministarstvo, najkasnije u roku od osam dana od dana prestanka rada stranca.

Poslodavac ne smije zapošljavati niti koristiti rad stranca koji nezakonito boravi u Crnoj Gori.

Izuzeci od pribavljanja dozvola

Član 67

Bez dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada, stranac može da radi u Crnoj Gori, ako ima:

   1) dozvolu za privremeni boravak radi spajanja porodice sa crnogorskim državljaninom ili sa strancem koji ima dozvolu za stalni boravak, dozvolu za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada ili dozvolu za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva;

   2) dozvolu za privremeni boravak radi studiranja;

   3) dozvolu za privremeni boravak iz humanitarnih razloga;

   4) dozvolu za privremeni boravak za lice bez državljanstva;

   5) potvrdu o prijavi boravka iz člana 152 ovog zakona;

   6) dozvolu za privremeni boravak za državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije;

   7) dozvolu za privremeni boravak radi spajanja porodice sa imaocem EU plave karte iz člana 189 ovog zakona;

   8) priznat status izbjeglice ili odobrenu dodatnu zaštitu u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobren azil ili supsidijarnu zaštitu ili privremenu zaštitu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca.

Stranac koji ima dozvolu za privremeni boravak radi spajanja porodice sa strancem koji ima dozvolu za privremeni boravak radi rada može da radi u Crnoj Gori, po isteku jedne godine od dana dobijanja dozvole za privremeni boravak.

Stranac iz stava 1 ovog člana ima slobodan pristup tržištu rada Crne Gore, ako posebnim zakonom nije drukčije propisano.

Poslodavac mora u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca imati kopije dozvola za privremeni boravak, potvrde o prijavi rada, odnosno dokaz o priznatom statusu izbjeglice ili odobrenoj dodatnoj zaštiti ili dokaz o odobrenom azilu ili supsidijarnoj zaštiti ili privremenoj zaštiti iz stava 1 tač. 1 do 8 ovog člana.

Poslodavac koji zapošljava stranca iz stava 1 ovog člana, dužan je da u roku od osam dana od dana zasnivanja radnog odnosa ili početka rada stranca, odnosno prestanka rada stranca obavijesti Ministarstvo.

Namjena dozvola za privremeni boravak i rad

Član 68

Dozvola za privremeni boravak i rad, prema namjeni, može se izdati radi:

   1) zapošljavanja stranca;

   2) sezonskog zapošljavanja stranca;

   3) rada upućenog radnika.

Upućeni radnik je stranac koji u ograničenom vremenskom periodu obavlja posao u Crnoj Gori, koja nije država u kojoj uobičajeno radi.

Dozvola iz stava 1 tačka 3 ovog člana, odnosi se na:

   1) pružanje ugovorenih usluga;

   2) kretanje lica unutar stranog privrednog društva.

Uslovi za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja i sezonskog zapošljavanja

Član 69

Dozvola za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja i sezonskog zapošljavanja izdaje se strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži:

   1) pisanu ponudu poslodavca za zapošljavanje stranca na određenom radnom mjestu;

   2) dokaz o stečenom nivou obrazovanja i kvalifikacije;

   3) dokaz o zdravstvenoj sposobnosti.

Dokaz iz stava 1 tačka 1 ovog člana ne prilaže se za preduzetnike i izvršne direktore u privrednim društvima u kojima su oni jedini vlasnici ili vlasnici više od 51% kapitala, pri čemu su dužni da uz zahtjev prilože dokaz o vlasništvu i registraciji preduzetnika, odnosno privrednog društva.

Izuzetno, dozvola za privremeni boravak i rad za preduzetnike i izvršne direktore u privrednim društvima u kojima su oni jedini vlasnici ili vlasnici više od 51% kapitala može se izdati strancu koji ima više od 67 godina života.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja neće se izdati strancu ako se utvrdi da namjerava da nezakonito uđe u drugu državu, odnosno ne namjerava da napusti teritoriju Crne Gore na dan isteka dozvole za privremeni boravak i rad.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja neće se izdati strancu ako:

   1) je poslodavac od kojeg je dobio ponudu više od dva puta kažnjavan zbog nezakonitog zapošljavanja ili neprijavljivanja rada stranca;

   2) je u toku postupak stečaja privrednog društva od kojeg je dobio ponudu ili je to društvo bilo u stečaju;

   3) poslodavac od kojeg je dobio ponudu ne obavlja privrednu djelatnost; ili

   4) je poslodavac od kojeg je dobio ponudu kažnjavan jer nije ispunio obaveze po osnovu poreza i doprinosa za radnike.

Zapošljavanje stranca

Član 70

Dozvola za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja stranca izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.

Dozvola iz stava 1 ovog člana, može se produžiti najduže do dvije godine.

Dozvola za privremeni boravak i rad za preduzetnike i izvršne direktore u privrednim društvima u kojima su oni jedini vlasnici ili vlasnici više od 51% kapitala može se produžavati dok ispunjuvaju uslove iz člana 43 ovog zakona.

Poslodavac je dužan da, u roku od 24 časa od dana izdavanja dozvole za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja, sa strancem zaključi ugovor o radu i prijavi ga na obavezno socijalno osiguranje, u skladu sa propisima o radu.

Ako stranac ne stupi na rad u roku iz stava 4 ovog člana, poslodavac je dužan da, najkasnije u roku od tri dana, o tome obavijesti Ministarstvo radi poništavanja dozvole za boravak i rad.

Sezonsko zapošljavanje stranca

Član 71

Pod sezonskim zapošljavanjem stranca podrazumijeva se radni odnos na određeno vrijeme radi obavljanja sezonskih poslova u djelatnostima sezonskog karaktera.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja izdaje se sa rokom važenja do šest mjeseci u vremenskom periodu od jedne godine.

Izuzetno, ako obavljenje sezonskih poslova to zahtijeva, dozvola iz stava 2 ovog člana može se produžiti, za još dva mjeseca kod istog ili drugog poslodavca, pri čemu rok važenja dozvole ne može biti duži od osam mjeseci u vremenskom periodu od jedne godine.

Poslodavac je dužan da, u roku od osam dana od dana izdavanja dozvole za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja, sa strancem zaključi ugovor o radu i prijavi ga na obavezno socijalno osiguranje, u skladu sa propisima o radu.

Ako poslodavac sa strancem ne zaključi ugovor o radu u roku iz stava 4 ovog člana, dužan je da, najkasnije u roku od tri dana, o tome obavijesti Ministarstvo radi poništavanja dozvole za boravak i rad.

Pružanje ugovorenih usluga stranca

Član 72

Stranac može pružati ugovorene usluge na osnovu ugovora zaključenog između stranog privrednog društva i pravnog lica sa sjedištem u Crnoj Gori za koje se usluge vrše.

Ugovorene usluge može pružati i stranac koji je registrovan za obavljanje privredne i druge djelatnosti u drugoj državi, na osnovu ugovora zaključenog sa pravnim licem sa sjedištem u Crnoj Gori (u dalje tekstu: nezavisni stručnjak).

Ugovorene usluge može pružati stranac koji je zaposlen kod stranog privrednog društva iz stava 1 ovog člana.

Uslovi za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi pružanja ugovorenih usluga

Član 73

Dozvola za privremeni boravak i rad radi pružanja ugovorenih usluga izdaje se strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaze o opravdanosti zahtjeva, koji moraju biti prevedeni na crnogorski jezik od strane ovlašćenog prevodioca, priloži:

   1) ugovor o pružanju ugovorenih usluga;

   2) dokaz da je zaposlen kod stranog privrednog društva;

   3) dokaz da ima najmanje jednu godinu radnog iskustva u određenoj oblasti koja je predmet ugovora o pružanju usluga;

   4) dokaz da posjeduje stručne kvalifikacije u slučajevima kad je to potrebno radi obavljanja usluga u skladu sa zakonom kojim je uređeno pružanje usluga u Crnoj Gori;

   5) dokaz nadležnog organa o socijalnom osiguranju.

Dokaz iz stava 1 tačka 2 ovog člana ne prilaže nezavisni stručnjak.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi pružanja ugovorenih usluga izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžiti do završetka ugovorenih usluga, odnosno najduže do dvije godine.

Kretanje lica unutar stranog privrednog društva

Član 74

Strano privredno društvo može privremeno da rasporedi na rad u dio stranog društva, odnosno privredno društvo čiji je osnivač, a koje je registrovano u Crnoj Gori, svog zaposlenog koji je najmanje:

   - jednu godinu radio na poslovima rukovodioca ili specijaliste;

   - tri mjeseca radio u svojstvu pripravnika sa visokim obrazovanjem, a koji je raspoređen u to privredno društvo radi osposobljavanja i za to vrijeme prima naknadu zarade.

Rukovodilac, u smislu stava 1 ovog člana, je lice koje obavlja poslove upravljanja ili je član menadžmenta stranog privrednog društva ili upravlja, odnosno rukovodi organizacionom cjelinom, na osnovu odluka i instrukcija uprave ili dioničara društva ili vrši poslove praćenja i kontrole rada stručnog ili rukovodećeg osoblja i ima ovlašćenje za zapošljavanje, otpuštanje i druga ovlašćenja u vezi sa organizacijom rada zaposlenih.

Specijalista, u smislu stava 1 ovog člana, je lice koje posjeduje posebna stručna znanja potrebna za poslovanje stranog privrednog društva, što podrazumijeva da ima visoki stepen stručne osposobljenosti, odgovarajuće stručno iskustvo i eventualno članstvo u ovlašćenom strukovnom udruženju.

Uslovi za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva

Član 75

Dozvola za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva izdaje se strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaze o opravdanosti zahtjeva, koji moraju biti prevedeni na crnogorski jezik od strane ovlašćenog prevodioca, priloži:

   1) dokaz o privremenom raspoređivanju i ispunjenju uslova iz člana 74 ovog zakona;

   2) dokaz nadležnog organa o socijalnom osiguranju;

   3) sporazum o osposobljavanju pripravnika iz člana 74 stav 1 alineja 2 ovog zakona koji sadrži trajanje i način osposobljavanja pripravnika i način vršenja nadzora osposobljavanja pripravnika, kao i program osposobljavanja pripravnika;

   4) dokaz da je strano privredno društvo osnivač privrednog društva u Crnoj Gori ili dijela stranog privrednog društva u koje se on raspoređuje;

   5) dokaz da će stranac po isteku privremenog raspoređivanja iz člana 74 ovog zakona biti vraćen na rad u strano privredno društvo iz kojeg je privremeno raspoređen.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva strancu iz člana 74 stav 1 alineja 1 ovog zakona izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžiti do završetka poslova, odnosno najduže do dvije godine.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva strancu iz člana 74 stav 1 alineja 2 ovog zakona izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžiti još najviše jednu godinu.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva neće se izdati strancu ako:

   1) su priloženi dokazi pribavljeni prevarom ili su falsifikovani;

   2) je glavni razlog osnivanja privrednog društva u Crnoj Gori ili dijela stranog privrednog društva olakšani ulazak stranca iz člana 74 stav 1 ovog zakona;

   3) je istekao rok iz st. 2 i 3 ovog člana;

   4) je poslodavac kažnjavan zbog nezakonitog zapošljavanja ili neprijavljivanja rada stranca.

Godišnja kvota za rad stranaca

Član 76

Godišnji broj dozvola za privremeni boravak i rad stranaca (u daljem tekstu: godišnja kvota) utvrđuje Vlada, u skladu sa migracionom politikom, stanjem i kretanjem na tržištu rada u Crnoj Gori, najkasnije do 30. novembra tekuće godine, za narednu godinu.

Godišnjom kvotom utvrđuju se djelatnosti u kojima se stranci mogu zapošljavati.

U okviru godišnje kvote, odvojeno se utvrđuje godišnja kvota za zapošljavanje i za sezonsko zapošljavanje stranaca.

Utvrđivanje godišnje kvote

Član 77

Godišnja kvota se utvrđuje na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove rada, uz prethodno pribavljena mišljenja Zavoda za zapošljavanje Crne Gore (u daljem tekstu: Zavod), organa državne uprave nadležnih za pojedine djelatnosti za koje se utvrđuje godišnja kvota i Socijalnog savjeta.

Vlada može ograničiti godišnju kvotu, povećati broj, odnosno izvršiti preraspored po namjenama, ako je to uslovljeno promjenama odnosa ponude i tražnje na tržištu rada ili zbog posebnih uslova u pojedinim djelatnostima.

Kriterijume i postupak za utvrđivanje godišnje kvote utvrđuje Vlada, na predlog organa državne uprave nadležnog za poslove rada.

Rad stranca mimo godišnje kvote

Član 78

Dozvola za privremeni boravak i rad mimo godišnje kvote može se izdati strancu:

   1) koji u Crnoj Gori obavlja poslove na osnovu međunarodnog ugovora koji Crna Gora zaključi sa drugom državom, pod uslovom uzajamnosti;

   2) koji izvodi nastavu u ustanovama obrazovanja, na jeziku i pismu pripadnika manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica;

   3) profesionalnom sportisti ili sportskom radniku koji u Crnoj Gori radi u skladu sa zakonom kojim se uređuje sport;

   4) izvršnom direktoru privrednog društva i preduzetniku, koji su registrovani u Crnoj Gori u skladu sa zakonom kojim se uređuju oblici obavljanja privrednih djelatnosti i njihova registracija;

   5) koji se zapošljava sa visokim obrazovanjem na rukovodećim poslovima kod poslodavca;

   6) koji je privremeno raspoređen kao rukovodilac, specijalista ili pripravnik, u skladu sa članom 74 ovog zakona;

   7) radi pružanja ugovorenih usluga iz člana 72 ovog zakona;

   8) sa prebivalištem u susjednoj državi, koji je zaposlen ili obavlja rad u Crnoj Gori i najmanje jednom nedjeljno se vraća u mjesto prebivališta (dnevni migrant);

   9) koji je uključen u realizaciju razvojnih projekata sa liste razvojnih projekata koju je utvrdila Vlada, na predlog organa uprave nadležnog za razvojne projekte, najkasnije do 30. novembra tekuće godine, za narednu godinu.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad

Član 79

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Pored dokaza o opravdanosti zahtjeva iz člana 73, odnosno člana 75 ovog zakona, uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, stranac je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2, 3, 4, 7 i 9 ovog zakona.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od stranca se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Izuzetno, zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad može podnijeti i poslodavac u mjestu namjeravanog boravka stranca.

O prijemu zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad Ministarstvo izdaje potvrdu, u kojoj je određen rok u kojem podnosilac zahtjeva može preuzeti dozvolu.

U slučaju podnošenja zahtjeva u skladu sa stavom 4 ovog člana, stranac je dužan da se, u roku od pet dana od dana izdavanja potvrde, javi Ministarstvu u mjestu podnošenja zahtjeva, radi davanja podataka iz stava 3 ovog člana. U protivnom smatraće se da je poslodavac odustao od zahtjeva.

Stranac kome je izdata viza za duži boravak (viza D) radi rada, dužan je da podnese zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad u roku od deset dana od dana izdavanja vize.

Stranac koji je podnio uredan zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad prije isteka boravka od 90 dana, može ostati u Crnoj Gori do donošenja izvršnog rješenja.

Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad

Član 80

Dozvolu za privremeni boravak i rad izdaje Ministarstvo u skladu sa članom 62 st. 1, 3 i 5 ovog zakona.

Agencija i policija su dužne da mišljenje iz člana 62 stav 2 ovog zakona dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od sedam dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

O zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad odlučuje se u roku od 15 dana od dana predaje urednog zahtjeva.

Izuzetno od stava 3 ovog člana, o zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja, strancu kome je u prethodnih pet godina najmanje dva puta izdavana dozvola za sezonsko zapošljavanje, odlučuje se u roku od deset dana.

Ako podnosilac zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad ne preuzme dozvolu najkasnije u roku od pet dana po isteku roka određenog u potvrdi iz člana 79 stav 5 ovog zakona, smatraće se da je odustao od zahtjeva.

Protiv rješenja o odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Izuzetno od stava 6 ovog člana, protiv rješenja o odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad zbog popunjenosti godišnje kvote može se pokrenuti upravni spor.

Bliže uslove i način izdavanja dozvole za privremeni boravak i rad propisuje Ministarstvo.

Podnošenje zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja i uručenje

Član 81

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja, stranac podnosi Ministarstvu, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva u državi porijekla.

Zahtjev iz stava 1 ovog člana stranac podnosi lično.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, stranac je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2, 3, 4, 7 i 9 ovog zakona, kao i dokaze o opravdanosti zahtjeva iz člana 69 stav 1 tač. 1 i 3 ovog zakona.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od stranca se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

O prijemu zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad iz stava 1 ovog člana diplomatsko-konzularno predstavništvo strancu izdaje potvrdu, u kojoj je određen rok u kojem podnosilac zahtjeva može preuzeti dozvolu.

Dozvola za privremeni boravak i rad strancu se uručuje preko diplomatsko-konzularnog predstavništva.

Bliže uslove i način podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole iz stava 1 ovog člana i uručenja te dozvole propisuje Ministarstvo.

Zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak i rad

Član 82

Zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak i rad stranac ili poslodavac podnosi Ministarstvu u mjestu boravka stranca, sjedištu poslodavca u Crnoj Gori ili mjestu rada stranca, najkasnije u roku od 30 dana prije isteka roka važenja dozvole za privremeni boravak i rad.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, prilaže se važeća strana putna isprava ili lična karta stranca koju je izdao nadležni organ druge države i dokaz o opravdanosti zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad, a ako je od dana uzimanja podataka iz člana 79 stav 3 ovog zakona proteklo pet godina, od stranca se uzimaju i ti podaci.

Pored dokaza iz stava 2 ovog člana, za produženje dozvole za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja i sezonskog zapošljavanja prilaže se i dokaz o izvršenim obavezama po osnovu poreza i doprinosa za vrijeme trajanja dozvole za privremeni boravak i rad.

Ako se zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak i rad odobri, izdaje se dozvola za privremeni boravak i rad sa novim rokom važenja do jedne godine.

Na postupak produženja dozvole za privremeni boravak i rad primjenjuju se odredbe člana 80 ovog zakona.

Obrazac zahtjeva za produženje dozvole za privremeni boravak i rad propisuje Ministarstvo.

Prestanak dozvole za privremeni boravak i rad

Član 83

Dozvola za privremeni boravak i rad prestaje da važi:

   1) istekom roka važenja;

   2) prestankom ugovora o radu, odnosno ugovora o pružanju ugovorenih usluga ili prestankom rješenja o privremenom raspoređivanju;

   3) ako stranac obavlja poslove za koje mu nije izdata dozvola za privremeni boravak i rad;

   4) ako se naknadno utvrdi da postoje razlozi iz člana 8 ovog zakona;

   5) ako je strancu izrečena mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz zemlje, zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore ili je donijeto rješenje iz člana 110 ovog zakona;

   6) ako za vrijeme trajanja privremenog boravka stranac boravi van Crne Gore duže od 30 dana;

   7) ako poslodavac od kojeg je dobio ponudu bude kažnjen zbog nezakonitog zapošljavanja ili neprijavljivanja rada stranca;

   8) ako je u toku postupak stečaja privrednog društva od kojeg je dobio ponudu ili je to društvo bilo u stečaju;

   9) ako poslodavac od kojeg je dobio ponudu ne obavlja privrednu djelatnost;

   10) ako poslodavac od kojeg je dobio ponudu bude kažnjen jer nije ispunio obaveze po osnovu poreza i doprinosa za radnike;

   11) ako je glavni razlog osnivanja privrednog društva ili dijela stranog privrednog društva u Crnoj Gori olakšani ulazak stranca iz člana 74 stav 1 ovog zakona; ili

   12) kad stranac ostvari pravo na stalni boravak.

Izuzetno od stava 1 tačka 6 ovog člana, strancu koji je iz opravdanih razloga boravio van Crne Gore do 90 dana, neće prestati da važi dozvola za privremeni boravak i rad ako o odlasku i razlozima odlaska iz Crne Gore prethodno obavijesti policiju.

Dozvola za privremeni boravak i rad ne prestaje da važi strancu iz člana 78 stav 1 tač. 3, 4, 5, 8 i 9 ovog zakona iako je boravio van Crne Gore duže od 30 odnosno 90 dana.

O postojanju razloga za prestanak važenja dozvole za privremeni boravak i rad iz stava 1 tač. 2 do 6 ovog člana, policija, inspekcija rada, poslodavac i drugi organi koji u okviru svoje nadležnosti mogu utvrditi postojanje tih razloga, dužni su da obavijeste ministarstvo.

O prestanku važenja dozvole za privremeni boravak i rad iz stava 1 tač. 2 do 6 ovog člana, Ministarstvo donosi rješenje.

U rješenju iz stava 5 ovog člana, određuje se rok u kojem stranac mora napustiti Crnu Goru, koji ne može biti duži od 30 dana, a u slučajevima iz stava 1 tač. 3, 4 i 5 ovog člana, može se izreći i zabrana ulaska i boravka u Crnoj Gori u periodu od jedne do pet godina.

Vrijeme zabrane ulaska iz stava 6 ovog člana, računa se od dana napuštanja Crne Gore.

Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Poništavanje dozvole za privremeni boravak i rad

Član 84

Dozvola za privremeni boravak i rad poništava se:

   1) ako je izdata na osnovu neistinitih podataka o strancu ili poslodavcu;

   2) u slučaju iz člana 70 stav 5 i člana 71 stav 5 ovog zakona; ili

   3) ako stranac boravak u Crnoj Gori ne korisiti u svrhu radi koje mu je boravak odobren.

Rješenje o poništavanju dozvole za privremeni boravak i rad donosi Ministarstvo.

Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Žalba ne odlaže izvršenje rješenja.

Potvrda o prijavi rada

Član 85

Na osnovu izdate potvrde o prijavi rada u Crnoj Gori mogu boraviti i raditi do 90 dana, u vremenskom periodu od jedne godine, stranci:

   1) koji u Crnoj Gori obavljaju poslove na osnovu međunarodnih ugovora koje Crna Gora zaključi sa međunarodnom organizacijom ili Evropskom unijom o stručno-tehničkoj pomoći ili na osnovu drugih potvrđenih međunarodnih ugovora;

   2) osnivači, članovi organa upravljanja i rukovođenja i izvršni organi privrednog društva kao i revizori koje je to privredno društvo angažovalo;

   3) koji su pozvani kao profesori ili predavači i naučni radnici koji učestvuju u nekom naučno-istraživačkom projektu od značaja za Crnu Goru;

   4) predavači koji učestvuju na organizovanim stručnim skupovima i seminarima;

   5) civilni i vojni službenici vlada drugih država koji u Crnu Goru dolaze na osnovu ugovora o saradnji sa Vladom;

   6) koji obavljaju usluge za koje se zahtijeva visoko obrazovanje ili posebno specijalističko znanje i iskustvo, uz prethodno dobijenu saglasnost organa državne uprave nadležnog za djelatnost u kojoj se usluga pruža;

   7) koji obavljaju poslove istraživanja u Crnoj Gori koje je odobrila Vlada;

   8) dopisnici akreditovani u Crnoj Gori ili izvještači stranih medija;

   9) umjetnici i tehničko osoblje za operu, balet, pozorište, koncerte, likovne i druge kulturne manifestacije, ako u Crnoj Gori ne borave duže od 30 dana, odnosno tri mjeseca godišnje sa prekidima;

   10) autori i izvođači na području filmske, televizijske, muzičke, muzičko-scenske, plesne i baletske umjetnosti, kao i prateće tehničko osoblje, ako u Crnoj Gori ne borave duže od 30 dana, odnosno tri mjeseca godišnje sa prekidima;

   11) zaposleni u stranom privrednom društvu koji sprovode dodatno osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih, kao i zaposleni koji se dodatno osposobljavaju i usavršavaju kod pravnog lica sa sjedištem u Crnoj Gori koje je poslovno ili vlasnički povezano sa stranim privrednim društvom;

   12) koji u Crnu Goru dolaze radi učestvovanja na sportskim takmičenjima;

   13) koji obavljaju poslove isporuke, montaže ili servisa mašina ili opreme, ako njihov rad ne traje duže od 30 dana neprekidno, odnosno ukupno tri mjeseca godišnje sa prekidima;

   14) koji učestvuju na sajamskim ili izložbenim manifestacijama na kojima izlaže njihov poslodavac;

   15) učenici ili studenti koji u Crnoj Gori obavljaju praksu na osnovu međunarodnog ugovora o razmjeni učenika, odnosno studenata;

   16) koji djeluju u okviru registrovanih humanitarnih organizacija;

   17) pružaoci usluga koji pregovaraju o prodaji usluga ili zaključuju ugovore o pružanju usluga;

   18) zaposleni u cirkusima ili zabavnim parkovima.

Pravna i fizička lica koja koriste usluge stranaca iz stava 1 ovog člana dužna su da imaju zaključen ugovor ili drugi dokaz o izvršenju posla sa strancem ili stranim poslodavcem koji upućuje stranca na rad u Crnu Goru, prije dolaska stranca u Crnu Goru.

Pravna i fizička lica iz stava 2 ovog člana, dužna su da prije početka rada stranca iz stava 1 ovog člana podnesu prijavu o radu tog stranca Ministarstvu, u mjestu obavljanja poslova ili u sjedištu poslodavca, o čemu Ministarstvo, bez odlaganja, izdaje potvrdu o prijavi rada.

Na osnovu izdate potvrde o prijavi rada stranac za istog poslodavca ili primaoca usluga može raditi na cijeloj teritoriji Crne Gore.

Bliže uslove za izdavanje potvrde o prijavi rada, obrazac prijave rada, kao i obrazac potvrde o prijavi rada propisuje Ministarstvo.

3. Stalni boravak

Pravo na stalni boravak

Član 86

Dozvola za stalni boravak može se izdati strancu koji je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu:

   - odobrenog privremenog boravka;

   - priznatog statusa izbjeglice ili odobrene dodatne zaštite, u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobrenog azila ili supsidijarne zaštite u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca.

   Izuzetno, dozvola za stalni boravak može se izdati strancu koji je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole imao odobren privremeni boravak u Crnoj Gori manje od pet godina neprekidno, ako to nalažu razlozi humanosti ili je to u interesu Crne Gore.

Smatra se da je stranac neprekidno boravio u Crnoj Gori i kad je u periodu od pet godina odsustvovao iz Crne Gore više puta do deset mjeseci ukupno ili jednom do šest mjeseci.

Ako je stranac ranije imao odobren privremeni boravak u Crnoj Gori radi školovanja ili specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave, u vrijeme potrebno za odobrenje stalnog boravka, računa se samo polovina vremena provedenog na osnovu odobrenog privremenog boravka.

U vrijeme potrebno za odobrenje stalnog boravka strancu kome je odobren azil ili supsidijarna zaštita u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca, računa se polovina vremena koje je proteklo od podnošenja zahtjeva za međunarodnu zaštitu do donošenja odluke kojom mu se odobrava međunarodna zaštita, a ako je vrijeme od podnošenja zahtjeva za međunarodnu zaštitu do donošenja odluke kojom mu se odobrava međunarodna zaštita bilo duže od 18 mjeseci to vrijeme se računa u cjelokupnom trajanju.

Pravo djece na stalni boravak

Član 87

Dozvola za stalni boravak može se izdati djetetu:

   1) čiji je jedan roditelj, u trenutku njegovog rođenja, crnogorski državljanin i ima prebivalište u Crnoj Gori;

   2) čija oba roditelja, u trenutku njegovog rođenja, imaju odobren stalni boravak;

   3) čiji jedan roditelj, u trenutku njegovog rođenja, ima odobren stalni boravak, a drugi roditelj je nepoznat ili je umro.

Uslovi za izdavanje dozvole za stalni boravak

Član 88

Strancu se može izdati dozvola za stalni boravak, ako:

   1) ima važeću stranu putnu ispravu, odnosno putnu ispravu za lice bez državljanstva;

   2) ima stalna, redovna i dovoljna sredstva za izdržavanje;

   3) ima zdravstveno osiguranje;

   4) ima obezbijeđen smještaj;

   5) ima znanje crnogorskog jezika u mjeri koja omogućava osnovnu komunikaciju.

Strancu se neće izdati dozvola za stalni boravak ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Provjeru znanja crnogorskog jezika iz stava 1 tačka 5 ovog člana vrši ustanova visokog obrazovanja koja realizuje studijski program crnogorski jezik i književnost, u skladu sa posebnim programom koji donosi Nacionalni savjet za obrazovanje.

Stranac koji je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu priznatog statusa izbjeglice ili odobrene dodatne zaštite, u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobrenog azila ili supsidijarne zaštite u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca, ne mora ispunjavati uslove iz stava 1 tač. 1 i 3 ovog člana.

Podnošenje zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak

Član 89

Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Zahtjev iz stava 1 ovog člana za dijete iz člana 87 stav 1 tač. 1 i 2 ovog zakona, podnosi jedan roditelj uz saglasnost drugog roditelja, a za dijete iz člana 87 stav 1 tačka 3 roditelj.

U trenutku podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak stranac mora imati odobren privremeni boravak, priznat status izbjeglice ili odobrenu dodatnu zaštitu, u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobren azil ili supsidijarnu zaštitu u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, stranac je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 88 ovog zakona.

Dokaz o ispunjenosti uslova iz člana 88 stav 1 tačka 5 ovog zakona ne podnosi se za stranca mlađeg od 14 godina života i stranca starijeg od 65 godina života.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana od stranca se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Otisak dva prsta i potpis ne uzima se od djece mlađe od 12 godina života.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak

Član 90

Dozvolu za stalni boravak izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti iz člana 88 stav 2 ovog zakona.

Agencija i policija dužne su da mišljenje iz stava 1 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od 60 dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 2 ovog člana, u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje dozvole za stalni boravak.

O zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak odlučuje se u roku od šest mjeseci od dana predaje urednog zahtjeva.

O odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak odlučuje se rješenjem.

Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana, može se pokrenuti upravni spor.

Stalni boravak neće se odobriti strancu ako mu je ukinut status izbjeglice ili dodatna zaštita, odnosno poništen azil ili supsidijarna zaštita poslije podnošenja zahtjeva.

Način izdavanja dozvole za stalni boravak, kao i obrazac zahtjeva iz člana 89 ovog zakona, propisuje Ministarstvo.

Trajanje stalnog boravka

Član 91

Strancu se odobrava stalni boravak u Crnoj Gori na neodređeno vrijeme.

Dozvola za stalni boravak izdaje se sa rokom važenja od pet godina, uz obavezu produženja.

Zahtjev za produženje dozvole iz stava 2 ovog člana, podnosi se u roku od osam dana od dana isteka roka važenja dozvole.

Strancu mlađem od četiri godine života dozvola za stalni boravak izdaje se sa rokom važenja od dvije godine.

Obrazac dozvole za stalni boravak

Član 92

Dozvola za stalni boravak je javna isprava kojom stranac dokazuje da mu je odobren stalni boravak u Crnoj Gori.

Dozvola iz stava 1 ovog člana izdaje se na propisanom obrascu koji sadrži: Grb Crne Gore, naziv "Crna Gora", naziv dozvole, zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.

Podaci iz stava 2 ovog člana su: prezime, ime, jedinstveni matični broj stranca, pol, državljanstvo, dan, mjesec i godina rođenja, broj dozvole, datum izdavanja, datum do kojeg važi, fotografija, potpis, naziv organa koji je izdao dozvolu i mašinski čitljiv zapis.

Unos podataka iz stava 3 ovog člana u obrazac dozvole vrši Ministarstvo.

Podatke koje sadrži mašinski čitljiv zapis utvrđuje Ministarstvo, u skladu sa preporukama ICAO Dos 9303.

Naknadu troškova izrade obrasca dozvole iz stava 1 ovog člana snosi podnosilac zahtjeva.

Obrazac dozvole za stalni boravak izrađuje Ministarstvo u skladu sa članom 42 ovog zakona.

Prava stranca sa odobrenim stalnim boravkom

Član 93

Stranac koji ima dozvolu za stalni boravak ima pravo na:

   1) rad, posredovanje pri zapošljavanju i prava za vrijeme nezaposlenosti;

   2) obrazovanje i stručno usavršavanje;

   3) priznavanje diploma i sertifikata;

   4) socijalnu pomoć, zdravstveno i penzijsko osiguranje;

   5) poreske olakšice, u skladu sa zakonom;

   6) pristup tržištu roba i usluga;

   7) slobodu udruživanja, povezivanja i članstva u organizacijama koje zastupaju interese radnika ili poslodavaca.

Prava iz stava 1 ovog člana, ostvaruju se u skladu sa zakonima kojima se uređuje način ostvarivanja tih prava.

Prestanak stalnog boravka

Član 94

Stalni boravak prestaje da važi ako:

   1) je stranac u Crnoj Gori pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti;

   2) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti;

   3) je stranac dao lažne podatke o identitetu ili je dozvola za stalni boravak izdata na osnovu neistinitih podataka o strancu;

   4) je strancu izrečena mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz zemlje, zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore ili je donijeto rješenje iz člana 110 ovog zakona;

   5) se utvrdi da se stranac iselio iz Crne Gore ili neprekidno boravio duže od jedne godine u drugoj državi;

   6) se stranac odrekao stalnog boravka;

   7) je stranac stekao crnogorsko državljanstvo.

Strancu kome je stalni boravak prestao u skladu sa stavom 1 tač. 5 i 6 ovog člana, ponovo se može izdati dozvola za stalni boravak ako je, prije podnošenja novog zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak, zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno tri godine na osnovu odobrenog privremenog boravka.

Strancu kome je stalni boravak prestao u skladu sa stavom 1 tačka 5 ovog člana, ponovo se može izdati dozvola za stalni boravak ako se utvrdi da je kao žrtva trgovine ljudima (nedozvoljeni brak) neprekidno boravio van Cme Gore duže od jedne godine.

O prestanku stalnog boravka iz stava 1 tač. 1 do 5 ovog člana, Ministarstvo donosi rješenje.

Prije donošenja rješenja iz stava 3 ovog člana, naročito se uzimaju u obzir:

   1) trajanje boravka u Crnoj Gori;

   2) lične, porodične, ekonomske i druge okolnosti;

   3) godine života stranca;

   4) posljedice prestanka stalnog boravka po stranca i članove njegove porodice;

   5) veza sa državom boravišta ili nepostojanje veza sa državom porijekla.

Rješenjem iz stava 3 ovog člana, određuje se rok u kojem stranac mora napustiti Crnu Goru, koji ne može biti duži od 30 dana od dana dostavljanja rješenja, a u slučajevima iz stava 1 tač. 2 do 5 ovog člana, može se izreći i zabrana ulaska i boravka u Crnu Goru od jedne do pet godina.

Vrijeme zabrane ulaska iz stava 5 ovog člana, računa se od dana napuštanja Crne Gore.

Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana, može se pokrenuti upravni spor.

Postojanje smetnji iz razloga nacionalne bezbjednosti

Član 95

Postojanje razloga, odnosno smetnji sa aspekta nacionalne bezbjednosti iz člana 8 stav 1 tačka 9, člana 10, člana 16 stav 3, člana 27 stav 1 tačka 6, člana 35 stav 1 tačka 2, člana 43 stav 1 tačka 8, člana 50 stav 8, član 59 stav 5, član 88 stav 2, člana 94 stav 1 tačka 2, člana 107 stav 2 tačka 6, člana 111 stav 3 tačka 4, člana 121 stav 2 tačka 5, člana 130 stav 2, člana 136 stav 6, člana 137 stav 5, člana 143 stav 1 tačka 4, člana 149 stav 1 tačka 2, člana 150 stav 1 tačka 3, člana 161 stav 1 tačka 3 i stav 3 i člana 174 st. 2 i 5 ovog zakona utvrđuje Agencija i o tome Ministarstvu, odnosno policiji dostavlja mišljenje, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.

Razlozi, odnosno smetnje sa aspekta nacionalne bezbjednosti, u smislu stava 1 ovog člana, člana 19 stav 3, člana 62 stav 1, člana 90 stav 1, člana 158 stav 2, člana 164 stav 3, člana 171 stav 3, člana 186 stav 3 i člana 197 stav 1 ovog zakona, postoje ako lice:

   1) sprovodi ili je sprovodilo aktivnosti koje bi mogle dovesti do izvršenja krivičnih djela protiv čovječnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom;

   2) sprovodi aktivnosti koje bi mogle dovesti do izvršenja krivičnih djela protiv ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore;

   3) pripada ili je pripadalo organizacijama i grupama koje se zalažu za nasilnu promjenu ustavnog uređenja ili djeluju na način kojim se ugrožavaju Ustavom utvrđena ljudska prava i slobode;

   4) javno se zalaže i širi ideje kojima se raspiruje nacionalna, vjerska ili rasna diskriminacija;

   5) pripada ili je pripadalo organizacijama i organizovanim kriminalnim grupama koje pripremaju ili izvršavaju krivična djela i na bilo koji drugi način pruža podršku ovim organizacijama i grupama;

   6) ima ili je imalo vezu ili održava vezu sa licima koja neovlašćeno prikupljaju tajne i druge podatke, teroristima, saboterima, članovima organizovanih kriminalnih grupa ili licima za koja se osnovano sumnja da pripadaju takvim grupama;

   7) ne poštuje državu Crnu Goru i njene simbole, ne izvršava odluke sudova, organa državne uprave i drugih organa ili okolnosti ukazuju da lice, nakon izdavanja dozvole za privremeni boravak, dozvole za privremeni boravak i rad i dozvole za stalni boravak, ne bi poštovalo pravni poredak Crne Gore;

   8) sprovodi i druge aktivnosti koje mogu biti prijetnja po nacionalnu i međunarodnu bezbjednost.

Kad Ministarstvo ili policija donosi rješenje na osnovu mišljenja Agencije da postoje razlozi, odnosno smetnje iz stava 2 ovog člana, u obrazloženju rješenja se ne navode ti razlozi.

V. PRIJAVA I ODJAVA BORAVKA STRANCA

Podnošenja prijave i odjave

Član 96

Stranac kome je izdata viza za duži boravak (viza D) ili boravi u Crnoj Gori do 90 dana u skladu sa članom 34 ovog zakona, dužan je da podnese prijavu boravka u mjestu u kome namjerava da boravi, na propisanom obrascu.

U slučaju da stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak, dozvola za privremeni boravak i rad i dozvola za stalni boravak namjerava da u drugom mjestu u Crnoj Gori privremeno boravi duže od tri dana, dužan je da podnese prijavu boravka.

Stranac iz stava 1 ovog člana, dužan je da podnese prijavu boravka i u slučaju kad u drugom mjestu u Crnoj Gori namjerava da boravi duže od 24 časa.

Prijavu iz st. 1, 2 i 3 ovog člana stranac podnosi policiji, u roku od 24 časa od dolaska u mjesto boravka.

Stranac iz st. 1, 2 i 3 ovog člana dužan je da podnese odjavu boravka policiji u roku od 24 časa prije napuštanja mjesta boravka, na propisanom obrascu.

Odjava boravka ne podnosi se ako stranac napusti mjesto boravka po isteku vremena boravka navedenog u prijavi.

Prijavu i odjavu iz st. 1 do 5 ovog člana, za dijete podnosi stranac roditelj, usvojilac, staralac, hranitelj, odnosno lice kome je dijete povjereno na čuvanje, njegu, vaspitanje i obrazovanje.

Prijava i odjava iz st. 1 do 5 ovog člana sadrže sljedeće podatke: prezime i ime; pol; mjesto, državu i datum rođenja; državljanstvo; jedinstveni matični broj; mjesto boravka i adresu (ulica i broj, broj ulaza i broj stana, odnosno ulica i broj kuće); datum i čas prijave i vrijeme boravka; datum i čas odjave; vrstu, broj, rok važenja strane putne isprave ili lične karte koju je izdao nadležni organ druge države; državu koja je izdala stranu putnu ili drugu ispravu; vrstu, broj, rok važenja i mjesto izdavanja vize; datum i mjesto ulaska u Crnu Goru; prezime, ime i jedinstveni matični broj korisnika objekta gdje stranac boravi, a po potrebi i druge podatke.

Obrazac prijave i odjave boravka stranca iz st. 1 i 5 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Podnošenje prijave i odjave davaoca smještaja

Član 97

U slučaju kad stranac koristi usluge davaoca smještaja, obavezu podnošenja prijave, odnosno odjave boravka iz člana 96 ovog zakona, za stranca ima davalac smještaja.

Prijava i odjava iz stava 1 ovog člana, podnosi se policiji u mjestu u kojem se prijavljuje boravak stranca, u roku od 12 časova od dolaska, na propisanim obrascima, u skladu sa članom 99 ovog zakona.

Prijava i odjava iz stava 1 ovog člana, pored podataka iz člana 96 stav 8 ovog zakona, sadrži i sljedeće podatke: naziv i sjedište, odnosno prezime i ime davaoca smještaja; naziv objekta smještaja; poreski identifikacioni broj davaoca smještaja; registarski broj upisa, odnosno matični broj davaoca smještaja i adresu na koju se stranac prijavljuje, odnosno sa koje se odjavljuje.

Stranac koji koristi usluge smještaja iz stava 1 ovog člana, dužan je da davaocu smještaja da podatke iz člana 96 stav 8 ovog zakona.

Podatke iz stava 4 ovog člana za poslovno nesposobnog stranca davaocu smještaja daje roditelj, staratelj ili član porodice tog stranca.

Izuzetno od st. 1 i 2 ovog člana, prilikom prijave ili odjave boravka organizovane grupe stranaca koja broji najmanje deset stranaca, a njihov boravak ne traje duže od osam dana, može se podnijeti spisak članova grupe koji za svakog člana sadrži podatke iz stava 3 ovog člana.

Davalac smještaja dužan je da provjeri istinitost podataka uvidom u stranu putnu ispravu i da u prijavi i odjavi boravka policiji navede istinite podatke.

Obrasce iz stava 2 ovog člana propisuje Ministarstvo, uz prethodnu saglasnost organa držane uprave nadležnog za poslove turizma.

Evidencija davaoca smještaja

Član 98

Davalac smještaja dužan je da vodi evidenciju o strancima kojima pruža usluge smještaja.

Davalac smještaja u evidenciju iz stava 1 ovog člana unosi podatke iz člana 97 stav 3 ovog zakona, koji moraju biti tačni.

Podaci iz stava 2 ovog člana čuvaju se dvije godine od dana unosa u evidenciju, nakon čega ih davalac smještaja briše.

Davalac smještaja dužan je da omogući policiji uvid u evidenciju iz stava 1 ovog člana.

Sadržaj i način vođenja evidencije iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo.

Način podnošenja prijave i odjave

Član 99

Davalac smještaja prijavu i odjavu boravka stranca dostavlja elektronski, a ako za takav način dostavljanja nema tehničkih mogućnosti, davalac smještaja prijavu i odjavu boravka može dostavljati preko turističke organizacije iz člana 100 ovog zakona ili policiji, na propisanom obrascu u pisanoj formi.

Nepostojanje tehničkih mogućnosti iz stava 1 ovog člana utvrđuje policija, o čemu davaocu smještaja izdaje potvrdu.

Potvrdu iz stava 2 ovog člana, davalac smještaja je dužan da dostavi prilikom prijave, odnosno odjave boravka stranca, na propisanom obrascu u pisanoj formi.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, davaoci smještaja u domaćinstvu i seoskom domaćinstvu prijavu i odjavu boravka mogu dostavljati elektronski ili preko turističke organizacije iz člana 100 ovog zakona bez obaveze policije iz stava 2 ovog člana.

Način podnošenja prijave i odjave boravka stranca propisuje Ministarstvo.

Podnošenje prijave preko turističke organizacije

Član 100

Stranac koji boravi u Crnoj Gori u turističke svrhe, a ne koristi usluge davaoca smještaja, može prijavu i odjavu boravka stranca, u skladu sa ovim zakonom podnijeti preko turističke organizacije u mjestu boravka, a ako u mjestu boravka nije osnovana turistička organizacija, preko nadležnog organa lokalne uprave.

Prijavu, odnosno odjavu turistička organizacija, odnosno nadležni organ loklane uprave iz stava 1 ovog člana dostavlja policiji elektronskim putem, odmah po prijemu prijave.

Podnošenje prijave i odjave preko turističke organizacije, odnosno nadležnog organa lokalne uprave ne naplaćuje se.

Bliži način podnošenja prijave, odnosno odjave iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove turizma.

Ostale obaveze podnošenja prijave i odjave

Član 101

Privredno društvo, preduzetnik i lice kome stranac sa boravkom do 90 dana dolazi u posjetu i kojem obezbjeđuje smještaj duže od 12 časova dužan je da policiji podnese prijavu i odjavu boravka stranca, u roku od 12 časova od dolaska, odnosno odlaska stranca.

Zdravstvena ustanova koja primi stranca na liječenje dužna je da policiji podnese prijavu boravka stranca, u roku od 12 časova od časa prijema stranca na liječenje, ukoliko stranac nije prijavio svoj boravak.

U roku iz stava 2 ovog člana zdravstvena ustanova je dužna da policiji podnese odjavu boravka stranca nakon završetka liječenja.

Obavezu iz st. 2 i 3 ovog člana, zdravstvena ili druga ustanova ima i u slučaju smještaja stranca u tu ustanovu radi izvršavanja mjere bezbjednosti, odnosno zaštitne mjere.

Organ uprave nadležan za izvršenje kazne zatvora i ustanova i organizacija u kojima se izvršavaju kazna maloljetničkog zatvora i institucionalna vaspitna mjera dužni su da policiji podnesu prijavu i odjavu boravka stranca, u roku od 12 časova od prijema, odnosno otpuštanja stranca.

Prijava i odjava boravka stranca iz st. 1 do 5 ovog člana podnosi se na obrascima iz člana 97 stav 2 ovog zakona.

Rok važenja prijave

Član 102

Prijava boravka važi do isteka vremena trajanja boravka navedenog u prijavi.

Ako u prijavi boravka nije navedeno vrijeme trajanja boravka, a odjava nije podnijeta, prijava boravka važi šest mjeseci, odnosno za stranca sa boravkom do 90 dana do isteka tog boravka.

Po isteku vremena boravka navedenog u prijavi boravka, odnosno po isteku šest mjeseci ili istekom boravka do 90 dana, boravak se odjavljuje po službenoj dužnosti.

Slučajevi kad prijava boravka nije obavezna

Član 103

Prijava boravka ne podnosi se za stranca koji je:

   1) smješten u prihvatilištu za žrtve nasilja;

   2) pripadnik jedinice za zaštitu, spašavanje i pomoć, ako na poziv državnih organa učestvuje u otklanjanju posljedica elementarne nepogode.

VI. NEZAKONITI ULAZAK, BORAVAK I NAPUŠTANJE CRNE GORE

Dužnost stranca da napusti Crnu Goru

Član 104

Stranac koji je nezakonito ušao, odnosno nezakonito boravi u Crnoj Gori mora napustiti njenu teritoriju, odmah ili u roku koji mu je određen, u skladu sa ovim zakonom.

Nezakonitim ulaskom u Crnu Goru smatra se ako stranac pređe državnu granicu van mjesta ili vremena određenog za prelazak državne granice ili izbjegne ili pokuša da izbjegne graničnu kontrolu.

Nezakonitim boravkom u Crnoj Gori, u smislu ovog zakona, smatra se boravak stranca koji ne ispunjava ili više ne ispunjava uslove za ulazak i boravak koji su propisani ovim zakonom.

Smatra se da je stranac napustio Crnu Goru ulaskom u državu iz koje je došao ili u drugu državu u koju mu je ulazak odobren.

Ukoliko stranac smatra da zakonito boravi u Crnoj Gori dužan je da to i dokaže.

Obaveza obavještavanja

Član 105

Nadležni državni organ koji je protiv stranca pokrenuo prekršajni postupak ili krivični postupak za djela za koja se goni po službenoj dužnosti, dužan je da o pokretanju i okončanju postupka, bez odlaganja, obavijesti policiju.

Nadležni državni organ koji je donio odluku kojom se stranac proglašava krivim zbog učinjenog prekršaja ili krivičnog djela za koje se goni po službenoj dužnosti, dužan je da bez odlaganja nakon donošenja odluke o tome obavijesti policiju.

Organ uprave nadležan za izvršenje kazne zatvora dužan je da, najmanje 48 časova prije puštanja stranca na slobodu, o tome obavijesti policiju.

Mjere za obezbjeđenje povratka

Član 106

Mjere za obezbjeđenje povratka stranca, u smislu ovog zakona, su:

   1) dobrovoljno napuštanje Crne Gore;

   2) protjerivanje stranca;

   3) zabrana ulaska i boravka;

   4) prinudno udaljenje;

   5) ograničenje slobode kretanja;

   6) obaveze stranca u postupku povratka;

   7) druge mjere propisane ovim zakonom.

Mjere iz stava 1 ovog člana sprovodi policija.

Rješenje o povratku

Član 107

Strancu koji nezakonito boravi u Crnoj Gori, policija će donijeti i uručiti rješenje o povratku.

Strancu iz stava 1 ovog člana neće se donijeti rješenje o povratku ako:

   1) mu je izrečena dodatna mjera bezbjednosti protjerivanja stranca iz Crne Gore ili zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore zbog krivičnog djela ili prekršaja sa elementima nasilja;

   2) je nezakonito ušao u Crnu Goru, a ne postoje okolnosti na osnovu kojih bi mu se dozvolilo da boravi u Crnoj Gori;

   3) mu je u skladu sa članom 8 ovog zakona donešeno rješenje o zabrani ulaska;

   4) je u toku postupak njegovog izručenja na osnovu međunarodnog ugovora;

   5) postoji rizik od izbjegavanja obaveze napuštanja Crne Gore ili ako stranac onemogućava izvršenje prinudnog udaljenja i povratka iz člana 125 ovog zakona;

   6) mu je zahtjev za dozvolu za privremeni boravak odbijen kao očigledno neosnovan ili to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti Crne Gore.

Rješenjem iz stava 1 ovog člana, odrediće se rok u kojem je stranac dužan da dobrovoljno napusti Crnu Goru, koji ne može biti kraći od sedam dana niti duži od 30 dana.

Rok za dobrovoljno napuštanje Crne Gore određen rješenjem o povratku, policija može produžiti na zahtjev stranca, ali ne duže od 90 dana, pri čemu se uzimaju u obzir okolnosti konkretnog slučaja, naročito dužina boravka, rodbinske i društvene veze ili da stranac ima djecu koja pohađaju školu.

Stranac se pisanim putem obavještava o produženju roka iz stava 4 ovog člana.

Ako je strancu za koga je donijeto rješenje o povratku, prije napuštanja Crne Gore, odobren boravak, rješenje o povratku prestaje da važi donošenjem rješenja o odobrenju boravka.

Policija može u rješenju o povratku, uzimajući u obzir relevantne okolnosti svakog pojedinačnog slučaja, strancu izreći zabranu ulaska i boravka, koja ne može biti kraća od 30 dana niti duža od pet godina.

Stranac iz stava 1 ovog člana dužan je da napusti Crnu Goru u roku koji mu je određen rješenjem o povratku i da se prilikom napuštanja Crne Gore prijavi policijskom službeniku na graničnom prelazu.

Strancu koji nezakonito boravi, a koji ne razumije crnogorski jezik, u postupku će se obezbijediti prevođenje na jezik koji razumije, odnosno na jezik za koji se opravdano smatra da ga razumije.

Rješenje o povratku će se prevesti na zahtjev stranca.

Rješenje o povratku može se donijeti i bez sprovođenja prekršajnog postupka protiv stranca koji nezakonito boravi u Crnoj Gori.

Žalba na rješenje o povratku

Član 108

Protiv rješenja o povratku može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od pet dana od dana prijema rješenja.

O žalbi iz stava 1 ovog člana odlučuje Ministarstvo, u roku od 15 dana od dana prijema žalbe.

Dobrovoljno napuštanje Crne Gore

Član 109

Dobrovoljno napuštanje Crne Gore određeno rješenjem o povratku iz člana 107 ovog zakona podrazumijeva odlazak stranca u državu porijekla, državu iz koje je ušao u Crnu Goru ili u drugu državu u kojoj će biti prihvaćen.

Stranac koji nezakonito boravi u Crnoj Gori ima pravo da se prijavi za dobrovoljno napuštanje Crne Gore.

U slučaju iz stava 2 ovog člana stranac ima pravo da se obrati za pomoć međunarodnoj ili nevladinoj organizaciji koja se bavi pružanjem pomoći strancima prilikom dobrovoljnog napuštanja Crne Gore.

Radi podsticanja dobrovoljnog napuštanja Crne Gore iz stava 2 ovog člana:

   - Ministarstvo može zaključivati sporazume sa nadležnim organima drugih država i međunarodnim organizacijama radi sprovođenja međunarodnih ugovora, kao i sa nevladinim organizacijama;

   - policija može ukinuti rješenje o protjerivanju stranca, odnosno ukinuti ili skratiti zabranu ulaska i boravka;

   - policija može da obezbijedi putnu ispravu i putnu kartu za povratak i neophodnu finansijsku pomoć.

Ako se stranac koji nezakonito boravi u Crnoj Gori prijavio za dobrovoljno napuštanje Crne Gore nakon ukidanja rješenja o protjerivanju iz stava 4 alineja 2 ovog člana, policija će donijeti rješenje o dobrovoljnom povratku.

Bliži način i postupak dobrovoljnog odlaska propisuje Ministarstvo.

Protjerivanje stranca

Član 110

Ako stranac ne napusti Crnu Goru u roku određenom rješenjem o povratku, policija će donijeti rješenje o protjerivanju stranca.

Rješenje o protjerivanju stranca policija će donijeti i u slučaju iz člana 107 stav 2 tač. 5 i 6 ovog zakona.

Rješenje o protjerivanju stranca policija može donijeti na osnovu pravosnažne odluke nadležnog državnog organa, ako stranac:

   1) prekrši propise kojima se uređuje zapošljavanje i rad stranaca;

   2) pomaže u nezakonitom ulasku, tranzitu ili boravku;

   3) zaključi brak iz koristi;

   4) prekrši propise kojima se uređuje sprečavanje nasilja na sportskim priredbama, javni red i mir, oružje ili zloupotreba opojnih droga;

   5) izbjegava poreske obaveze;

   6) učini krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti;

   7) je pravosnažno osuđen u drugoj državi za teško krivično djelo, kažnjivo i po crnogorskim propisima;

   8) ponavlja činjenje prekršaja;

   9) učini prekršaj sa elementima nasilja.

Rješenjem o protjerivanju stranca izriče se zabrana ulaska i boravka u Crnoj Gori koja ne može biti kraća od tri mjeseca niti duža od 20 godina i određuje se prinudno udaljenje iz Crne Gore.

Rješenje o protjerivanju može se donijeti i bez sprovođenja prekršajnog postupka protiv stranca koji nezakonito boravi u Crnoj Gori.

O donošenju rješenja o protjerivanju stranca, u slučajevima iz stava 3 ovog člana, policija obavještava Ministarstvo radi poništenja dozvole o odobrenju boravka.

U toku postupka donošenja rješenja o protjerivanju, stranac koji je nezakonito boravio i radio obavijestiće se o mogućnostima naknade zarade i uplate doprinosa koji mu pripadaju u skladu sa propisima o radu, kao i o pravnim sredstvima za zaštitu tih prava.

Strancu koji nezakonito boravi, a koji ne razumije crnogorski jezik, u postupku će se obezbijediti prevođenje na jezik koji razumije, odnosno na jezik za koji se opravdano smatra da ga razumije.

Rješenje o protjerivanju će se prevesti na zahtjev stranca.

Protiv rješenja o protjerivanju stranca Ministarstvu se može izjaviti žalba u roku od pet dana od dana prijema rješenja.

Zaštita od protjerivanja

Član 111

Rješenje o protjerivanju stranca ne može se donijeti u slučajevima iz člana 116 st. 1 i 2 ovog zakona.

Prilikom donošenja rješenja o protjerivanju, uzeće se u obzir dužina boravka, privatni ili porodični život, ekonomske veze i stepen socijalne i kulturne integracije stranca u Crnoj Gori, kao i njegove veze sa državom porijekla, a kad se radi o maloljetnom strancu bez pratnje i okolnosti iz člana 116 stav 3 ovog zakona.

Rješenje o protjerivanju stranca koji u Crnoj Gori ima odobren stalni boravak, tri godine privremenog boravka na osnovu spajanja porodice sa crnogorskim državljaninom ili sa strancem koji ima stalni boravak, može se donijeti samo ako:

   1) je stranac zbog krivičnog djela učinjenog sa namjerom pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od jedne godine;

   2) je stranac zbog krivičnog djela učinjenog sa namjerom, u periodu od pet godina, više puta pravosnažno osuđivan na kaznu zatvora u ukupnom trajanju od najmanje tri godine;

   3) je stranac zbog krivičnog djela protiv vrijednosti zaštićenih međunarodnim pravom osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora;

   4) to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti.

O donošenju rješenja o protjerivanju stranca u slučajevima iz stava 3 ovog člana, policija obavještava Ministarstvo radi poništenja dozvole o odobrenju boravka.

Ukidanje i skraćivanje zabrane ulaska i boravka

Član 112

Zabrana ulaska i boravka iz člana 107 stav 7 i člana 110 stav 4 ovog zakona računa se od dana kad je stranac napustio Crnu Goru i prestaje istekom vremena za koje je izrečena.

Policija može rješenjem ukinuti ili skratiti dužinu zabrane ulaska i boravka ako prestanu razlozi, odnosno ako su se promijenile okolnosti na osnovu kojih je donijeto rješenje o protjerivanju.

Zahtjev za ukidanje ili skraćivanje vremena zabrane ulaska i boravka iz stava 2 ovog člana stranac može podnijeti kad protekne polovina vremena izrečene zabrane ulaska i boravka, a u svakom slučaju kad proteknu tri godine od početka računanja zabrane ulaska i boravka.

Policija može rješenjem ukinuti ili skratiti dužinu zabrane ulaska i boravka na zahtjev stranca iz humanitarnih razloga ili na zahtjev stranca ako dokaže da je rješenje o povratku dobrovoljno izvršio.

Protiv rješenja o odbijanju zahtjeva iz st. 3 i 4 ovog člana može se izjaviti žalba, o kojoj odlučuje Ministarstvo.

Besplatna pravna pomoć

Član 113

U postupku pred Upravnim sudom Crne Gore (u daljem tekstu: Upravni sud) u vezi rješenja o protjerivanju, stranac ima pravo na besplatnu pravnu pomoć u skladu sa zakonom kojim se uređuje besplatna pravna pomoć.

Prinudno udaljenje

Član 114

Stranac će se prinudno udaljiti iz Crne Gore:

   1) ako je donijeto rješenje o njegovom protjerivanju iz člana 110 st. 1, 2 i 3 ovog zakona;

   2) u slučajevima iz člana 107 stav 2 tač. 1 do 4 ovog zakona.

Strancu iz stava 1 ovog člana policija obezbjeđuje pratnju radi napuštanja Crne Gore.

Stranac koji se prinudno udaljava ne smije ni na koji način ometati prinudno udaljenje.

Radi obezbjeđenja da se prinudno udaljenje sprovede uz poštovanje osnovnih ljudskih prava stranca koji se prinudno udaljava, prinudno udaljenje može se tehnički snimati, a stranac će se obavijestiti o svrsi snimanja.

Sprovođenje prinudnog udaljenja i preduzimanje mjera za zaštitu ljudskih prava i sloboda stranca koji se prinudno udaljava prati Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore (u daljem tekstu: Zaštitnik ljudskih prava i sloboda), u skladu sa zakonom.

Policija je dužna da Zaštitniku ljudskih prava i sloboda:

   - dostavi obavještenje o vremenu, mjestu i načinu prinudnog udaljenja stranca i akt na osnovu kojeg se vrši prinudno udaljenje stranca;

   - u vezi sprovođenja prinudnog udaljenja i mjera za zaštitu ljudskih prava i sloboda stranca koji se prinudno udaljava, na zahtjev Zaštitnika, stavi na raspolaganje sve podatke iz nadležnosti policije, omogući neposredan uvid u službene spise, dokumenta i podatke i dostavi kopije traženih spisa i dokumenata, bez obzira na stepen tajnosti;

   - omogući slobodan pristup svim prostorijama u kojima su smješteni stranci koji se prinudno udaljavaju.

U vršenju poslova iz stava 5 ovog člana policija je dužna da sarađuje sa Zaštitnikom ljudskih prava i sloboda.

U sprovođenju prinudnog udaljenja policija može sarađivati sa organima državne uprave, nadležnim organima drugih država ili međunarodnim i nevladinim organizacijama.

Radi efikasnog vršenja nadzora prinudnog udaljenja, Ministarstvo može zaključivati sporazume sa nadležnim organima drugih država i međunarodnim organizacijama radi sprovođenja međunarodnih ugovora, kao i sa nevladinim organizacijama.

Stranac se može prinudno udaljiti u:

   - državu njegovog porijekla,

   - državu iz koje je došao u Crnu Goru,

   - drugu državu u kojoj će biti prihvaćen, uz njegov pristanak.

Bliži način i postupak prinudnog udaljenja propisuje Ministarstvo.

Prinudno udaljenje na osnovu odluke države članice Evropske unije o protjerivanju stranca

Član 115

Stranac koji ima odobren privremeni boravak u Crnoj Gori prinudno će se udaljiti ako se utvrdi da je protiv njega država članica Evropske unije donijela pravosnažnu odluku o protjerivanju, zbog:

   1) toga što je osuđen zbog krivičnog djela na kaznu zatvora u trajanju od najmanje jedne godine;

   2) sumnje da je učinio ili je namjeravao da učini teško krivično djelo;

   3) povrede odredaba zakona te države o ulasku i boravku.

O prinudnom udaljenju stranca obavijestiće se država članica Evropske unije koja je donijela odluku o protjerivanju.

Odredbe stava 1 ovog člana ne primjenjuju se na državljane države članice Evropske unije, članove njihovih porodica i članove porodica crnogorskih državljana.

Zabrana prinudnog udaljenja

Član 116

Zabranjeno je prinudno udaljenje stranca u državu gdje su njegov život ili sloboda ugroženi zbog njegove rasne, vjerske ili nacionalne pripadnosti, pripadnosti posebnoj društvenoj grupi ili političkog mišljenja, ili u kojoj bi mogao biti podvrgnut mučenju ili neljudskom i ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju, ili bi nad njim mogla biti izvršena smrtna kazna, kao i da bi vraćanje u drugu državu predstavljalo opasnost od prinudnog udaljenja u državu porijekla.

Zabranjeno je prinudno udaljenje stranca ako je to u suprotnosti sa Konvencijom o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda, Evropskom konvencijom o sprječavanju mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja, Konvencijom o pravima djeteta i Konvencijom o ostvarivanju dječjih prava.

Maloljetni stranac bez pratnje će se, uzimajući u obzir najbolji interes djeteta, prinudno udaljiti u državu u kojoj će biti predat članu porodice, imenovanom staratelju ili ustanovi za prihvatanje djece.

Privremeno odlaganje prinudnog udaljenja

Član 117

Prinudno udaljenje može se privremeno odložiti ako strancu nije utvrđen identitet, ako bi prilikom izvršenja prinudnog udaljenja nastupile ozbiljne posljedice po njegovo zdravstveno stanje, zbog nemogućnosti prevoza ili postoje drugi opravdani razlozi zbog kojih stranca nije moguće prinudno udaljiti.

Rješenje o privremenom odlaganju prinudnog udaljenja donosi policija.

Rješenjem iz stava 2 ovog člana mogu se odrediti sljedeće obaveze:

   1) davanje u depozit putnih isprava, putnih dokumenata i putnih karata;

   2) davanje u depozit određenih finansijskih sredstava;

   3) zabrana napuštanja smještaja na određenoj adresi;

   4) javljanje policiji u određeno vrijeme.

Rješenjem iz stava 2 ovog člana određuje se vrijeme odlaganja koje ne može biti duže od šest mjeseci.

U slučaju privremenog odlaganja prinudnog udaljenja, strancu ne prestaje obaveza napuštanja Crne Gore.

Za vrijeme privremeno odloženog prinudnog udaljenja stranac ima pravo na zdravstvenu zaštitu u skladu sa propisima kojima se uređuje zdravstvena zaštita.

Maloljetni stranac za vrijeme za koje mu je privremeno odloženo prinudno udaljenje ima pravo na obrazovanje, u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast obrazovanja.

Poništenje privremenog odlaganja prinudnog udaljenja

Član 118

Privremeno odlaganje prinudnog udaljenja može se poništiti ako su prestali razlozi za privremeno odlaganje prinudnog udaljenja iz člana 117 stav 1 ovog zakona ili se stranac ne pridržava obaveza iz člana 117 stav 3 ovog zakona.

Rješenje o poništenju privremenog odlaganja prinudnog udaljenja donosi policija.

Protiv rješenja o poništenju privremenog odlaganja prinudnog udaljenja, može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Žalba iz stava 3 ovog člana ne odlaže izvršenje rješenja.

Prestanak privremenog odlaganja prinudnog udaljenja

Član 119

Privremeno odlaganje prinudnog udaljenja prestaje:

   1) istekom vremena na koje je strancu određeno privremeno odlaganje prinudnog udaljenja;

   2) poništenjem rješenja o privremenom odlaganju prinudnog udaljenja;

   3) ako je strancu boravak postao zakonit.

Stranac iz stava 1 tač. 1 i 2 ovog člana, prinudno će se udaljiti.

Zajednički letovi država članica Evropske unije

Član 120

Radi prinudnog udaljenja vazdušnim putem Ministarstvo organizuje i učestvuje u zajedničkim letovima država članica Evropske unije.

Pomoć državi članici Evropske unije kod prinudnog udaljenja vazdušnim putem

Član 121

Policija će na zahtjev nadležnog organa države članice Evropske unije pružiti pomoć prilikom tranzita radi prinudnog udaljenja vazdušnim putem.

Zahtjev za pružanje pomoći iz stava 1 ovog člana, policija će odbiti:

   1) ako je stranac koji se prinudno udaljava u Crnoj Gori optužen da je učinio krivično djelo ili je izdat nalog za njegovo lišenje slobode radi izdržavanja kazne zatvora;

   2) ako tranzit preko drugih država ili prihvat u državi odredišta nije moguć;

   3) ako je u Crnoj Gori potrebno obaviti presijedanje iz jedne u drugu vazdušnu luku;

   4) ako prinudno udaljenje nije moguće iz praktičnih razloga;

   5) ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja ili bi to štetilo međunarodnim interesima Crne Gore;

   6) u slučaju iz člana 116 ovog zakona.

U slučaju kad je pružanje pomoći iz stava 1 ovog člana započeto, obustaviće se ako se naknadno utvrde razlozi iz stava 2 ovog člana.

Zahtjev za pružanje pomoći iz stava 1 ovog člana može se odbiti ako:

   1) se stranac može prinudno udaljiti direktnim letom do države odredišta;

   2) zahtjev nije podnijet najkasnije dva dana prije tranzita;

   3) zahtjev nije podnijet na propisanom obrascu;

   4) je zahtjev nepotpun;

   5) će tranzit trajati duže od 24 časa.

U slučajevima iz stava 4 tač. 1 i 2 ovog člana zahtjev za pružanje pomoći se ne može odbiti, ako postoje hitni i opravdani razlozi.

Obavještenje o postupanju po zahtjevu za pomoć kod prinudnog udaljenja vazdušnim putem

Član 122

Obavještenje o postupanju po zahtjevu iz člana 121 ovog zakona dostaviće se u roku od dva dana, a u opravdanim slučajevima rok se može produžiti za još dva dana.

Obavještenje o odbijanju zahtjeva za pružanje pomoći sadrži razloge o odbijanju.

Odobrenje boravka strancu za koga je država članica Evropske unije donijela odluku o protjerivanju

Član 123

Ako je država članica Evropske unije donijela odluku o protjerivanju stranca, organ državne uprave nadležan za vanjske poslove i Ministarstvo će u postupku odobravanja viza, odnosno boravka voditi računa o interesima te države.

Ograničenje slobode kretanja

Član 124

Stranac se može lišiti slobode, privesti i zadržati, najduže 24 časa, samo ako je to potrebno radi obezbjeđivanja njegovog prisustva u postupku otkaza boravka do 90 dana i postupku poništenja privremenog odlaganja prinudnog udaljenja.

Radi prinudnog udaljenja, stranac se može lišiti slobode, privesti i zadržati najduže 48 časova.

O lišenju slobode stranca iz st. 1 i 2 ovog člana, policija donosi rješenje.

Nakon lišenja slobode, stranac će se odmah obavijestiti o razlozima lišenja slobode i da može zatražiti da se o lišenju slobode obavijesti diplomatsko-konzularno predstavništvo države čiji je državljanin, ako nije drukčije određeno međunarodnim ugovorom.

O lišenju slobode maloljetnog stranca bez pratnje odmah će se obavijestiti nadležni centar za socijalni rad i diplomatsko-konzularno predstavništvo države čiji je državljanin.

Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana može se podnijeti tužba Upravnom sudu.

Postupak pred Upravnim sudom je hitan.

Stranac će se pustiti na slobodu odmah kad prestanu razlozi za lišenje slobode i zadržavanje, a najkasnije po isteku roka iz st. 1 i 2 ovog člana, osim ako se preduzimaju radnje radi izvršenja prinudnog udaljenja ili je donijeto rješenje o smještaju u prihvatilište iz člana 125 ovog zakona.

Smještaj stranca u prihvatilište

Član 125

Strancu koga nije moguće prinudno udaljiti ili se povratak ne može obezbijediti primjenom blažih mjera, policija će ograničiti slobodu kretanja smještajem u prihvatilište za strance (u daljem tekstu: prihvatilište), a naročito ako postoji rizik od izbjegavanja obaveze napuštanja Crne Gore ili ako stranac onemogućava izvršenje prinudnog udaljenja i povratka.

Okolnosti koje ukazuju na postojanje rizika od izbjegavanja obaveze iz stava 1 ovog člana su da stranac:

   1) nije napustio Crnu Goru u roku koji mu je određen rješenjem;

   2) je ušao u Crnu Goru prije isteka zabrane ulaska i boravka;

   3) ne posjeduje ili je uništio ispravu o identitetu;

   4) se poslužio falsifikovanom ili tuđom ispravom;

   5) je izjavio da neće izvršiti obavezu napuštanja Crne Gore;

   6) ne posjeduje dovoljno finansijskih sredstava;

   7) nema obezbijeđen smještaj;

   8) je osuđen za krivično djelo.

Smatra se da je stranac onemogućavao izvršenje prinudnog udaljenja i povratka, u smislu stava 1 ovog člana, ako:

   1) se nije pridržavao obaveza određenih rješenjem o primjeni blažih mjera;

   2) je odbio da da lične podatke i dokumenta koja su potrebna za prinudno udaljenje ili je dao lažne podatke.

Blaže mjere

Član 126

Blažim mjerama, u smislu člana 125 ovog zakona, smatraju se:

   1) depozit putnih isprava, putnih dokumenata i putnih karata;

   2) depozit određenih finansijskih sredstava;

   3) zabrana napuštanja smještaja na određenoj adresi;

   4) javljanje policiji u određeno vrijeme.

Rješenje o primjeni blažih mjera donosi policija.

Rješenjem će se odrediti obaveze iz stava 1 ovog člana koje su primjerene okolnostima konkretnog slučaja, a koje traju do prinudnog udaljenja.

Protiv rješenja o primjeni blažih mjera može se podnijeti tužba Upravnom sudu, u roku od pet dana od dana dostavljanja rješenja.

Za vrijeme primjene blažih mjera policija može obezbijediti strancu smještaj i izdržavanje, finansijska sredstva i druga materijalna davanja, ili povodom tih mjera zaključivati sporazume sa međunarodnim organizacijama i nevladinim organizacijama.

U slučaju masovnog ulaska ili nezakonitog boravka u Crnoj Gori, odluku o obezbjeđivanju privremenog smještaja stranaca prema kojima se primjenjuju blaže mjere donosi Vlada.

Rješenje o smještaju stranca u prihvatilište

Član 127

O smještaju stranca u prihvatilište policija donosi rješenje.

Smještaj u prihvatilište može trajati samo za vrijeme koje je potrebno za prinudno udaljenje i dok su u toku aktivnosti radi prinudnog udaljenja, a najduže šest mjeseci.

Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se podnijeti tužba Upravnom sudu, u roku od pet dana od dana dostavljanja rješenja.

Postupak pred Upravnim sudom je hitan.

Produženje smještaja u prihvatilištu

Član 128

Smještaj u prihvatilištu može se skratiti ili produžiti za još najduže 12 mjeseci, ako stranac odbija da sarađuje ili kasni sa pribavljanjem neophodnih dokumenata iz druge države.

Rješenje o skraćenju, odnosno produženju vremena smještaja u prihvatilištu iz stava 1 ovog člana donosi policija.

Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana može se podnijeti tužba Upravnom sudu, u roku od pet dana od dana dostavljanja rješenja.

Postupak pred Upravnim sudom je hitan.

Pravo na posjetu u prihvatilištu

Član 129

Predstavnicima državnih organa i stranih diplomatsko-konzularnih predstavništava čiji su državljani smješteni u prihvatilište i predstavnicima međunarodnih i nevladinih organizacija koje se bave zaštitom ljudskih prava lica kojima je ograničena sloboda kretanja, omugućiće se da posjete prihvatilište, u cilju provjere uslova smještaja i poštovanja ljudskih prava.

Ovlašćenje za pretres i uzimanje biometrijskih podataka

Član 130

U postupku prinudnog udaljenja ili smještaja stranca u prihvatilište policijski službenici ovlašćeni su da bez naredbe o pretresanju izvrše pretres stranca i predmeta koje stranac nosi, ako postoji sumnja da stranac posjeduje oružje ili oruđe za napad ili sumnja da će odbaciti, sakriti ili uništiti predmete koji se mogu koristiti kao dokaz u krivičnom ili prekršajnom postupku, kao i u postupku prinudnog udaljenja.

Strancu koji nezakonito boravi, a nema ispravu o identitetu ili postoji sumnja u njegov identitet mogu se uzeti otisci prstiju i fotografija, bez njegove saglasnosti, ako je to u interesu nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili zaštite ekonomskih interesa države, zaštite zdravlja i morala, ili zaštite prava i sloboda drugih.

Prava i obaveze stranca u prihvatilištu

Član 131

Stranac ne smije napustiti prihvatilište bez odobrenja i dužan je da se pridržava pravila boravka u prihvatilištu.

Stranac u prihvatilištu ima pravo na zdravstvenu zaštitu u skladu sa propisima o zdravstvenoj zaštiti.

Stranac koji smatra da je u prihvatilištu podvrgnut mučenju ili drugom okrutnom, nečovječnom ili ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju od strane osoblja ili drugih pritvorenika u prihvatilištu može se obratiti Zaštitniku ljudskih prava i sloboda.

Pravila boravka i kućni red u prihvatilištu propisuje Ministarstvo.

Stroži policijski nadzor

Član 132

Strancu koji je smješten u prihvatilište može se odrediti stroži policijski nadzor ako:

   1) bez odobrenja napusti prihvatilište ili ako postoji opravdana sumnja da će pokušati da napusti prihvatilište;

   2) fizički napadne druge strance, policijske službenike ili druge zaposlene u prihvatilištu;

   3) pokuša samopovređivanje;

   4) se nedolično ponaša, grubo vrijeđa i omalovažava druge strance, policijske službenike ili druge zaposlene u prihvatilištu, po bilo kom osnovu;

   5) priprema ili izrađuje predmete za napad, samopovređivanje ili za bjekstvo iz prihvatilišta;

   6) se bavi pripremanjem opojnih supstanci u prihvatilištu;

   7) namjerno ošteti odjevne i druge predmete i sredstva koje je dobio na korišćenje u prihvatilištu;

   8) namjerno ošteti tehničku i drugu opremu u prihvatilištu;

   9) namjerno ometa rad tehničke opreme (audio-vizuelne i svjetlosne) koja je postavljena u prostorije radi fizičke i tehničke zaštite;

   10) uporno odbija naređenja policijskih službenika i ne poštuje važeće pravne propise ili na drugi način grubo krši pravila boravka u prihvatilištu.

Stroži policijski nadzor obuhvata ograničenja slobode kretanja stranca u prihvatilištu i može se odrediti najduže do sedam dana.

Rješenje o određivanju strožeg policijskog nadzora donosi policija.

Policija će odmah po donošenju rješanja iz stava 3 ovog člana, istog dana ili, ako je rješenje doneseno u neradni dan, prvog narednog radnog dana, dostaviti Ministarstvu spise predmeta o strožem policijskom nadzoru.

Ministarstvo će najkasnije prvog narednog radnog dana od dana dostavljanja iz stava 4 ovog člana, odlučiti o ukidanju ili produženju sprovođenja strožeg policijskog nadzora.

Rješenje iz stava 3 ovog člana uručuje se strancu koji protiv tog rješenja može podnijeti tužbu Upravnom sudu, u roku od pet dana od dana uručenja.

Postupak pred Upravnim sudom je hitan.

Policija će prekinuti sprovođenje strožeg policijskog nadzora kad prestanu razlozi iz stava 1 ovog člana.

Ako Ministarstvo odluči da produži sprovođenje strožeg policijskog nadzora, po isteku svakih sedam dana sprovođenja tog nadzora, policija i Ministarstvo će postupiti u skladu sa st. 4 i 5 ovog člana.

Otpust i ponovni smještaj u prihvatilištu

Član 133

Stranac će se bez odlaganja otpustiti iz prihvatilišta ako:

   1) više ne postoje razlozi za smještaj u prihvatilište iz člana 125 stav 1 ovog zakona,

   2) se opravdano očekuje da se stranac neće moći prinudno udaljiti u rokovima propisanim ovim zakonom.

Policija će najkasnije deset dana prije isteka tri mjeseca od dana smještaja stranca u prihvatilište dostaviti Ministarstvu spise predmeta o smještaju stranca u prihvatilište.

Ministarstvo će u roku od deset dana od dana prijema spisa iz stava 2 ovog člana odlučiti rješenjem o otpuštanju stranca iz prihvatilišta.

U slučaju otpuštanja iz stava 1 ovog člana, stranac koji je bio smješten u prihvatilište u ukupnom trajanju od 18 mjeseci može se ponovo smjestiti u prihvatilište ako se zbog promijenjenih okolnosti opravdano očekuje da će se moći prinudno udaljiti, a postoje razlozi iz člana 125 stav 1 ovog zakona.

Postupak prema maloljetnicima

Član 134

Maloljetni stranac bez pratnje i maloljetni stranac mlađi od 14 godina života može se smjestiti u odgovarajuću ustanovu samo ako se prinudno udaljenje ne može obezbijediti na drukčiji način.

Maloljetni stranac stariji od 14 godina života, koji je u pratnji člana porodice, može se smjestiti u prihvatilište samo ako se prinudno udaljenje ne može obezbijediti na drukčiji način.

Stranac iz st. 1 i 2 ovog člana smjestiće se u prostorije koje su odgovarajuće za smještaj maloljetnika.

Članovi iste porodice smjestiće se u prihvatilište u posebnu zajedničku prostoriju.

Stroži policijski nadzor može se odrediti maloljetnom strancu samo ako je u pratnji roditelja ili zakonskog zastupnika, pri čemu se mora voditi računa o najboljem interesu djeteta.

Maloljetnom strancu iz st. 1 i 2 ovog člana obezbijediće se uslovi primjereni njegovom uzrastu, kao i pravo na obrazovanje u skladu sa propisima iz oblasti obrazovanja.

Ako postoji ozbiljna sumnja o maloljetnosti stranca iz st. 1 i 2 ovog člana, može se sprovesti ispitivanje starosti tog lica.

Naknada troškova

Član 135

Troškove smještaja u prihvatilište i troškove koji nastanu prilikom prinudnog udaljenja snosi stranac.

Troškovi iz stava 1 ovog člana podmiruju se iz novčanih sredstava oduzetih prilikom prijema stranca u prihvatilište, kao i drugih sredstava koje stranac posjeduje.

Ako stranac nema sredstava da naknadi troškove iz stava 1 ovog člana, troškove će naknaditi:

   1) fizičko ili pravno lice koje se obavezalo da će snositi troškove boravka stranca;

   2) prevoznik koji nije odvezao stranca u skladu sa članom 13 st. 2 i 3 ovog zakona;

   3) organizator turističkih ili poslovnih putovanja iz člana 13 stav 4 ovog zakona;

   4) poslodavac koji je zaposlio stranca suprotno ovom zakonu.

Visinu troškova smještaja u prihvatilište i troškova koji nastanu prilikom prinudnog udaljenja utvrđuje policija rješenjem prema stvarnim troškovima.

Troškove koje nije moguće naplatiti od stranca na način iz st. 2 i 3 ovog člana, padaju na teret budžeta Crne Gore.

Postupak prema strancu koji u državi članici Evropske unije ima odobren boravak

Član 136

Strancu koji nezakonito boravi u Crnoj Gori, a ima odobren boravak u državi članici Evropske unije, policija će rješenjem odrediti da je dužan da napusti Crnu Goru i vrati se u državu članicu Evropske unije u kojoj ima odobren boravak i odrediti mu rok u kojem je dužan da napusti Crnu Goru.

Ako stranac kome je donijeto rješenje iz stava 1 ovog člana ne napusti Crnu Goru u roku određenom tim rješenjem, policija donosi rješenje o povratku.

Prije donošenja rješenja iz stava 2 ovog člana provjeriće se ima li stranac još uvijek odobren boravak u državi članici Evropske unije.

U postupku donošenja rješenja iz stava 2 ovog člana shodno se primjenjuju odredbe o donošenju rješenja o povratku iz člana 107 ovog zakona.

Ako stranac kome je donijeto rješenje iz stava 2 ovog člana ne napusti Crnu Goru u roku određenom tim rješenjem, prinudno će se udaljiti.

Stranac kome je prestao stalni boravak u Crnoj Gori iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili je pravosnažno osuđen za krivično djelo, može se prinudno udaljiti i u drugu državu ako to nije u suprotnosti članom 116 ovog zakona.

Postupak prema strancu kome je u državi članici Evropske unije odobrena međunarodna zaštita

Član 137

Strancu kome je prestao stalni boravak u Crnoj Gori, a odobrena mu je međunarodna zaštita u državi članici Evropske unije, rješenjem će se odrediti napuštanje Crne Gore.

Prije donošenja rješenja iz stava 1 ovog člana provjeriće se da li stranac još uvijek ima odobrenu međunarodnu zaštitu u državi članici Evropske unije.

U postupku donošenja rješenja iz stava 1 ovog člana, shodno se primjenjuju odredbe o donošenju rješenja o povratku iz člana 107 ovog zakona.

Ako stranac kome je donijeto rješenje iz stava 1 ovog člana ne napusti Crnu Goru u roku određenom tim rješenjem, prinudno će se udaljiti.

Stranac kome je prestao stalni boravak u Crnoj Gori iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili je pravosnažno osuđen za krivično djelo, a odobrena mu je međunarodna zaštita u državi članici Evropske unije, može se prinudno udaljiti i u drugu državu ako to nije u suprotnosti članom 116 ovog zakona.

Posebna zaštita

Član 138

Prilikom primjene mjera za obezbjeđenje povratka stranca uzeće se u obzir najbolji interes maloljetnog stranca i potrebe drugih ranjivih lica iz stava 2 ovog člana, porodični život i zdravstveno stanje stranca prema kome se mjere preduzimaju.

U toku postupka prinudnog udaljenja stranca posebno se vodi računa o maloljetnim strancima, maloljetnim strancima bez pratnje, licima sa posebnim potrebama, licima sa invaliditetom, starim licima, trudnicama, samohranim roditeljima sa maloljetnom djecom, kao i licima koja su bila izložena mučenju, silovanju ili drugim teškim oblicima psihološkog, fizičkog ili seksualnog nasilja.

Prilikom primjene mjera za povratak maloljetnog stranca bez pratnje odmah će se obavijestiti nadležni centar za socijalni rad i diplomatsko-konzularno predstavništvo države čiji je državljanin.

Bliži način i sprovođenje postupka posebne zaštite maloljetnih stranaca prilikom obezbjeđenja primjene mjera za povratak propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnih za poslove rada i socijalnog staranja, zdravlja i obrazovanja.

VII. ISPRAVE ZA STRANCA

Isprave

Član 139

Isprave koje se mogu izdati strancu su putni list za stranca i posebna putna isprava za stranca.

Putni list za stranca

Član 140

Putni list za stranca izdaje se strancu koji nema važeću putnu ispravu, ako:

   1) mu je prestalo crnogorsko državljanstvo, a radi odlaska u inostranstvo;

   2) je izgubio stranu putnu ispravu ili je na drugi način ostao bez te isprave, a država čiji je državljanin nema diplomatsko-konzularno predstavništvo u Crnoj Gori, niti njene interese zastupa druga država, a radi odlaska u inostranstvo;

   3) je u inostranstvu izgubio putnu ispravu za stranca koju je izdalo diplomatsko-konzularno predstavništvo ili Ministarstvo, a radi povratka u Crnu Goru;

   4) se prinudno udaljava.

Izuzetno, putni list za stranca može se izdati strancu i u drugim slučajevima ukoliko za to postoje opravdani razlozi.

Putni list za stranca u slučajevima iz stava 1 tač. 1, 2 i 3 ovog člana izdaje se na zahtjev stranca, a u slučaju iz stava 1 tačka 4 ovog člana, po službenoj dužnosti.

Prilikom podnošenja zahtjeva u slučajevima iz stava 1 tač. 1, 2 i 3 ovog člana, i sprovođenju prinudnog udaljenja u slučaju iz stava 1 tačka 4 ovog člana, od stranca se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Nadležnost za izdavanje putnog lista

Član 141

Putni list za stranca izdaje:

   1) Ministarstvo, u slučajevima iz člana 140 stav 1 tač. 1, 2 i 4 i stav 2 ovog zakona;

   2) diplomatsko-konzularno predstavništvo, uz prethodnu saglasnost Ministarstva, u slučaju iz člana 140 stav 1 tačka 3 ovog zakona.

Putni list za stranca izdaje se sa rokom važenja do 30 dana.

Obrazac putnog lista za stranca propisuje i izrađuje Ministarstvo.

Posebna putna isprava za stranca

Član 142

Posebna putna isprava za stranca, na njegov zahtjev, može se izdati strancu koji je u Crnoj Gori imao priznat status izbjeglice ili odobrenu dodatnu zaštitu u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobren azil ili supsidijarnu zaštitu u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca, a kome je odobren stalni boravak u skladu sa ovim zakonom, ako nije u mogućnosti da pribavi putnu ispravu države čiji je državljanin.

Posebnu putnu ispravu za stranca izdaje Ministarstvo sa rokom važenja do pet godina.

Obrazac posebne putne isprave za stranca propisuje i izrađuje Ministarstvo.

Odbijanje zahtjeva za izdavanje putnog lista i posebne putne isprave za stranca

Član 143

Putni list za stranca i posebna putna isprava za stranca iz čl. 140 i 142 ovog zakona neće se izdati strancu, ako:

   1) se protiv njega vodi krivični ili prekršajni postupak;

   2) je osuđen na kaznu zatvora ili novčanu kaznu, dok kaznu ne izdrži, odnosno ne plati novčanu kaznu;

   3) nije izmirio dospjelu imovinsko-pravnu obavezu na osnovu pravosnažne odluke suda;

   4) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja;

   5) to nalažu međunarodne obaveze Crne Gore.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, strancu čije je prinudno udaljenje u toku može se izdati putni list.

Rješenje o odbijanju zahtjeva za izdavanje isprava iz čl. 140 i 142 ovog zakona donosi Ministarstvo.

Rješenje o odbijanu zahtjeva za izdavanje isprava iz čl. 140 i 142 ovog zakona, u slučaju iz stava 1 tačka 3 ovog člana, Ministarstvo će donijeti ako u postupku izdavanja putnog lista, odnosno posebne putne isprave dođe do saznanja da dospjela imovinsko-pravna obaveza na osnovu pravosnažne odluke suda nije izvršena.

Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana stranac može izjaviti žalbu Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Oduzimanje putnog lista i posebne putne isprave

Član 144

Strancu će se oduzeti putni list za stranca ili posebna putna isprava za stranca, ako policija utvrdi da postoji neki od razloga iz člana 143 stav 1 ovog zakona.

Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Žalba iz stava 2 ovog člana ne odlaže izvršenje rješenja.

VIII. ISPRAVE ZA DOKAZIVANJE IDENTITETA

Namjena isprava i zabrana davanja na poslugu

Član 145

Stranac dokazuje identitet stranom putnom ispravom, važećom ličnom kartom koju je izdao nadležni organ druge države, dozvolom za privremeni boravak, dozvolom za privremeni boravak i rad i dozvolom za stalni boravak.

Stranac je dužan da ima kod sebe ispravu iz stava 1 ovog člana i da je na zahtjev ovlašćenog službenog lica stavi na uvid.

Stranac ne smije ispravu o svom identitetu davati na poslugu drugom licu, niti se smije služiti nevažećom ili tuđom ispravom kao svojom.

Stranac je dužan da se služi ličnim imenom koje je upisano u ispravi iz stava 1 ovog člana.

Zamjena isprava za dokazivanje identiteta

Član 146

Stranac je obavezan da dozvolu za privremeni boravak, dozvolu za privremeni boravak i rad i dozvolu za stalni boravak zamijeni:

   1) u slučaju promjene ličnih podataka;

   2) ako je oštećena ili dotrajala, tako da više ne može da služi namjeni;

   3) kad fotografija ne odgovara izgledu stranca;

Stranac je dužan da, u roku od osam dana od dana nastanka razloga iz stava 1 ovog člana, podnese zahtjev za zamjenu isprave.

Zahtjev iz stava 2 ovog člana, podnosi se Ministarstvu.

Obaveza vraćanja isprava

Član 147

Stranac je obavezan da dozvolu za privremeni boravak, dozvolu za privremeni boravak i rad i dozvolu za stalni boravak vrati Ministarstvu ako:

   - je dozvola prestala da važi;

   - je stekao crnogorsko državljanstvo;

   - se iseljava iz Crne Gore ili dobrovoljno napušta Crnu Goru;

   - mu je donijeto rješenje o prestanku važenja dozvole;

   - je donijeto rješenje o njegovom protjerivanju; ili

   - se prinudno udaljava.

Nestanak isprava za dokazivanje identiteta

Član 148

Stranac je dužan da o nestanku isprave iz člana 145 stav 1 ovog zakona, bez odlaganja, obavijesti Ministarstvo ili najbliže diplomatsko-konzularno predstavništvo.

Organi iz stava 1 ovog člana, donose rješenje o oglašavanju nevažećom nestalu putnu ispravu.

Broj isprave koja je oglašena nevažećom objavljuje se u "Službenom listu Crne Gore".

Troškove objavljivanja iz stava 3 ovog člana snosi stranac.

Privremeno oduzimanje isprava za dokazivanje identiteta

Član 149

Policija će privremeno oduzeti ispravu iz člana 145 stav 1 ovog zakona, ako:

   1) postoje osnovi sumnje da je stranac učinio krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili da je učinio prekršaj;

   2) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja; ili

   3) nije izvršio dospjelu imovinsko-pravnu obavezu na osnovu pravosnažne odluke suda.

O privremenom oduzimanju isprave iz stava 1 ovog člana, policija izdaje potvrdu.

Ispravu koja je oduzeta u skladu sa stavom 1 ovog člana, policija zadržava dok postoje razlozi zbog kojih je privremeno oduzeta.

IX. ULAZAK, IZLAZAK, KRETANJE, BORAVAK I RAD DRŽAVLJANA DRŽAVA ČLANICA EVROPSKE UNIJE

Ulazak i izlazak državljanina države članice Evropske unije iz Crne Gore

Član 150

Državljanin države članice Evropske unije može ući u Crnu Goru ako:

   1) ima važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države;

   2) mu nije zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori;

   3) ne postoje razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.

Državljanin države članice Evropske unije može ući u Crnu Goru bez vize ili odobrenog privremenog boravka.

Ako državljanin države članice Evropske unije nema isprave iz stava 1 tačka 1 ovog člana, policija je dužna da mu pruži mogućnost da pribavi potrebne isprave ili da na drugi način dokaže da je državljanin države članice Evropske unije.

Državljanin države članice Evropske unije sa važećom stranom putnom ispravom ili ličnom kartom koju mu je izdao nadležni organ te države ima pravo izlaska iz Crne Gore radi putovanja u drugu državu članicu.

Boravak državljanina države članice Evropske unije do 90 dana

Član 151

Državljanin države članice Evropske unije ima pravo da boravi u Crnoj Gori do 90 dana od dana ulaska u Crnu Goru, ako ima važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države.

Prijava boravka državljanina države članice Evropske unije

Član 152

Državljanin države članice Evropske unije može da boravi u Crnoj Gori duže od 90 dana:

   1) radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti;

   2) radi studiranja ili stručnog usavršavanja;

   3) ako ima dovoljno sredstava za izdržavanje za sebe i članove svoje porodice tokom boravka u Crnoj Gori i ima zdravstveno osiguranje u Crnoj Gori, bez obzira na svrhu boravka;

   4) ako je član porodice državljanina države članice Evropske unije.

Prijava boravka radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti

Član 153

Prijavu boravka radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti državljanin države članice Evropske unije podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Uz prijavu iz stava 1 ovog člana, državljanin države članice Evropske unije dužan je da priloži:

   1) važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države;

   2) ugovor o radu zaključen sa poslodavcem ili dokaz da je registrovan kao preduzetnik, u skladu sa zakonom kojim se uređuju oblici obavljanja preduzetničkih djelatnosti i njihova registracija.

Potvrdu o prijavi boravka iz stava 1 ovog člana izdaje Ministarstvo.

Prestanak radnog odnosa državljaninu države članice Evropske unije

Član 154

Državljanin države članice Evropske unije kome je prestao radni odnos ili više ne obavlja preduzetničku djelatnost, nastavlja da boravi u Crnoj Gori na osnovu potvrde iz člana 153 stav 3 ovog zakona, ako:

   1) je privremeno nesposoban za rad zbog bolesti ili bilo koje nezgode;

   2) je bez njegove krivice prestala potreba za njegovim radom, a u Crnoj Gori je radio najmanje jednu godinu i kod nadležnog organa je prijavljen kao nezaposleno lice;

   3) se uključi u program stručnog osposobljavanja koje je u vezi sa prethodnim zaposlenjem.

Državljanin države članice Evropske unije kome je prestao ugovor o radu zaključen na određeno vrijeme kraće od 12 mjeseci, a prijavljen je kao nezaposleno lice kod nadležnog organa ili ako je u prvih 12 mjeseci rada na osnovu radnog odnosa na neodređeno vrijeme u Crnoj Gori ostao bez posla bez sopstvene krivice i prijavljen je kao nezaposleno lice, nastavlja da boravi u Crnoj Gori na osnovu potvrde iz člana 153 stav 3 ovog zakona, do šest mjeseci nakon prestanka zaposlenja.

Stav 2 ovog člana primjenjuje se i na državljanina države članice Evropske unije koji se sezonski zapošljava ili je u radnom odnosu kod poslodavca u drugoj državi članici Evropske unije, a u Crnoj Gori pruža ugovorene usluge.

Prijava boravka radi studiranja ili stručnog usavršavanja

Član 155

Prijavu boravka radi studiranja ili stručnog usavršavanja državljanin države članice Evropske unije podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Uz prijavu iz stava 1 ovog člana, državljanin države članice Evropske unije dužan je da priloži:

   1) važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države;

   2) dokaz da ima sredstva za izdržavanje za sebe i članove svoje porodice;

   3) dokaz da ima zdravstveno osiguranje;

   4) potvrdu visokoškolske ustanove da studira u Crnoj Gori.

Iznos sredstava za izdržavanje iz stava 2 tačka 2 ovog člana, ne može biti manji od iznosa sredstava po osnovu socijalne pomoći koji ostvaruje crnogorski državljanin, u skladu sa propisima kojima se uređuje socijalna zaštita.

Potvrdu o prijavi boravka iz stava 1 ovog člana izdaje Ministarstvo.

Prijava boravka državljanina države članice Evropske unije koji ima dovoljno sredstava za izdržavanje

Član 156

Prijavu boravka državljanin države članice Evropske unije, u slučaju iz člana 152 stav 1 tačka 3 ovog zakona, podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Uz prijavu iz stava 1 ovog člana, državljanin države članice Evropske unije dužan je da priloži:

   1) važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države;

   2) dokaz da ima zdravstveno osiguranje za sebe i članove svoje porodice;

   3) dokaz da ima dovoljno sredstava za sebe i članove svoje porodice za boravak u Crnoj Gori.

Iznos sredstava za izdržavanje iz stava 2 tačka 3 ovog člana ne može biti manji od iznosa sredstava po osnovu socijalne pomoći koju ostvaruje crnogorski državljanin, u skladu sa propisima kojima se uređuje socijalna zaštita.

Potvrdu o prijavi boravka iz stava 1 ovog člana izdaje Ministarstvo.

Prijava boravka člana porodice državljanina države članice Evropske unije

Član 157

Prijavu boravka u slučaju iz člana 152 stav 1 tačka 4 ovog zakona, član porodice državljanina države članice Evropske unije podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Članovima porodice, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se lica iz člana 178 stav 3 ovog zakona.

Uz prijavu iz stava 1 ovog člana, član porodice državljanina države članice Evropske unije dužan je da priloži:

   1) važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države;

   2) dokaz da ima sredstva za izdržavanje za sebe i članove svoje porodice;

   3) dokaz da je član porodice državljanina države članice Evropske unije, koji je prijavio boravak u Crnoj Gori u skladu sa ovim zakonom.

Izuzetno, dokaz iz stava 3 tačka 2 ovog člana ne prilaže član porodice državljanina države članice Evropske unije koji boravi u Crnoj Gori radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti.

Potvrdu o prijavi boravka iz stava 1 ovog člana izdaje Ministarstvo.

Postupanje po prijavi boravka

Član 158

Potvrda o prijavi boravka iz člana 153 stav 3, člana 155 stav 4, člana 156 stav 4 i člana 157 stav 5 ovog zakona izdaje se u roku od deset dana od dana podnošenja prijave.

Potvrde o prijavi boravka iz stava 1 ovog člana izdaju se po prethodno pribavljenom mišljenju Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Agencija i policija dužne su da mišljenje iz stava 2 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od sedam dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 3 ovog člana u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje potvrde o prijavi boravka.

O odbijanju zahtjeva za izdavanje potvrde o prijavi boravka iz člana 153 stav 3, člana 155 stav 4, člana 156 stav 4 i člana 157 stav 5 ovog zakona, Ministarstvo odlučuje rješenjem.

Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Prestanak važenja potvrde o prijavi boravka

Član 159

Potvrda o prijavi boravka državljanina države članice Evropske unije i člana njegove porodice prestaje da važi ako:

   1) mu je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori;

   2) mu je potvrda izdata na osnovu neistinitih podataka ili prikrivanja stvarnog cilja i okolnosti koje su bile odlučujuće za izdavanje potvrde;

   3) prestanu razlozi na osnovu kojih mu je izdata potvrda;

   4) odjavi boravak iz Crne Gore.

O postojanju razloga iz stava 1 tač. 2, 3 i 4 ovog člana, policija obavještava Ministarstvo.

O prestanku važenja potvrde o prijavi boravka Ministarstvo donosi rješenje.

Prilikom odlučivanja o prestanku važenja potvrde o prijavi boravka naročito se uzimaju u obzir trajanje boravka, kao i lične, porodične, ekonomske i druge okolnosti.

Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Obrasci prijava i potvrda

Član 160

Potvrda iz člana 153 stav 3, člana 155 stav 4, člana 156 stav 4 i člana 157 stav 5 ovog zakona izdaje se na propisanom obrascu.

Sadržaj i obrazac prijave boravka iz člana 153 stav 1, člana 155 stav 1, člana 156 stav 1 i člana 157 stav 1 ovog zakona i obrazac potvrde iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Ulazak u Crnu Goru člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 161

Član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države može ući u Crnu Goru radi spajanja porodice sa državljaninom države članice Evropske unije, ako:

   1) ima važeću putnu ispravu i izdatu vizu, ako je potrebna, osim ako međunarodnim ugovorom nije drukčije utvrđeno;

   2) mu nije zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori;

   3) ne postoje razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.

Ako član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države nema isprave iz stava 1 tačka 1 ovog člana, policija je dužna da mu pruži mogućnost da pribavi potrebne isprave ili da na drugi način dokaže da ima pravo slobode kretanja i boravka u Evropskoj uniji kao član porodice državljanina države članice Evropske unije.

Policija može članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države, ako ne postoje razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja, izdati vizu na graničnom prelazu. Član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države oslobađa se plaćanja takse za izdavanje vize, u skladu sa zakonom kojim se uređuju administrativne takse.

Članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države koji u Crnoj Gori ima odobren privremeni boravak, nije potrebna viza za ulazak u Crnu Goru.

Član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države sa važećom stranom putnom ispravom koju mu je izdao nadležni organ treće države ima pravo izlaska iz Crne Gore radi putovanja u drugu državu članicu Evropske unije.

Boravak do 90 dana člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 162

Član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države ima pravo da boravi u Crnoj Gori do 90 dana od dana ulaska u Crnu Goru, ako posjeduje važeću stranu putnu ispravu koju mu je izdao nadležni organ treće države.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak za člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 163

Članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države može se odobriti privremeni boravak ako je ušao zajedno sa državljaninom države članice Evropske unije ili mu se pridružuje, a državljanin države članice Evropske unije u Crnoj Gori privremeno boravi iz nekog od razloga iz člana 152 stav 1 tač. 1, 2 i 3 ovog zakona.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Uz zahtjev iz stava 2 ovog člana, član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države dužan je da priloži:

   1) važeću stranu putnu ispravu;

   2) dokaz da ima sredstva za izdržavanje za sebe i članove svoje porodice;

   3) dokaz da je član porodice državljanina države članice Evropske unije.

Izuzetno, dokaz iz stava 3 tačka 2 ovog člana ne prilaže se ako je lice iz stava 1 ovog člana član porodice državljanina države članice Evropske unije koji ima potvrdu o prijavi boravka radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 2 ovog člana, od državljanina države članice Evropske unije uzima se fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Otisak dva prsta i potpis ne uzimaju se od djece mlađe od 12 godina života.

Lice iz stava 1 ovog člana koje podnese uredan zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak prije isteka boravka od 90 dana može ostati u Crnoj Gori do odlučivanja po zahtjevu.

Obrazac zahtjeva iz stava 2 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Odlučivanje o zahtjevu

Član 164

O prijemu zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak iz člana 163 ovog zakona, Ministarstvo izdaje potvrdu, u kojoj se određuje rok u kojem podnosilac zahtjeva može preuzeti dozvolu.

O zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak iz člana 163 ovog zakona, Ministarstvo odlučuje u roku od 20 dana od dana predaje urednog zahtjeva.

Dozvolu za privremeni boravak člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Agencija i policija dužne su da mišljenje iz stava 3 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od sedam dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 4 ovog člana u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje dozvole iz stava 3 ovog člana.

Dozvola iz stava 3 ovog člana izdaje se sa rokom važenja od pet godina, odnosno kraćim rokom ako stranac kome je izdata dozvola namjerava da boravi u Crnoj Gori kraće od pet godina.

O odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole iz stava 3 ovog člana Ministarstvo odlučuje rješenjem.

Protiv rješenja iz stava 7 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Produženje prava na privremeni boravak člana porodice državljanina države članice Evropske unije

Član 165

U slučaju smrti državljanina države članice Evropske unije koji je imao prijavljen boravak u skladu sa ovim zakonom ili njegovog odlaska iz Crne Gore, član njegove porodice koji je državljanin države članice Evropske unije zadržava pravo na privremeni boravak, ako dokaže da je u Crnoj Gori zaposlen ili obavlja preduzetničku djelatnost i ima sredstva za izdržavanje i zdravstveno osiguranje za sebe i članove svoje porodice, ili ako studira ili se stručno usavršava i priloži dokaz da ima sredstva za izdržavanje i zdravstveno osiguranje, za sebe i članove svoje porodice.

U slučaju smrti državljanina države članice Evropske unije koji je imao prijavljen boravak u skladu sa ovim zakonom, član njegove porodice koji je državljanin treće države, zadržava pravo na privremeni boravak ako je sa državljaninom države članice Evropske unije boravio najmanje jednu godinu u Crnoj Gori i dokaže da je u Crnoj Gori zaposlen ili obavlja preduzetničku djelatnost ili ima sredstva za izdržavanje i zdravstveno osiguranje, za sebe i članove svoje porodice.

U slučaju da državljanin države članice Evropske unije umre ili napusti Crnu Goru, njegova djeca i drugi roditelj koji brine o djeci, bez obzira na državljanstvo, zadržavaju pravo na privremeni boravak, ako borave u Crnoj Gori i upisana su u obrazovnu ustanovu, do završetka školovanja.

U slučaju razvoda ili poništenja braka, supružnik državljanina države članice Evropske unije, koji je državljanin države članice Evropske unije, zadržava pravo na privremeni boravak ako je u Crnoj Gori zaposlen ili obavlja preduzetničku djelatnost i ima sredstva za izdržavanje i zdravstveno osiguranje, za sebe i članove svoje porodice ili ako studira ili se stručno usavršava i priloži dokaz da ima sredstva za izdržavanje i zdravstveno osiguranje, za sebe i članove svoje porodice.

U slučaju razvoda ili poništenja braka, supružnik državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države, a koji je u Crnoj Gori zaposlen ili obavlja preduzetničku djelatnost i priloži dokaz da ima sredstva za izdržavanje i zdravstveno osiguranje, za sebe i članove svoje porodice, zadržava pravo na privremeni boravak:

   1) ako je brak trajao najmanje tri godine, pri čemu su supružnici najmanje jednu godinu boravili u Crnoj Gori;

   2) u slučaju izvršavanja roditeljskog prava nad djecom državljanina države članice Evropske unije koja su mu dogovorom bračnih drugova ili sudskom odlukom povjerena na staranje;

   3) u slučaju izvršavanja roditeljskog prava nad maloljetnom djecom koja borave u Crnoj Gori, koja su dogovorom bračnih drugova ili sudskom odlukom data na brigu ili čuvanje drugom roditelju;

   4) zbog izuzetno teških okolnosti kao što je porodično nasilje.

Prestanak važenja dozvole za privremeni boravak članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 166

Dozvola za privremeni boravak članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države prestaje da važi, ako:

   1) mu je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori;

   2) mu je privremeni boravak odobren na osnovu neistinitih podataka ili prikrivanja stvarnog cilja i okolnosti koje su bile odlučujuće za odobravanje privremenog boravka;

   3) prestanu razlozi na osnovu kojih mu je dozvola za privremeni boravak izdata;

   4) odjavi boravak iz Crne Gore;

   5) je za vrijeme trajanja privremenog boravka boravio van Crne Gore duže od šest mjeseci godišnje;

   6) je za vrijeme trajanja privremenog boravka boravio van Crne Gore duže od jedne godine neprekidno, osim ako je bio odsutan iz opravdanih razloga kao što su trudnoća, rođenje djece, ozbiljna bolest, studiranje, stručno osposobljavanje, upućivanje na rad u drugu državu ili služenje vojnog roka.

O postojanju razloga iz stava 1 tač. 2 do 6 ovog člana, policija obavještava Ministarstvo.

O prestanku važenja dozvole za privremeni boravak Ministarstvo donosi rješenje.

Prilikom odlučivanja o prestanku važenja dozvole za privremeni boravak naročito se uzimaju u obzir trajanje boravka, kao i lične, porodične, ekonomske i druge okolnosti.

Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Stalni boravak državljanina države članice Evropske unije

Član 167

Dozvola za stalni boravak može se izdati državljaninu države članice Evropske unije koji je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu potvrde o prijavi boravka.

Smatra se da je državljanin države članice Evropske unije neprekidno boravio u Crnoj Gori i kad je u periodu od pet godina odsustvovao iz Crne Gore više puta do jedne godine ukupno ili šest mjeseci u toku jedne godine ili je iz Crne Gore odsustvovao zbog služenja vojnog roka.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, dozvola za stalni boravak može se izdati državljaninu države članice Evropske unije, ako je:

   1) privremeno boravio u Crnoj Gori radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti, pa je prestao da radi zbog sticanja uslova za starosnu penziju u Crnoj Gori, a prije toga je u Crnoj Gori bio zaposlen najmanje jednu godinu i neprekidno je boravio u Crnoj Gori duže od tri godine;

   2) privremeno penzionisan, a prije toga je u Crnoj Gori bio zaposlen najmanje jednu godinu i neprekidno boravio u Crnoj Gori duže od tri godine;

   3) privremeno boravio u Crnoj Gori radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti i prestao da radi zbog trajne nesposobnosti za rad, a neprekidno je boravio u Crnoj Gori duže od dvije godine;

   4) privremeno boravio u Crnoj Gori radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti i prestao da radi zbog trajne nesposobnosti za rad koja je posljedica povrede na radu ili profesionalne bolesti, na osnovu koje je u Crnoj Gori ostvario invalidsku penziju, nezavisno od trajanja boravka u Crnoj Gori;

   5) privremeno boravio u Crnoj Gori radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti i nakon tri godine neprekidnog rada i boravka u Crnoj Gori zaposlio se u drugoj državi članici Evropske unije, a zadržao privremeni boravak u Crnoj Gori i najmanje jednom nedjeljno se vraća Crnu Goru.

Neprekidnim boravkom u Crnoj Gori iz stava 3 tač. 1, 2, 3 i 5 ovog člana, smatra se i vrijeme boravka radi rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti državljanina države članice Evropske unije koji je radio u drugoj državi članici Evropske unije, a zadržao boravak u Crnoj Gori.

Vrijeme nezaposlenosti koje je evidentirano kod nadležnog organa za zapošljavanje, do kojeg je došlo bez krivice državljanina države članice Evropske unije, kao i vrijeme privremene spriječenosti za rad zbog bolesti ili povrede uračunava se u vrijeme zaposlenja.

Državljaninu države članice Evropske unije iz stava 3 tač. 1, 2, 3 i 5 ovog člana, čiji supružnik sa kojim zajedno boravi u Crnoj Gori ima crnogorsko državljanstvo ili mu je crnogorsko državljanstvo prestalo nakon zaključenja braka, stalni boravak odobriće se bez obzira na trajanje boravka i zaposlenja u Crnoj Gori.

Stalni boravak člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 168

Dozvola za stalni boravak može se izdati članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države ako je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole sa državljaninom države članice Evropske unije zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu odobrenog privremenog boravka.

Smatra se da je član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države neprekidno boravio u Crnoj Gori i kad je u periodu od pet godina odsustvovao iz Crne Gore više puta do jedne godine ukupno ili šest mjeseci u toku jedne godine ili je iz Crne Gore odsustvovao zbog služenja vojnog roka.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, dozvola za stalni boravak može se izdati članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države, ako je:

   1) državljanin države članice Evropske unije sa kojim je boravio u Crnoj Gori umro za vrijeme trajanja privremenog boravka radi rada koji je trajao neprekidno dvije godine prije smrti ili kraće vrijeme ako je smrt nastupila kao posljedica povrede na radu ili profesionalne bolesti;

   2) izgubio crnogorsko državljanstvo ženidbom ili udajom za državljanina države članice Evropske unije koji je zaposlen ili obavlja preduzetničku djelatnost.

Pravo na stalni boravak, bez obzira na trajanje privremenog boravka u Crnoj Gori, ima i član porodice koji boravi u Crnoj Gori sa državljaninom države članice Evropske unije, koji je stekao pravo na stalni boravak u skladu sa članom 167 stav 1 ovog zakona.

Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak državljaninu države članice Evropske unije

Član 169

Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak državljanin države članice Evropske unije podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, državljanin države članice Evropske unije dužan je da priloži:

   1) važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ te države;

   2) dokaz da ispunjava uslove iz člana 167 ovog zakona;

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od državljanina države članice Evropske unije uzima se fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Otisak dva prsta i potpis ne uzimaju se od djece mlađe od 12 godina života.

Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 170

Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak član porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Lice iz stava 1 ovog člana dužno je da uz zahtjev priloži važeću stranu putnu ispravu i dokaz da ispunjava uslove iz člana 168 ovog zakona.

Prilikom podnošenja zahtjeva od lica iz stava 1 ovog člana uzima se fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Otisak dva prsta i potpis ne uzimaju se od djece mlađe od 12 godina života.

Obrazac zahtjeva iz člana 169 stav 1 ovog zakona i stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak državljanina države članice Evropske unije

Član 171

O prijemu zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak državljanina države članice Evropske unije, Ministarstvo izdaje potvrdu, u kojoj je određen rok u kojem podnosilac zahtjeva može preuzeti dozvolu.

O zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak državljanina države članice Evropske unije Ministarstvo odlučuje, što je prije moguće, a najkasnije u roku od tri mjeseca od dana predaje urednog zahtjeva.

Dozvolu za stalni boravak državljaninu države članice Evropske unije izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Agencija i policija dužne su da mišljenje iz stava 3 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od 60 dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 3 ovog člana, u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje dozvole za stalni boravak.

Dozvola za stalni boravak izdaje se sa rokom važenja od deset godina.

O odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak državljanina države članice Evropske unije Ministarstvo odlučuje rješenjem.

Protiv rješenja iz stava 7 ovog člana može se pokrenuti upravni spor.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države

Član 172

O zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države Ministarstvo odlučuje, u roku od šest mjeseci od dana predaje urednog zahtjeva.

Na odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak lica iz stava 1 ovog člana primjenjuje se član 171 st. 2 do 8 ovog zakona.

Prestanak stalnog boravka državljaninu države članice Evropske unije i članu njegove porodice koji je državljanin treće države

Član 173

Stalni boravak prestaje da važi državljaninu države članice Evropske unije, ako:

   1) mu je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori;

   2) se utvrdi da je neprekidno boravio duže od dvije godine van Crne Gore.

O prestanku stalnog boravka, Ministarstvo donosi rješenje.

Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana, može se pokrenuti upravni spor.

Odredbe st. 1, 2 i 3 ovog člana primjenjuju se i na prestanak stalnog boravka člana porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države.

Protjerivanje državljanina države članice Evropske unije i člana njegove porodice

Član 174

Državljaninu države članice Evropske unije i članu njegove porodice može se donijeti rješenje o povratku, odrediti i produžiti rok za dobrovoljno napuštanje Crne Gore, odnosno izreći zabrana ulaska i boravka, u skladu sa članom 107 ovog zakona.

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice mogu se protjerati iz Crne Gore ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice ne mogu se protjerati iz Crne Gore ako se bolest koja ugrožava javno zdravlje pojavila tri mjeseca nakon njegovog ulaska u Crnu Goru.

Prilikom donošenja rješenja o protjerivanju državljanina države članice Evropske unije i člana njegove porodice naročito se uzimaju u obzir dužina boravka, lične, porodične, ekonomske i druge okolnosti, stepen njegove socijalne i kulturne integracije u Crnoj Gori, godine života, zdravstveno stanje, kao i njegove veze sa državom porijekla.

Rješenje o protjerivanju državljanina države članice Evropske unije i člana njegove porodice koji ima odobren stalni boravak u Crnoj Gori ili neprekidno i zakonito boravi u Crnoj Gori deset godina ili je maloljetan, može se donijeti samo ako postoje razlozi nacionalne, odnosono unutrašnje bezbjednosti ili je to u najboljem interesu maloljetnog stranca.

Smatra se da državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice nezakonito borave u Crnoj Gori, ako borave u Crnoj Gori za vrijeme trajanja zabrane ulaska i boravka u smislu člana 110 stav 4 ovog zakona.

Rješenjem o protjerivanju iz stava 2 ovog člana ne može se odrediti rok za napuštanje Crne Gore kraći od 30 dana.

Zabrana boravka državljanina države članice Evropske unije i člana njegove porodice

Član 175

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice ne smije boraviti u Crnoj Gori za vrijeme trajanja zabrane ulaska i boravka, osim ako je potrebno da u postupku odlučivanja o njegovom protjerivanju lično iznese svoju odbranu.

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice, kome je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori može podnijeti zahtjev za ukidanje i skraćivanje zabrane ulaska i boravka, nakon tri godine od izvršnog rješenja kojim je izrečena zabrana ulaska, pri čemu je dužan da podnese dokaz da je došlo do bitne promjene okolnosti zbog kojih je donijeto rješenje o zabrani ulaska.

Ako rješenje o protjerivanju državljanina države članice Evropske unije i člana njegove porodice nije izvršeno u roku od dvije godine, policija će provjeriti postoje li razlozi iz stava 2 ovog člana i ako utvrdi da ti razlozi postoje, poništiće rješenje o protjerivanju.

Namjena isprava koje se izdaju državljanima država članica Evropske unije i članovima njihovih porodica

Član 176

Potvrda o prijavi boravka, dozvola za privremeni boravak i dozvola za stalni boravak izdate državljaninu države članice Evropske unije, članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin države članice Evropske unije i članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin treće države su javne isprave kojom stranac dokazuje da mu je odobren privremeni, odnosno stalni boravak u Crnoj Gori.

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice dužni su da kod sebe imaju isprave iz stava 1 ovog člana i da je na zahtjev ovlašćenog službenog lica stavi na uvid.

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice koji nema kod sebe ispravu iz stava 1 ovog člana, odnosno drugu ispravu o identitetu dužan je da na zahtjev policijskog službenika da odgovarajuće podatke o sebi.

Državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice ne smije isprave iz stava 1 ovog člana davati na poslugu drugom licu, niti se smije služiti nevažećom ili tuđom ispravom kao svojom.

Prestanak važenja isprava iz stava 1 ovog člana, ne predstavlja osnov za prestanak boravka ili protjerivanje iz Crne Gore.

Na obaveze stranca i postupanje u slučaju nestanka isprava iz stava 1 ovog člana primjenjuje se član 148 ovog zakona.

Obrasci zahtjeva za izdavanje i obrasci dozvola za privremeni i stalni boravak državljana država članica Evropske unije i članova njihovih porodica

Član 177

Dozvola za privremeni boravak i dozvola za stalni boravak koja se izdaje državljaninu države članice Evropske unije, članu porodice državljanina države članice Evropske unije koji je državljanin države članice Evropske unije i članu porodice državljanina države članice Evropske koji je državljanin treće države izdaje se na propisanom obrascu koji sadrži: Grb Crne Gore, naziv "Crna Gora", naziv dozvole, zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.

Podaci iz stava 1 ovog člana su: prezime, ime, jedinstveni matični broj stranca, pol, državljanstvo, dan, mjesec i godina rođenja, broj dozvole, datum izdavanja, datum do kojeg važi, fotografija, potpis, naziv organa koji je izdao dozvolu i mašinski čitljiv zapis.

Unos podataka iz stava 2 ovog člana u obrazac dozvole vrši Ministarstvo.

Podatke koje sadrži mašinski čitljiv zapis utvrđuje Ministarstvo, u skladu sa preporukama ICAO Dos 9303.

Obrasce dozvola iz stava 1 ovog člana, Ministarstvo izrađuje u skladu sa članom 42 ovog zakona.

Naknadu troškova i izrade obrazaca dozvola iz stava 1 ovog člana snosi podnosilac zahtjeva.

Obrasce dozvola iz stava 1 ovog člana i visinu naknade iz stava 6 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Prava državljanina države članice Evropske unije i članova njegove porodice

Član 178

Državljanin države članice Evropske unije, kao i član njegove porodice bez obzira da li je državljanin države članice Evropske unije ili ne, a ima pravo boravka u Crnoj Gori, izjednačen je u pravima sa državljanima Crne Gore u skladu sa Ugovorom o funkcionisanju Evropske unije.

Lica iz stava 1 ovog člana prilikom izdavanja isprava o boravku u skladu sa ovim zakonom, oslobođeni su plaćanja takse u skladu sa zakonom kojim se uređuju administrativne takse.

Porodicom, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se:

   1) supružnici;

   2) djeca do navršene 21 godine života ili su izdržavani članovi porodice, kao i djeca supružnika ili partnera;

   3) srodnici po pravoj liniji koji su izdržavani članovi porodice, kao i srodnici po pravoj liniji supružnika ili partnera;

   4) lice koje je u državi iz koje je došlo izdržavano lice ili član domaćinstva državljanina države članice Evropske unije ili kad ozbiljni zdravstveni razlozi strogo zahtijevaju ličnu njegu člana porodice od strane državljanina države članice Evropske unije.

Odredbe ovog zakona koje se odnose na državljane država članica Evropske unije odnose se i na državljane Islanda, Knjaževine Lihtenštajn, Kraljevine Norveške i Švajcarske Konfederacije.

X. BORAVAK I RAD DRŽAVLJANA TREĆIH DRŽAVA KOJI IMAJU ODOBREN STALNI BORAVAK U DRUGOJ DRŽAVI ČLANICI EVROPSKE UNIJE I ČLANOVA NJIHOVIH PORODICA

Ulazak i boravak državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije

Član 179

Državljanin treće države koji u drugoj državi članici Evropske unije ima odobren stalni boravak može boraviti u Crnoj Gori do 90 dana od dana ulaska u Crnu Goru, odnosno do isteka roka do kojeg mu je izdata viza ili dozvola boravka koju je izdala druga država članica Evropske unije, ako je rok važenja vize ili dozvole boravka kraći od 90 dana.

Državljanin treće države iz stava 1 ovog člana, koji namjerava da boravi duže od 90 dana u Crnoj Gori dužan je prije isteka roka važenja vize ili dozvole boravka koju je izdala druga država članica Evropske unije, Ministarstvu podnese zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije

Član 180

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak, državljanin treće države iz člana 179 ovog zakona, podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na obrascu iz člana 61 stav 6 ovog zakona.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, državljanin treće države je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2, 3, 4, 7 i 9 ovog zakona.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od državljanina treće države uzima se fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Otisak dva prsta i potpis ne uzimaju se od djece mlađe od 12 godina života.

Državljanin treće države koji podnese uredan zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak prije isteka boravka od 90 dana može ostati u Crnoj Gori do odlučivanja o zahtjevu.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak člana porodice državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije

Član 181

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak član porodice državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije, podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na obrascu iz člana 61 stav 6 ovog zakona.

Članom porodice, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se lica iz člana 44 stav 2 ovog zakona.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, član porodice državljanina treće države dužan je da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2, 3, 4, 7 i 9 ovog zakona, kao i:

   1) dokaz da u drugoj državi članici Evropske unije ima odobren privremeni boravak;

   2) dokaz da je član porodice državljanina treće države koji ima stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije.

Na podnošenje zahtjeva iz stava 1 ovog člana primjenjuje se član 180 stav 3, 4 i 5 ovog zakona.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak za državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unijei člana njegove porodice

Član 182

Na odlučivanje o zahtjevu iz čl. 180 i 181 ovog zakona i izdavanje dozvole za privremeni boravak za državljanina treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije i člana njegove porodice primjenjuje se član 62 ovog zakona.

Na produženje privremenog boravka, prestanak dozvole i protjerivanje stranca iz stava 1 ovog člana, shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona koje se odnose na privremeni boravak državljanina države članice Evropske unije.

Obavještenje druge države članice Evropske unije

Član 183

O izdatim dozvolama za privremeni boravak državljaninu treće države koji ima odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije i članu njegove porodice, o produženju privremenog boravka i protjerivanju tih lica Ministarstvo obavještava nadležni organ druge države članice Evropske unije u kojoj državljanin treće države ima odobren stalni boravak.

XI. BORAVAK I RAD DRŽAVLJANA TREĆIH DRŽAVA SA KVALIFIKACIJAMA VISOKOG OBRAZOVANJA

Zapošljavanje državljanina treće države sa kvalifikacijama visokog obrazovanja

Član 184

Državljanin treće države sa kvalifikacijama visokog obrazovanja koji ima potrebnu, odnosno odgovarajuću posebnu stručnost, kao i dozvolu za privremeni boravak i rad, može da se zaposli u Crnoj Gori u skladu sa propisima o zapošljavanju.

Kvalifikacijom visokog obrazovanja smatra se kvalifikacija koja se stiče završetkom odgovarajućeg studijskog programa, u skladu sa propisima kojima se uređuje visoko obrazovanje.

Dozvola za privremeni boravak i rad državljanina treće države sa kvalifikacijama visokog obrazovanja (u daljem tekstu: EU plava karta) izdaje se strancu koji ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana i člana 43 ovog zakona.

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad

Član 185

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad za državljanina treće države sa kvalifikacijama visokog obrazovanja podnosi se lično Ministarstvu u mjestu boravka, na obrascu iz člana 79 stav 9 ovog zakona.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana državljanin treće države sa visokostručnim kvalifikacijama, pored dokaza o ispunjenosti uslova iz člana 43 ovog zakona, prilaže i:

   1) ugovor o radu zaključen sa poslodavcem u Crnoj Gori, na vrijeme od najmanje 12 mjeseci;

   2) dokaz o visokom obrazovanju ili završenim osnovnim ili postdiplomskim studijama.

U ugovoru iz stava 2 tačka 1 ovog člana mora biti naznačena i bruto godišnja zarada čiji iznos ne može biti niži od jedne i po prosječne bruto godišnje zarade u Crnoj Gori, prema podacima organa uprave nadležnog za poslove statistike.

Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od podnosioca zahtjeva se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.

Lice iz stava 1 ovog člana koje podnese uredan zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak prije isteka boravka od 90 dana može ostati u Crnoj Gori do odlučivanja o zahtjevu za izdavanje EU plave karte.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje EU plave karte

Član 186

O prijemu zahtjeva za izdavanje EU plave karte Ministarstvo izdaje potvrdu, u kojoj je određen rok u kojem podnosilac zahtjeva može preuzeti EU plavu kartu.

O zahtjevu za izdavanje EU plave karte odlučuje se u roku od 20 dana od dana predaje urednog zahtjeva.

EU plavu kartu izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

Agencija i policija dužni su da mišljenje iz stava 3 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od sedam dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.

Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 3 ovog člana u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje dozvole za privremeni boravak.

O odbijanju zahtjeva za izdavanje EU plave karte odlučuje se rješenjem.

Protiv rješenja iz stava 6 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Rok važenja EU plave karte

Član 187

EU plava karta izdaje se sa rokom važenja do dvije godine.

Ako je ugovor o radu zaključen na period koji je kraći od dvije godine, EU plava karta izdaje se na period trajanja ugovora o radu uvećan za dodatna tri mjeseca.

Odbijanje zahtjeva za izdavanje EU plave karte

Član 188

Zahtjev za izdavanje EU plave karte odbiće se ako državljanin treće države ne ispunjava uslove iz člana 184 ovog zakona i ne priloži dokaze iz člana 185 stav 2 ovog zakona ili ako se utvrdi da je priložena dokumentacija pribavljena na nezakonit način.

Ministarstvo može odbiti zahtjev za izdavanje EU plave karte ako je poslodavac od kojeg je dobio ponudu kažnjavan zbog nezakonitog zapošljavanja ili neprijavljivanja rada stranca ili je podnosilac zahtjeva prekršio odredbe ovog zakona koje se odnose na ulazak, boravak i rad stranaca.

Rad na osnovu EU plave karte

Član 189

Državljanin treće države kome je izdata EU plava karta (u daljem tekstu: imalac EU plave karte) može da radi u Crnoj Gori samo na poslovima za koje mu je izdata EU plava karta i samo kod poslodavca koji ga zapošljava.

Poslodavac može da rasporedi imaoca EU plave karte samo na poslove za koje mu je izdata EU plava karta.

Poslodavac mora u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca imati kopiju EU plave karte.

U slučaju prestanka ugovora o radu ili prestanka drugih uslova na osnovu kojih je izdata EU plava karta, poslodavac ili imalac EU plave karte, dužni su da o tome obavijeste Ministarstvo, najkasnije u roku od osam dana od dana nastanka ovih okolnosti.

Produženje EU plave karte

Član 190

Zahtjev za produženje EU plave karte podnosi se lično Ministarstvu u mjestu boravka, najkasnije u roku od 30 dana prije isteka roka važenja EU plave karte.

Na postupak produženja EU plave karte primjenjuju se odredbe člana 186 ovog zakona.

Promjena poslodavca

Član 191

Imalac EU plave karte koji u prve dvije godine boravka u Crnoj Gori promijeni poslodavca, dužan je da u roku od osam dana od dana prestanka radnog odnosa kod prvog poslodavca, Ministarstvu podnese zahtjev za izdavanje nove EU plave karte.

Nakon isteka perioda od dvije godine imalac EU plave karte o promjeni poslodavca obavještava Ministarstvo, u roku od osam dana od dana promjene poslodavca i dostavlja novi ugovor o radu sa novim poslodavcem.

EU plava karta iz stava 2 ovog člana važi do isteka roka njenog važenja.

Prava imaoca EU plave karte

Član 192

Imalac EU plave karte u Crnoj Gori ima prava u skladu sa članom 93 stav 1 tač. 2 do 7 ovog zakona.

Prestanak važenja EU plave karte

Član 193

EU plava karta prestaje da važi:

   1) istekom roka važenja;

   2) ako imalac EU plave karte nije obavijestio Ministarstvo o promjeni poslodavca;

   3) ako imalac EU plave karte radi kod poslodavca za kojeg mu nije izdata EU plava karta;

   4) ako imalac EU plave karte radi poslove za koje mu nije izdata EU plava karta ili radi druge poslove za koje mu se nije mogla izdati EU plava karta;

   5) ako imalac EU plave karte nema sredstva za izdržavanje, a podnio je zahtjev za ostvarivanje prava iz socijalne zaštite;

   6) prestankom uslova na osnovu kojih je izdata;

   7) u slučaju prestanka ugovora o radu iz člana 185 stav 2 tačka 1 ovog zakona;

   8) ako je imalac EU plave karte za vrijeme njenog važenja duže od tri mjeseca neprekidno nezaposlen ili ako je ostao nezaposlen dva ili više puta;

   9) ako je imaocu EU plave karte izrečena zaštitna mjera udaljenja, mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz države ili zaštitna mjera protjerivanje stranca sa teritorije Crne Gore;

   10) kad imalac EU plave karte ostvari pravo na stalni boravak.

Izuzetno od stava 1 tačka 2 ovog člana, EU plava karta ne prestaje da važi ukoliko imalac EU plave karte nije obavijestio Ministarstvo o promjeni poslodavca iz razloga na koje nije mogao uticati.

Imaocu EU plave karte koji je za vrijeme njenog važenja ostao bez posla najduže do tri mjeseca neprekidno neće prestati njeno važenje.

U slučaju iz stava 3 ovog člana, imalac EU plave karte može tražiti drugo zaposlenje, o čemu je dužan da obavijesti Ministarstvo.

O prestanku važenja EU plave karte iz stava 1 tač. 2 do 9 ovog člana, Ministarstvo donosi rješenje.

Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.

Privremeni boravak za člana porodice imaoca EU plave karte

Član 194

Članu porodice imaoca EU plave karte može se izdati dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice iz člana 44 ovog zakona, u skladu sa odredbama ovog zakona koje se odnose na izdavanje te dozvole.

Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice iz stava 1 ovog člana izdaje se sa rokom važenja do isteka roka važenja EU plave karte.

Član porodice imaoca EU plave karte kome je odobren privremeni boravak u svrhu spajanja porodice može se zaposliti u Crnoj Gori, u skladu sa ovim zakonom.

Stalni boravak imaoca EU plave karte

Član 195

Dozvola za stalni boravak može se izdati imaocu EU plave karte ako je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu EU plave karte.

Izuzetno od stava 1 ovog člana, dozvola za stalni boravak može se izdati državljaninu treće države koji je u drugoj državi članici Evropske unije boravio neprekidno pet godina kao imalac EU plave karte, od čega je najmanje dvije godine prije podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak boravio kao imalac EU plave karte u Crnoj Gori.

Smatra se da je imalac EU plave karte iz st. 1 i 2 ovog člana neprekidno boravio u Crnoj Gori i u slučaju kad je van Evropske unije boravio do jedne godine ili više puta do 18 mjeseci ukupno.

Izuzetno od stava 3 ovog člana, smatraće se da je imalac EU plave karte iz st. 1 i 2 ovog člana neprekidno boravio na području Evropske unije i u slučaju kad je boravio van Evropske unije uzastopno 24 mjeseca, ako dokaže da je odsustvovao radi:

   1) rada ili obavljanja preduzetničke djelatnosti;

   2) obavljanja dobrotvornog rada;

   3) studiranja u državi porijekla.

Podnošenje zahtjeva za izdavanje dozvole za stalni boravak imaoca EU plave karte

Član 196

Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak imalac EU plave karte podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na obrascu iz člana 89 stav 1 ovog zakona.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, stranac je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 88 ovog zakona.

Na podnošenje zahtjeva iz stava 1 ovog člana primjenjuju se odredbe člana 89 ovog zakona.

Odlučivanje o zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak imaoca EU plave karte

Član 197

Dozvolu za stalni boravak imaocu EU plave karte izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.

O zahtjevu za izdavanje dozvole iz stava 1 ovog člana, odlučuje se u roku od tri mjeseca od dana predaje urednog zahtjeva.

Ukoliko se imaocu EU plave karte izda dozvola za stalni boravak, dozvola sadrži napomenu: "bivši imalac EU plave karte".

Na postupak odlučivanja po zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak imaocu EU plave karte primjenjuju se odredbe člana 90 ovog zakona.

Prestanak stalnog boravka imaocu EU plave karte

Član 198

Državljaninu treće države bivšem imaocu EU plave karte stalni boravak prestaje da važi, ako:

   1) mu je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori;

   2) se utvrdi da je neprekidno boravio duže od dvije godine van Crne Gore.

O prestanku stalnog boravka, Ministarstvo donosi rješenje.

Na postupak donošenja rješenja o prestanku važenja stalnog boravka primjenjuju se odredbe člana 94 ovog zakona.

Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana, može se pokrenuti upravni spor.

Odobravanje boravka državljaninu treće države koji ima izdatu EU plavu kartu u drugoj državi članici EU

Član 199

Državljanin treće države koji ima izdatu EU plavu kartu u drugoj državi članici EU, može nakon 18 mjeseci od dana njenog izdavanja, podnijeti zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad u Crnoj Gori.

Zahtjev iz stava 1 ovog člana podnosi se Ministarstvu u skladu sa članom 185 ovog zakona, najkasnije 30 dana od dana ulaska u Crnu Goru.

Uz zahtjev iz stava 2 ovog člana, državljanin treće države koji ima izdatu EU plavu kartu u drugoj državi članici Evropske unije dužan je da priloži dokaz da je u drugoj državi članici Evropske unije imao izdatu EU plavu kartu najmanje 18 mjeseci.

O zahtjevu iz stava 2 ovog člana odlučuje se u skladu sa članom 186 ovog zakona.

O izdavanju dozvole za privremeni boravak i rad u Crnoj Gori licu iz stava 1 ovog člana ili odbijanju zahtjeva iz stava 2 ovog člana, Ministarstvo obavještava državu članicu Evropske unije u kojoj podnosilac zahtjeva ima izdatu EU plavu kartu.

Prihvatanje imaoca EU plave karte

Član 200

Imaocu EU plave karte i članu njegove porodice policija će dozvoliti ulazak i boravak u Crnoj Gori ako im je druga država članica Evrospke unije odbila zahtjev za izdavanje EU plave karte ili ako je prema njima primijenila mjere za napuštanje države.

Stav 1 ovog člana primijeniće se i u slučaju ako je EU plava karta istekla ili prestala da važi.

Imalac EU plave karte koji se zajedno sa članovima porodice vraća u Crnu Goru, u skladu sa stavom 1 ovog člana, ima pravo da radi i da promijeni poslodavca u skladu sa članom 191 ovog zakona.

Ako je imaocu EU plave karte ta isprava prestala da važi, dužan je da podnese zahtjev za izdavanje nove EU plave karte, u skladu sa članom 185 ovog zakona.

Prava člana porodice imaoca EU plave karte koji se preselio

Član 201

Članovi porodice imaoca EU plave karte iz člana 199 ovog zakona imaju pravo da mu se pridruže po osnovu spajanja porodice u skladu sa članom 44 ovog zakona, ako su sa njim zakonito boravili u drugoj državi članici Evropske unije.

Članovi porodice iz stava 1 ovog člana dužni su da, u roku od 30 dana od dana ulaska u Crnu Goru, podnesu zahtjev za privremeni boravak radi spajanja porodice Ministarstvu prema mjestu boravka.

Uz zahtjev iz stava 2 ovog člana prilaže se:

   1) važeća putna isprava, odnosno viza ako je potrebna;

   2) dozvola kojom dokazuju da su kao članovi porodice boravili u državi članici Evropske unije;

   3) dokaz o zdravstvenom osiguranju;

   4) dokaz o posjedovanju sredstava za izdržavanje.

Obrazac EU plave karte

Član 202

EU plava karta izdaje se na propisanom obrascu koji sadrži: Grb Crne Gore, naziv "Crna Gora", naziv dozvole, zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.

Podaci iz stava 1 ovog člana su: prezime, ime, jedinstveni matični broj stranca, pol, državljanstvo, dan, mjesec i godina rođenja, broj dozvole, datum izdavanja, datum do kojeg važi, fotografija, potpis, naziv organa koji je izdao dozvolu i mašinski čitljiv zapis.

Unos podataka iz stava 2 ovog člana u obrazac dozvole vrši Ministarstvo.

Podatke koje sadrži mašinski čitljiv zapis utvrđuje Ministarstvo, u skladu sa preporukama ICAO Dos 9303.

Obrazac EU plave karte izrađuje Ministarstvo u skladu sa članom 42 ovog zakona.

Obrazac EU plave karte propisuje Ministarstvo.

Izuzetak od primjene

Član 203

Odredbe čl. 184 do 202 ovog poglavlja ne odnose se na lica iz člana 3 stav 2 Direktive 2009/50/EZ o uslovima ulaska i boravka državljana trećih zemalja u svrhu zapošljavanja visokokvalifikovane radne snage.

XII. KRETANJE STRANCA U UNIFORMI

Uslovi za nošenje strane vojne uniforme

Član 204

Za vrijeme boravka u Crnoj Gori stranac se može kretati u stranoj vojnoj uniformi, ako:

   1) boravi kao član diplomatsko-konzularnog predstavništva strane države ili druge strane misije koja u Crnoj Gori ima diplomatski status u svojstvu vojnog predstavnika, dok misija traje;

   2) je član strane vojne misije ili strane vojne delegacije za vrijeme službene posjete;

   3) se nalazi na školovanju u vojnoj školi;

   4) je član strane vojne misije ili strane vojne delegacije, sa diplomatskom ili službenom putnom ispravom, za vrijeme prelaska preko teritorije Crne Gore;

   5) učestvuje u vojnoj vježbi i obuci.

Uslovi za nošenje strane policijske ili carinske uniforme

Član 205

Za vrijeme boravka u Crnoj Gori stranac se može kretati u stranoj policijskoj ili carinskoj uniformi, ako:

   1) kao član delegacije stranih policijskih ili carinskih organa boravi u službenoj posjeti;

   2) obavlja aktivnosti na osnovu međunarodnog ugovora;

   3) se nalazi na školovanju u policijskoj školi;

   4) kao član stranih policijskih ili carinskih delegacija, sa diplomatskom ili službenom putnom ispravom, prelazi preko teritorije Crne Gore.

XIII. EVIDENCIJE

Vrste i nadležnost za vođenje evidencija

Član 206

Ministarstvo vodi evidenciju o: izdatim dozvolama za privremeni boravak, izdatim dozvolama za privremeni boravak i rad, izdatim dozvolama za stalni boravak, izdatim potvrdama o prijavi boravka koje se izdaju državljanima države članice Evropske unije, izdatim dozvolama za privremeni boravak koje se izdaju članovima porodice državljana države članice Evropske unije koji su državljani treće države, izdatim dozvolama za stalni boravak koje se izdaju državljanima države članice Evropske unije i članovima njihovih porodica, izdatim dozvolama za privremeni boravak državljanima trećih država koji imaju odobren stalni boravak u drugoj državi članici Evropske unije i članovima njihovih porodica, izdatim EU plavim kartama, izdatim dozvolama za stalni i privremeni boravak državljana trećih država sa kvalifikacijama visokog obrazovanja i članova njihovih porodica, izdatim putnim listovima za stranca, izdatim putnim ispravama za lica bez državljanstva i izdatim posebnim putnim ispravama za stranca (u daljem tekstu: isprave), produženju isprava, podacima unijetim u obrasce isprava, podnijetim zahtjevima za izdavanje isprava, podacima iz zahtjeva za izdavanje isprava, dokumentaciji koja je priložena uz zahtjev za izdavanje isprava, biometrijskim podacima (fotografija, otisci dva prsta i digitalizovani potpis), prestanku važenja isprava, razlozima i datumu prestanka važenja isprava, ispravama koje su oglašene nevažećim, prijavljenim nestalim ispravama, izdatim potvrdama o prijavi rada, kao i o izrađenim obrascima isprava.

Organ državne uprave nadležan za vanjske poslove vodi evidenciju o: izdatim vizama, odbijenim zahtjevima za izdavanje vize i poništenim vizama i izdatim putnim listovima za strance u drugoj državi.

Policija vodi evidenciju o: strancima koji su prijavili, odjavili ili promijenili mjesto boravka, a koji borave u Crnoj Gori do 90 dana na osnovu vize za kratki boravak (viza C), vize za duži boravak (viza D) ili bez vize u skladu sa propisom o viznom režimu, strancima koji su prijavili, odnosno odjavili mjesto u kojem privremeno borave, a kojima je izdata dozvola za privremeni boravak, privremeni boravak i rad i stalni boravak, strancima kojima je zabranjen ulazak u Crnu Goru, izdatim vizama na graničnom prelazu, odbijenim zahtjevima za izdavanje vize, poništenim i ukinutim vizama, privremeno oduzetim ispravama, produženim vizama, strancima kojima je otkazan boravak do 90 dana, izdatim mišljenjima za privremeni boravak, strancima smještenim u prihvatilištu, strancima kojima je izrečeno prinudno udaljenje, strancima koji su nezakonito ušli u Crnu Goru, strancima kojima je ograničeno ili zabranjeno kretanje na određenom području u Crnoj Gori, strancima kojima je otkazan boravak na osnovu vize za duži boravak, izdatim mišljenima za stalni boravak, strancima koji su protjerani, strancima kojima je donijeto rješenje o povratku, strancima kojima je ograničena sloboda kretanja, strancima kojima su određene blaže mjere od smještaja u prihvatilištu, kao i o strancima kojima je određen stroži policijski nadzor.

Sastavni dio evidencije iz stava 1 ovog člana su i podaci i dokumenta o ličnim kartama za strance koje su izdate prije početka primjene ovog zakona.

Evidencije iz st. 1 i 3 ovog člana su elektronski vođene baze podataka.

Sadržaj evidencija iz st. 1 i 3 ovog člana propisuje Ministarstvo, a sadržaj evidencije iz stava 2 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Podaci o strancu kome je izdata dozvola za privremeni boravak i dozvola za privremeni boravak i rad čuvaju se pet godina nakon odjave boravka stranca, nakon čega se brišu iz evidencije.

Čuvanje podataka

Član 207

Podaci o strancu kome je izdata dozvola za privremeni boravak i dozvola za privremeni boravak i rad čuvaju se pet godina nakon odjave boravka stranca, nakon čega se brišu iz evidencije.

Podaci o strancu sa boravkom do 90 dana čuvaju se pet godina nakon odjave boravka, nakon čega se brišu iz evidencije.

Korišćenje podataka

Član 208

Podatke iz evidencija iz člana 206 ovog zakona, osim otiska prstiju i potpisa, mogu koristiti Ministarstvo i policija radi vršenja poslova iz svoje nadležnosti.

Državni organi, organi državne uprave, organi lokalne samouprave, organi lokalne uprave i drugi organi mogu koristiti podatke iz evidencije, osim biometrijskih podataka, za vršenje poslova iz svoje nadležnosti, ako su za korišćenje tih podataka ovlašćeni zakonom.

Organi iz st. 1 i 2 ovog člana obavezni su da obezbijede zaštitu podataka iz evidencije koje koriste od slučajnog ili neovlašćenog pristupa, korišćenja, obrade i prosljeđivanja, u skladu sa zakonom.

Podaci iz evidencije mogu se koristiti za statističke, naučne, istraživačke i druge svrhe, u skladu sa odredbama kojima se uređuje zaštita ličnih podataka.

Podatke iz evidencija može koristiti lice na koje se podaci odnose, na njegov zahtjev.

XIV. NADZOR

Nadležnost

Član 209

Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donijetih na osnovu ovog zakona, u okviru utvrđenih nadležnosti, vrše Ministarstvo i organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.

Poslove kontrole kretanja i boravka stranaca, u skladu sa ovim zakonom vrši ovlašćeno službeno lice policije.

Poslove inspekcijskog nadzora, u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje inspekcijski nadzor, vrše inspektor rada i druge nadležne inspekcije u okviru svojih nadležnosti.

XV. KAZNENE ODREDBE

Član 210

Novčanom kaznom u iznosu od 1.000 eura do 10.000 eura kazniće se za prekršaj poslodavac - pravno lice, ako:

   1) student radi duže od 15 časova nedjeljno (član 48 stav 3);

   2) stranac istraživač radi kao predavač ili profesor duže od 15 časova nedjeljno (član 50 stav 6);

   3) rasporedi stranca na poslove za koje mu nije izdata dozvola za privremeni boravak i rad, odnosno potvrda o prijavi rada (član 66 stav 4);

   4) u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca nema kopiju dozvole za boravak i rad, odnosno kopiju potvrde o prijavi rada stranca koji kod njega radi (član 66 stav 5);

   5) o prestanku rada stranca, prije isteka roka važenja dozvole za boravak i rad, ne obavijesti Ministarstvo, najkasnije u roku od osam dana od dana prestanka rada stranca (član 66 stav 6);

   6) zapošljava, odnosno koristi rad stranca koji nezakonito boravi u Crnoj Gori (član 66 stav 7);

   7) u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca nema kopije dozvola za privremeni boravak, potvrde o prijavi rada, odnosno dokaz o priznatom statusu izbjeglice ili odobrenoj dodatnoj zaštiti ili dokaz o odobrenom azilu ili supsidijarnoj zaštiti ili privremenoj zaštiti iz člana 67 stav 1 tač. 1 do 8 ovog zakona (član 67 stav 4);

   8) u roku od osam dana od dana zasnivanja radnog odnosa ili početka rada stranca, odnosno prestanka rada stranca iz člana 67 stav 1 ovog zakona o tome ne obavijesti Ministarstvo (član 67 stav 5);

   9) nije u roku od 24 časa od dana izdavanja dozvole za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja ili sezonskog zapošljavanja, sa strancem zaključio ugovor o radu i prijavio ga na obavezno socijalno osiguranje (član 70 stav 4 i član 71 stav 4);

   10) nije, najkasnije, u roku od tri dana obavijestio Ministarstvo, da stranac nije stupio na rad, radi poništavanja dozvole za boravak i rad (član 70 stav 5 i član 71 stav 5);

   11) prije početka rada stranca iz člana 85 stav 2 ovog zakona ne podnese prijavu o radu stranca Ministarstvu (član 85 stav 3);

   12) zapošljava imaoca EU plave karte na poslovima za koje mu nije izdata EU plava karta (član 189 stav 2);

   13) u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca nema kopiju EU plave karte (član 189 stav 3);

   14) u slučaju prestanka ugovora o radu ili prestanka drugih uslova na osnovu kojih je izdata EU plava karta, najkasnije u roku od osam dana od dana nastanka ovih okolnosti, nije obavijestio Ministarstvo (član 189 stav 4).

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom u iznosu od 300 eura do 2.000 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom u iznosu od 300 eura do 6.000 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana može se izreći i zaštitna mjera zabrane vršenja djelatnosti u trajanju do šest mjeseci.

Član 211

Novčanom kaznom u iznosu od 3.000 eura do 5.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice, ako:

   1) na granični prelaz ili na teritoriju Crne Gore dovede stranca koji ne ispunjava uslove iz člana 9 ovog zakona (član 13 stav 1);

   2) ne odveze stranca o svom trošku sa graničnog prelaza ili ne pronađe drugi način prevoza, odnosno ne preuzme troškove koji nastanu prilikom boravka i povratka stranca (član 13 stav 2).

   3) ne preuzme obavezu iz člana 13 stav 4 ovog zakona (član 13 stav 5).

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom u iznosu od 300 eura do 1.200 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i preduzetnik novčanom kaznom u iznosu od 300 eura do 1.200 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana može se izreći i zaštitna mjera zabrane vršenja djelatnosti u trajanju do šest mjeseci.

Novčanom kaznom u iznosu od 500 do 2.000 eura kazniće se za prekršaj fizičko lice na čiji poziv je strancu, koji je u skladu sa ovim zakonom prinudno udaljen, izdata viza ili odobren ulazak u Crnu Goru, a ne preuzme troškove koji nastanu prilikom boravka i povratka stranca (član 13 stav 5).

Član 212

Novčanom kaznom u iznosu od 500 eura do 3.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice ako:

   1) ne podnese prijavu ili odjavu iz člana 97 stav 1 ovog zakona policiji u mjestu u kojem se prijavljuje boravak stranca u roku od 12 časova od dolaska (član 97 stav 2);

   2) ne provjeri istinitost podataka uvidom u stranu putnu ispravu lica kome pruža usluge smještaja, i u prijavi i odjavi boravka policiji da neistinite podatke (član 97 stav 7);

   3) ne vodi evidenciju o strancima kojima pruža usluge smještaja (član 98 stav 1);

   4) ne čuva podatke u evidenciji iz člana 98 stav 1 ovog zakona dvije godine od dana unosa (član 98 stav 3);

   5) ne omogući policiji uvid u evidenciju iz člana 98 stav 1 ovog zakona (član 98 stav 4);

   6) prilikom prijave, odnosno odjave boravka stranca ne dostavi potvrdu iz člana 99 stav 2 ovog zakona, na propisanom obrascu u pisanoj formi (član 99 stav 3);

   7) policiji ne dostavi prijavu, odnosno odjavu elektronskim putem (član 100 stav 2);

   8) policiji ne podnese prijavu ili odjavu za stranca sa boravkom do 90 dana kojem obezbjeđuje smještaj duže od 12 časova, u roku od 12 časova od dolaska odnosno odlaska stranca (član 101 stav 1);

   9) policiji ne podnese prijavu boravka stranca koji je primljen na liječenje u roku od 12 časova od časa prijema (član 101 stav 2);

   10) policiji ne podnese odjavu boravka stranca nakon završetka liječenja, u roku od 12 časova nakon završetka liječenja (član 101 stav 3).

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom u iznosu od 150 eura do 500 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i fizičko lice koje pruža usluge smještaja novčanom kaznom u iznosu od 150 eura do 500 eura.

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom u iznosu od 300 eura do 1.500 eura.

Član 213

Novčanom kaznom u iznosu od 200 eura do 1.200 eura kazniće se za prekršaj stranac, ako:

   1) ulazi, boravi i kreće se u Crnoj Gori bez važeće strane putne isprave u koju je unešena viza ili bez važeće strane putne isprave uz koju ima dozvolu za privremeni boravak, dozvolu za privremeni boravak i rad, odnosno dozvolu za stalni boravak (član 9 stav 1);

   2) ne poštuje ograničenje ili zabranu kretanja na određenom području u Crnoj Gori (član 10);

   3) ne koristi putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru (član 11 stav 2);

   4) boravi u Crnoj Gori suprotno namjeni za koju mu je izdata viza (član 17 stav 1);

   5) ne boravi u Crnoj Gori u skladu sa svrhom zbog koje mu je privremeni boravak odobren (član 39 stav 2);

   6) radi duže od 15 časova nedjeljno (član 48 stav 3);

   7) radi duže od 15 časova nedjeljno (član 50 stav 6);

   8) ne radi na osnovu dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada (član 66 stav 1);

   9) ne radi u Crnoj Gori na poslovima za koje mu je izdata dozvola za privremeni boravak i rad ili potvrda o prijavi rada i kod onog poslodavca koji ga zapošljava (član 66 stav 2);

   10) je nezakonito ušao ili boravi u Crnoj Gori ili ne napusti njenu teritoriju odmah ili u roku koji mu je određen (član 104 stav 1);

   11) se ne pridržava pravila boravka u prihvatilištu ili ga napusti bez odobrenja (član 131 stav 1);

   12) nema kod sebe ili odbije da na zahtjev ovlašćenog službenog lica stavi na uvid ispravu kojom dokazuje svoj identitet (član 145 stav 2);

   13) da na poslugu drugom licu svoju ispravu o identitetu, odnosno ako se služi nevažećom ili tuđom ispravom kao svojom (član 145 stav 3);

   14) se ne služi ličnim imenom koje je upisano u ispravi iz člana 145 stav 1 ovog zakona.

Član 214

Novčanom kaznom u iznosu od 60 eura do 600 eura kazniće se za prekršaj stranac, ako:

   1) ne podnese zahtjev za produženje dozvole iz člana 91 stav 2 ovog zakona, u roku od osam dana, od dana isteka roka važenja dozvola (član 91 stav 3);

   2) mu je izdata viza za duži boravak (viza D) ili boravi u Crnoj Gori do 90 dana, a ne podnese prijavu boravka policiji u mjestu u kome namjerava da boravi ili ako u drugom mjestu namjerava da boravi duže od 24 časa, u roku od 24 časa od dolaska u mjesto boravka (član 96 st. 1, 3 i 4);

   3) mu je izdata dozvola za privremeni boravak, dozvola za privremeni boravak i rad ili dozvola za stalni boravak, a policiji ne podnese prijavu boravka u slučaju da u drugom mjestu u Crnoj Gori privremeno boravi duže od tri dana (član 96 stav 2);

   4) ne podnese odjavu boravka policiji u roku od 24 časa prije napuštanja mjesta boravka (član 96 stav 5);

   5) ne podnese prijavu i odjavu boravka iz člana 96 st. 1 do 5 ovog zakona za dijete (član 96 stav 7);

   6) u roku od osam dana od dana nastupanja razloga iz člana 146 stav 1 ovog zakona ne podnese zahtjev za zamjenu isprave (član 146 stav 2);

   7) ne vrati dozvolu za privremeni boravak, dozvolu za privremeni boravak i rad i dozvolu za stalni boravak ako mu je prestala da važi ili je stekao crnogorsko državljanstvo ili se iseljava iz Crne Gore (član 147 stav 1 al. 1, 2 i 3);

   8) ne prijavi nestanak isprave za dokazivanje identiteta (član 148 stav 1);

   9) se za vrijeme boravka u Crnoj Gori kreće u stranoj vojnoj uniformi osim u slučajevima propisanim članom 204 ovog zakona;

   10) se za vrijeme boravka u Crnoj Gori kreće u stranoj policijskoj ili stranoj carinskoj uniformi van slučajeva propisanih članom 205 ovog zakona.

Član 215

Novčanom kaznom u iznosu od 200 eura do 1.200 eura kazniće se za prekršaj državljanin države članice Evropske unije i član njegove porodice, ako nema kod sebe ili odbije da na zahtjev ovlašćenog službenog lica stavi na uvid ispravu kojom dokazuje svoj identitet (član 176 stav 2).

Novčanom kaznom u iznosu od 200 eura do 1.200 eura kazniće se za prekršaj imalac EU plave karte, ako:

   1) radi na poslovima za koje mu nije izdata EU plava karta ili radi kod onog poslodavca koji ga nije zaposlio (189 stav 1);

   2) u slučaju prestanka ugovora o radu ili prestanka drugih uslova na osnovu kojih je izdata EU plava karta, nije obavijestio Ministarstvo (član 189 stav 4);

   3) nije podnio zahtjev za produženje EU plave karte, najkasnije u roku od 30 dana, prije isteka roka važenja EU plave karte (član 190 stav 1);

   4) nakon isteka perioda od dvije godine o promjeni poslodavca ne obavijesti Ministarstvo, u roku od osam dana od dana promjene poslodavca (član 191 stav 2).

XVI. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Rok za donošenje podzakonskih akata

Član 216

Propisi za sprovođenje ovog zakona donijeće se u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana primjenjivaće se važeći podzakonski akti doneseni na osnovu Zakona o strancima ("Službeni list CG", br. 56/14, 28/15 i 16/16), ako nijesu u suprotnosti sa ovim zakonom.

Član 216a

Podzakonski akt iz člana 21a donijeće se a podzakonski akt iz člana 26 stav 3 uskladiće se sa ovim zakonom u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Rješavanje započetih postupaka

Član 217

Postupci započeti prije stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona.

Započeti postupci po zahtjevima interno raseljenih lica sa Kosova koja su privremeno zadržala status u skladu sa Odlukom o privremenom zadržavanju statusa raseljenih i interno raseljenih lica u Crnoj Gori ("Službeni list CG", broj 46/06) za izdavanje dozvola za stalno nastanjenje ili privremeni boravak u skladu sa čl. 105a i 105b Zakona o strancima ("Službeni list CG", br. 82/08, 72/09, 32/11, 53/11, 27/13 i 61/13), koji su podnijeti do 31. decembra 2014. godine, okončaće se u skladu sa tim zakonom.

Licima iz stava 2 ovog člana kojima bude izdata dozvola za stalno nastanjenje, nakon isteka roka te dozvole, izdaće se dozvola za stalni boravak u skladu sa članom 91 ovog zakona, pri čemu su dužni da u postupku izdavanja te dozvole prilože izdatu dozvolu za stalno nastanjenje.

Licima iz stava 2 ovog člana kojima bude izdata dozvola za privremeni boravak do tri godine shodno članu 105a st. 1 i 2 Zakona o strancima ("Službeni list CG", br. 82/08, 72/09, 32/11, 53/11, 27/13 i 61/13), izdaće se dozvola za stalni boravak u skladu sa članom 220 stav 1 ovog zakona.

Važenje isprava izdatih po ranijim propisima

Član 218

Lična karta za stranca kome je odobreno stalno nastanjenje, dozvola za stalni boravak za stranca kome je odobren stalni boravak, dozvola za privremeni boravak za stranca kome je odobren privremeni boravak, dozvola za privremeni boravak i rad za stranca kome je odobren privremeni boravak i rad, putna isprava za lice bez državljanstva, putni list za stranca, posebna lična karta i posebna identifikaciona isprava stranca kome je određen obavezni boravak, izdate po dosadašnjim propisima, važe do isteka roka na koji su izdate.

Izdavanje dozvole za stalni boravak

Član 219

Strancima kojima je do stupanja na snagu ovog zakona izdata lična karta za stranca kome je odobreno stalno nastanjenje ili dozvola za stalni boravak, nakon isteka roka važenja tih isprava, izdaje se dozvola za stalni boravak u skladu sa članom 91 ovog zakona.

Stranac iz stava 1 ovog člana dužan je da u postupku po zahtjevu za produženje dozvole priloži ličnu kartu za stranca, odnosno dozvolu za stalni boravak čiji je rok važenja istekao.

Privremeni boravak odobren u skladu sa ranije važećim propisima računa se u vrijeme potrebno za odobrenje stalnog boravka iz člana 86 stav 1 ovog zakona.

Interno raseljena lica

Član 220

Strancu kome je do stupanja na snagu ovog zakona izdata dozvola za privremeni boravak do tri godine shodno članu 105a st. 1 i 2 Zakona o strancima ("Službeni list CG", br. 82/08, 72/09, 32/11, 53/11, 27/13 i 61/13), izdaće se dozvola za stalni boravak ako u roku važenja te dozvole pribavi putnu ispravu države porijekla i podnese zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak, u skladu sa ovim zakonom.

Lice iz stava 1 ovog člana, kao i lice kome bude izdata dozvola u skladu sa članom 217 stav 4 ovog zakona, može da radi u Crnoj Gori do isteka roka važenja dozvole za privremeni boravak do tri godine, izdate u skladu sa članom 105a st. 1 i 2 Zakona o strancima ("Službeni list CG", br. 82/08, 72/09, 32/11, 53/11, 27/13 i 61/13).

Primjena pojedinih odredaba

Član 221

Odredba člana 50 stav 5, člana 67 stav 1 tač. 5, 6 i 7, člana 115, čl. 120, 121 i 122, čl. 150 do 203, člana 210 stav 1 tač. 12, 13 i 14 i člana 215 ovog zakona primjenjivaće se od dana pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji.

Odredba člana 81 ovog zakona primjenjivaće se od 1. januara 2021. godine.

Do 31. decembra 2019. godine na podnošenje zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja i uručenje dozvole primjenjivaće se član 79 ovog zakona, pri čemu je stranac dužan da podnese dokaze o opravdanosti zahtjeva iz člana 69 ovog zakona.

Član 221a

Odredbe člana 21a i člana 26 stav 3 ovog zakona primjenjivaće se od dana stupanja na snagu podzakonskih akata iz člana 216a ovog zakona.

Prestanak primjene dosadašnjih zakona

Član 222

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o strancima ("Službeni list CG", br. 56/14, 28/15 i 16/16).

Stupanje na snagu

Član 223

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".